Balıkesir İli Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği’nin lansman toplantısı Salih Tozan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Türkiye’de tavuk eti üreticilerinin yapısı ve sorunlarının ele alındığı toplantıda, üreticilerin maliyet altında çalıştığı belirtildi.Toplantıya katılan Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Abdullah Koç, sektörün yaşadığı sorunları dile getirdi. Türkiye’de kanatlı hayvan eti üreticilerinin yaşadığı sorunlara dikkat çeken Abdullah Koç, yaşamak için fedakarlıklarda bulunduklarını açıkladı. Koç, “Entegre tesislerin üreticiye verdikleri ücret ortada. Bizim verilen bu parayla yaşamamız mümkün değil. Hayatta kalmak için fedakarlıklarda bulunuyoruz. Bazı çalıştırmak zorunda olduğumuz kişileri çalıştıramıyoruz. Yaşamak için tabiri caizse çalıyoruz” diye konuştu.
Üreticiler bilgilendirildi
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlanan toplantıda açılış konuşmasını Balıkesir İli Kanatlı Hayvan Eti Üretici Birliği Kurucu Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bahattin Batlaş yaptı. Batlaş’ın Birlik Başkanı Raşit Topuz’un mesajını okumasının ardından BİKÜB avukatı Talip Sayın kısa bir bilgilendirme yaparken, Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği yöneticisi Manzum Öztürk ise slayt eşliğinde kendi kuruluşlarına benzer birlik bünyesinde çalışan Kanada ve Japonya üreticisinin kazançlarını nasıl artırdığını anlattı. Öztürk üreticilerin birlik sayesinde kazançlarının artacağını savundu.
“15 bin işletme sayısı 12 bin 500’e düştü “
Toplantıda son olarak konuşan Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Abdullah Koç da sektörün içinde bulunduğu durum hakkında bilgilendirmelerde bulundu. Türkiye’de üreticilerin ortalama 68 kuruşa maliyetle çalıştığını belirten Koç yaptığı konuşmada, “Bugün Türkiye’de yaklaşık olarak kapananlarla birlikte 15 bine işletmemiz var. Ama maalesef şu anda 12 bin 500’e kadar düştük. Kalan işletmelerimiz kapanmış durumdalar. Günümüze geldiğimizde işletmeler kapanmaya devam ediyor ve sıkıntılar devam ediyor” diye konuştu.
“20 milyon lira nereye gidiyor”
Sektörün en büyük temsilcileri entegre tesislerin para kazanamadığı gerekçesiyle üreticilere zam yapmadığını kaydeden Abdullah Koç, entegre tesislerin 8-8,5 liraya mal ettiği eti 11-12 liradan sattığını ve 20 milyon TL’nin üzerinde kâr elde ettiğini ifade etti. Koç üreticilerin de hakkını aradıklarını belirterek, “Şu anda baktığınız zaman entegreler bu telaffuzun aynısını yapmaya başladılar. Çünkü aklın yolu birdir. Şimdi size iki seni önce dediler ki; “sektör çok kötü, ülkemiz 15 Temmuz sürecinden çıkmış, zor günler geçiriyoruz. O yüzden biz size yeterince yardımcı olamıyoruz. Üreticiye biz vermek istiyoruz ama bizim durumumuz da malum” dediler. Böyle olunca gerçek anlamda insan olduğunuz için şunu diyorsunuz: “evet entegreler çok para kazanmıyor ve kökenine baktığınız zaman da nasıl isteyelim konumuna geldik. Buna rağmen yaşam hakkı istedik.” Dedik ki en azından ölmemize engel olun, üretime, yaşamımıza devam etmek için bize yardımcı olun dedik bugüne kadar. Ama son dönemde gelinen bir süreç var. Maalesef bugün için gerçek verilerle konuşmak gerekirse; bugün Türkiye genelinde yaklaşık 6 milyon civciv giriyor. Günlük üretimimiz bugün için yaklaşık Türkiye geneli 7 bin ton. Bu 7 bin tonun toplam işlem hacmi Türkiye’de 77 milyon lira. Bunu sadece kanatlı, beyaz et sektörü için konuşuyorum. Şu anki koşulda yaklaşık olarak 8-8,5 lira seviyesinde beyaz etin üretim maliyeti var entegre bazında. Şu an için ortalama piyasa satış fiyatı 11-12 lira. Buradan baktığımız zaman sektörün kârı 20 milyon lira. Ve maalesef bu 20 milyon lira nereye gidiyor?” diye konuştu.
