Roma döneminde imparator şehir olarak adlandırılan Kaisereia Germanikeia’nın kalıntıları Kahramanmaraş’ta yaklaşık 73 yıl önce havadan çekilen fotoğraflar ile görülebilirken, son 50 yılda çarpık yapılaşma nedeniyle binaların altında kalmış durumda.
Geçmişi Prehistorik Döneme kadar uzanan Kahramanmaraş gerek coğrafi konumu gerekse jeolojik özelliği nedeni ile geçmişten bu güne kadar birçok farklı medeniyetlere yerleşim sahası oldu. Roma Döneminde Roma’nın Anadolu’yu hakimiyeti altına alması sonucunda (M.S 1.yy) dolayısıyla Germanicia bölgesinin de bağlı olduğu Kommagene Krallığını da hakimiyeti altına almıştır. O tarihlerde Roma iktidarında bulunan Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus (Calıgula) Anadolunun vassal krallıklarından biri olan Kommegene Kralığı tahtına IV. Antiochos’un geçmesini sağlayınca IV. Antiochos ta bir şükran ifadesi olarak bu Kente, “İmparator Şehri” anlamına gelen Kaisereia Germanikeia (Lat. Caesarea Germanicia) ismini vermiştir.
Germanicia kentinin kalıntıları Dulkadiroğlu İlçesi’nde kaçak kazı sonucu ortaya çıkmış, birkaç bölgede yapılan kazılarla Germanicia’nın kalıntılarından oluşan mozaikler ve çeşitli kalıntılar gün yüzüne çıkarıldı. Bölgenin geniş alanını kapladığı tahmin edilen Germanicia mozaiklerinin 73 yıl önce kentin hava fotoğrafında ise net bir şekilde görülüyor. 1948 yılında kaydedilen fotoğraftan sonra, 1975 yılındaki hava fotoğrafında ise yapılaşmanın arttığı görülüyor. Sonrasında sit alanı ilan edilen ve günümüzde tamamen konut ve binalarla kaplanan bölgeyi Kahramanmaraşlı mimarlar ziyaret etti.
SON 70 YILDA NASIL YOK OLDU?
Geçmiş tarihteki yöneticilerin Germanicia kalıntılarını yok ettiklerini ifade eden Mimarlar Odası şube başkanı Yunus Emre Kaçamaz, “Sayısız medeniyete ev sahipliği yapan Kahramanmaraş’ta, küçük renkli taşların hayat verdiği figürler bugünün kültür dünyasına zenginlik katıyor. Medeniyetin beşiği Anadolu’nun saklı hazinesi Kahramanmaraş’ta bir gece vakti definecilerin kaçak kazısı sırasında Germanicia baronlarının yaşadığı bölgede Roma dönemine ait günlük hayatın motiflendiği mozaikler gün yüzüne çıkar. M.S. 3’üncü 4’üncü yy.’da usta ellerin nakış nakış işlendiği mozaikler, 17 asır sonra yani 2000’li yıllarda kaçak kazı ile yeniden ışığı görür. Şimdi Germanicia bölgesinin son 70 yılda nasıl yok oluşunu fotoğraflar üzerinden birlikte inceleyelim. Elimizde Germanicia bölgesinin 1948 yılında çekilen en erken hava fotoğrafları var. Bu fotoğrafta hiçbir işgalin olmadığı, Germanicia antik kent kalıntılarını bariz bir şekilde görebiliyoruz” dedi.
Fotoğraflarla bölgenin konutlaştığının anlaşıldığını ve önlemlerin alınmadığını söyleyen Kaçamaz, “1975 yılındaki ikinci fotoğrafta ise alanın yavaş yavaş işgal edildiğine şahit oluşuyoruz. Bugünkü fotoğrafını konuşmaya bile gerek yok. Bu bölgede bir tarih yatıyor, bu tarihin gün yüzüne çıkması için milyonlarca lira kaynak aktarıldı. İstimlakler yapıldı, şuan ise kaynak sıkıntısı çekiliyor. Şuna kadar yapılan kazılar sonucu 400 metrekare mozaik çıkartıldı. Bölge birinci derece sit alanı ve sit alanı yönetmeliği uygulanıyor. Zamanı geriye alsak, 1948 yılından sonraki yöneticilere seslenmek isterdim; bugünkü yöneticilerin uğraşıp bir türlü gün yüzüne çıkartamadığı bu alana yapılaşmaya izin vererek dünyanın en büyük kültür hazinesini nasıl yok ettiklerini anlatmak isterdim. Bu bölgenin dünyanın en büyük mozaik alanlarından biri olduğunu biliyoruz. 70 yıl önce yapı işgali yapılan bölgenin kaç yılda temizleneceğini merak ediyoruz” dedi.
Germenicia mozaikleri, Kahramanmaraş’ın Bağlarbaşı ve Dulkadiroğlu mahallelerindeki 4 farklı evde tespit edildi. Şimdilerde Kahramanmaraş’ın arka mahallelerinin bulunduğu bölgede, Roma döneminde zenginlerin kullandığı yamaç villalarının yer aldığı belirtiliyor. Mozaiklerin de bu yamaç villalarının taban döşemeleri olduğu ifade ediliyor. Bölgede her biri 15-20 odalı 100’ün üzerinde tarihi yamaç villarının bulunduğu tahmin ediliyor.
