Mutluluğun peşinden koşarken doğru yolda mıyız? Bu sorunun cevabını Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Felsefe Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Özdemir verdi.
Özdemir, mutluluğun insanoğlunun en derin arzusunu temsil ettiğini ancak genellikle en zor elde edilen şey olduğunu belirtti. “Mutluluk, kesintisiz bir olumlu duygular zinciri olarak algılandığında insanlar, yanlış hedeflerin peşinden koşarlar” diyen Özdemir, bu yanılsamanın mutluluğu yakalamayı zorlaştırdığını vurguladı.
Mutlu İnsanlar Daha Üretken Oluyor
Mutlu olmanın hem kişisel hem de toplumsal faydalar sunduğuna dikkat çeken Özdemir, 2023 yılında New York Times’ın “Yedi Günlük Mutluluk Mücadelesi” başlıklı yazı dizisini örnek gösterdi. Bu gibi projelerin insanların hayatlarına anlam kattığını, stres seviyelerini azalttığını ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilmelerini sağladığını belirtti. Ayrıca mutlu bireylerin daha üretken olma eğiliminde olduklarını ve çevrelerindeki insanlarla daha güçlü ilişkiler kurduklarını ifade etti.
Mutluluk Nedir?
Mutluluğun çok katmanlı bir kavram olduğunu belirten Prof. Dr. Özdemir, Dr. Tal Ben-Shahar’ın “Mutluluk, bütünsel iyi oluş anlamına gelir” sözünü hatırlattı. Ben-Shahar’a göre mutluluk, hayatın zorluklarını kabul etmek ve bu zorluklardan ders çıkarmakla mümkün. Özdemir, mutluluğu beş ana unsur üzerinden tanımladı: manevi iyi oluş (anlam ve amaç), fiziksel iyi oluş (beslenme, uyku ve egzersiz), entelektüel iyi oluş (merak ve öğrenme), ilişkisel iyi oluş (kaliteli zaman ve nezaket) ve duygusal iyi oluş (acı verici duygularla başa çıkma ve olumlu duyguları geliştirme).
Mutluluğun Önündeki Engeller
Mutluluğun önündeki en büyük engellerden birinin, insanların sürekli pozitif duygular yaşamak istemesi olduğunu söyleyen Özdemir, “İnsanlar acı veren duyguları reddettiklerinde, bu duygular daha da güçlenir” dedi. Başarıyı mutlulukla eş tutmanın da bir başka yanılgı olduğunu belirten Özdemir, “Para, şöhret ya da övgü gibi hedeflere ulaşarak mutluluğun sağlanabileceğine inanılır, ancak gerçek mutluluk bu hedeflerin ötesindedir” diye ekledi.
Mutluluğun Peşinden Nasıl Gitmeli?
Mutluluğu doğrudan kovalamak yerine dolaylı yollarla peşinden gitmenin daha etkili olduğunu ifade eden Özdemir, kişisel refahımıza katkı sağlayacak aktivitelerle mutluluğa ulaşılabileceğini vurguladı. Özdemir’e göre, meditasyon yapmak, egzersizle beden sağlığını korumak, iyilik yapmak, yeni şeyler öğrenmek ya da sahip olduklarımız için şükran duymak mutluluğa dolaylı yoldan ulaşmanın yöntemlerinden bazıları.
Sürekli Pazarlanan Yanlış Mesajlar
Medya ve çevre tarafından sürekli “Mutlu olmak için bir şeyler elde etmelisiniz” mesajının verildiğini belirten Özdemir, bu tür mesajların insanların mutluluğa dair yanlış beklentiler geliştirmesine neden olduğunu söyledi. “Mutluluk, eksik bir şeyi tamamlayarak elde edilecek bir olgu değil; sürekli bir gelişim ve farkındalık hali” dedi.
Mutluluğun Üç Seviyesi
Mutluluğun evrensel, kültürel ve kişisel olmak üzere üç farklı düzeyde keşfedilebileceğini söyleyen Özdemir, “İnsanlar evrensel olarak mutluluk için anlam ve amaç arar, ancak kültürel farklılıklar bu deneyimleri şekillendirir. Kişisel düzeyde ise her birey mutluluğa farklı bir anlam yükler” dedi. Özdemir, seyahatin farklı kültürleri ve yaşam biçimlerini tanıma açısından mutluluk arayışında bir fırsat sunduğunu da sözlerine ekledi.
Son olarak, Prof. Dr. İbrahim Özdemir mutluluğun unsurlarına ayrıldığında daha ulaşılabilir hale geldiğini ve en iyi yolun onu aramaktan vazgeçip, dolaylı yollarla keşfetmek olduğunu belirtti.