“Bize 3 kuruş verirlerken kendileri yüzde 40 zam yapıyor”
Sektörün büyük tesislerinin üreticilere 3’er kuruş zam yaptığını ancak kendilerinin ise tavuk etine yüzde 40 zam yaptığını hatırlatan Abdullah Koç, “Ama günümüze geldik; kazanıyorsunuz, siz bize elinizi uzatın. Evet uzattılar; ne yaptılar yüzde 3-5, üç kuruş zam yaptılar. Peşinden eğer üç kuruşa bu üretici tamam demiyorsa veya yaklaşım göstermiyorsa bir üç kuruş daha verdiler. Zaten iyi niyetli olmadıklarının temeli buradadır. Neden? Niye 3-3 yapıyorsunuz? Tavuğa yaptığınız bir anda yüzde 40 zam? Yüzde 20’de bize yapın ki sizin iyi niyetinizi görelim. Siz kötü günlerin yarasını sarıyorsunuz, bıkın biz de saralım. Hani ortaktık? Hani aynı geminin mensuplarıydık? Bugüne kadar günlük 20 milyon maalesef bu ülkede 7-8 kişinin tekeline düşmüş durumda. Aslında ülkemizi bekleyen en büyük tehlike budur. Çünkü son 3-4 yılda baktığınız zaman 6-7 tane batan firmamız var. Bu firmalarımızda yaklaşık üreticimizin kalan 144 milyon lira parası var. Bu paralar bugüne kadar alınamadı, maalesef bugünden sonra da alınamayacak. Zaten zor durumda olan üretici daha da zor durumda kalacak” ifadelerini kullandı.
“Tabiri caizse çalıyoruz”
Kanatlı hayvan eti üreticilerinin hayatta kalmak için birçok fedakarlıkta bulunduğunu ileri süren Abdullah Koç, sektör temsilcilerinin para kazanabilmek için bazı girdilerden çalarak hayatta kaldıklarını ifade etti. Koç, “Şimdi baktığınız zaman bugüne kadar hiçbir entegrenin veya hiçbir sektörün ne gelirinden, ne maliyetinden bahsettik. Ama en son geçen kış yaşanan bir tane entegre firmanın çıkıp üreticinin maliyetini hesaplamasına kadar biz sesimizi çıkarmadık. Ama firmanın biri çıktı, indi sahaya, üreticinin ne kadar maliyeti var diye hesaplamaya başladı. Türkiye’nin gerçeklerini söylüyorum, bunlar gerçek rakamlar. Evet, biz üretim yaparken şu anda maliyetin altında çalışıyoruz. Ama nasıl gideriyoruz? Ana girdi kalemlerinden; özellikle işçilik, sigorta giderlerimiz, yabancı işçi çalıştırıyoruz. Şu anda olması gereken; hepimizin çevre mühendisi çalıştırma zorunluluğumuz var hiç birimiz çalıştırmıyoruz. Bunun dışında birçok çalıştırmamız gereken kişileri çalıştırmıyoruz. Birçoğumuz kaçak işçi çalıştırıyor. Basın önünde açık açık söylüyorum. Bütün bunları ben Cumhurbaşkanına verdiğim dosyama da koydum. Bunu biz mecburen yapıyoruz. Çünkü başka yaşama şansımız yok. Yaşamak için bazı şeylerden fedakarlıklar yapıyoruz. Yani tabiri caizse çalıyoruz.” Diye konuştu.
“Kendi kümeslerinde 86 kuruş kazanıyorlar”
Kanatlı hayvan eti üreticilerinin ortalama 68 kuruş kazanırken, büyük entegre tesislerin 86 kuruş kazandığına dikkat çeken Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Abdullah Koç, haklarını aramak için birlikteliğin önemli olduğunu ifade etti. Koç, “Bütün bu verilerden sonra bizim kendi verilerimize gelelim. Şu anda Türkiye’de ortalama üretici kilo başına 68 kuruş gelir elde ediyor. Bu Türkiye ortalamasıdır, fazla kazanan vardır, az kazanan vardır. Şu anda bir tane entegrenin kendi üretim kümeslerinde; -bu deneme kümesleridir- deneme kümesinde kilo başı maliyeti 86 kuruştur. Şimdi düşünün; bir yerde kendi kümesinde, kendi civcivini kendi yazıyor, yemi kendi yazıyor, kendi veterineri var. Ve istediği koşulda çalışıyor. Bu işletme 200 binlik bir işletme. Bu işletmenin 2018 yılı kilo başı üretim maliyeti 86 kuruş. Bize Türkiye’de şu an uygun görülen rakam 68 kuruş ki o da yeni oldu, daha önce 65 kuruştu, sağ olsunlar 3-3 koyuyorlar üzerine. Muhtemelen üzerine bir 3 kuruş daha koyacaklar. Buradan bizim nabzımızı yokluyorlar. Bunun artık herkes tarafından görülmesi gerekiyor. Bunun giderilmesi için bizim bir araya gelmemiz gerekiyor. Sakın yanlış anlaşılmasın biz şunu yapalım, bunu yapalım demiyoruz. Ama biz şunu diyoruz; Türkiye’de en azından 14 bin üreticinin 5-6 binini toplayalım, üretici ne istiyorsa onu yapalım, birlikte yapalım, omuz omuza yapalım, mücadele edelim. Karşılığında ne yapalım? Sadece hakkımızı alalım, daha fazlasını istemiyoruz” dedi.
Yapılan konuşmaların ardından toplantıya katılan üreticiler yaşadıkları sorunlar hakkında görüşlerini bildirdi.