2023 Nobel Barış Ödülü, kadın hakları çalışmalarından dolayı İranlı Nergis Muhammedi’ye verildi. Peki, Nergis Muhammedi kimdir?
Norveç Nobel Komitesi tarafından yapılan açıklamada, “2023 Nobel Barış Ödülü’nü İran’da kadınlara yönelik baskıya karşı verdiği ve herkes için insan hakları ve özgürlüğü teşvik etmek için verdiği mücadele nedeniyle Nergis Muhammedi’ye verilmiştir” denildi.
Nergis Muhammedi kimdir?
Muhammedi, kadın hakları ve idam cezasının kaldırılması için kampanya yürüten İran’ın önde gelen insan hakları aktivistleri arasında yer alıyor.
Bununla birlikte, Front Line Defenders hak örgütüne göre şu anda Muhammedi, Tahran’daki Evin Cezaevi’nde yaklaşık 12 yıl hapis cezasına çarptırılmış durumda. Muhammedi’ya yöneltilen suçlamalar arasında ise devlete karşı propaganda yapmak bulunuyor.
Muhammedi aynı zamanda 2003 Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi tarafından yönetilen bir sivil toplum kuruluşu olan İnsan Hakları Savunucuları Merkezi’nin başkan yardımcılığını yapıyor.
Öte yandan Muhammedi, 122 yıllık ödülü kazanan 19. kadın ve 2021’de Filipinli Maria Ressa’nın Rus Dmitry Muratov ile birlikte ödülü kazanmasından bu yana ilk kadın oldu.
Nobel ödülleri hakkında
İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900’de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor.
Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 ayrı dalda en başarılı kabul edilen kişiler veya kuruluşlara veriliyor.
Bunlara ek Nobel Ekonomi Ödülü, 1968’de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel’in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla ilk kez 1969’da takdim edildi.
Nobel Ödülleri, her yıl, Alfred Nobel’in öldüğü 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor.
Ödüllerin, 1901’deki başlangıcından bu yana verilmediği bazı yıllar da oldu. Toplamda 49 defa yapılan ödül iptallerinin çoğu Birinci ve İkinci Dünya savaşları sırasında gerçekleşti.
Ödül törenleri, Covid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021’de de yapılamamıştı.
