Henüz Ortaokul çağında füzelerin hızlarının artırılması için NASA’ya öngörüde bulunduğu bir mektup yazan Elektronik Mühendisi Cengiz Çetin 20’nin üzerinde yaptığı icatla insan hayatına dokunuyor. Yaptığı icatlarda insan hayatına önem veren Cengiz Çetin, insan hayatını kolaylaştıracak buluşlara imza atmasıyla biliniyor.
Türk Standartları Enstitüsü’nden emekli olduktan sonra icat yapmaya başlayan Elektronik Mühendisi Cengiz Çetin 4’ü pantenti kendisine ait 16’sının da patent çalışmaları devam eden 20 icadı hayata geçirdi. İnsanların yararına olan icatlar içinde Deprem Habercisi, Arabayı Bulma Sistemi, Akıllı Kapı Zili, Sessizlik Habercisi, Alkol Habercisi gibi icatlar yer alıyor.
“ORTAOKULDA NASA’YA MEKTUP YAZDIM”
POLİTİKA’ya konuşan Elektronik Mühendisi Cengiz Çetin kendisi tarafından yapılan icatları şu şekilde tanıttı:
“Elektronik Mühendisiyim, Kayseri Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi mezunuyum. Mezun olduktan sonra 7 yıl sırf elektronik sistemleri öğrenebilmek, pratiğini anlayabilmek adına serbest çalıştım. Bu arada 100’ncü Yıl Teknik Lisesi’nde öğretmenlik yaptım. Daha sonra Türk Standartları Enstitüsü’ne girdim. 20 yıl orada çalıştım. Oradan emekli olduktan sonra da icatlara yapmaya başladım.İcatlarımın geçmişi ortaokul yıllarına dayanıyor. Birinci icadım teorik olarak uzaya gönderilen füzelerin hızlarının artırılması konusu oldu. O zamanlar yaşım daha 15 civarındaydı ve öngördüğüm düşüncemi o dönemde mektup yazarak NASA’ya bildirdim. Uzayda füzelerin hızlarının artırılması için bir tekniği öngördüm. Bu da füzenin teleskopik özelliğinin kazanılmasıydı. Yani örnek verecek olursak bir şemsiyeyi düşünün düğmesine bastığınızda açılmadan önce uzuyor. Füze de uzaya gidince boşlukta şemsiye gibi açılıp boyunu uzatırsa, teleskopik bir özellikle hızının ikiye, dörde, ona katlanacağını ön görüde bulundum. Bu benim öngörüm 1972 yılında gerçekleşti. Yıl 2001-2002’lere geldiğinde benim öngördüğüm sistem uygulanmaya başladı. Yani 40-45 yıl sonra dünya benim dediğime geldi. NASA’lı mühendisler yüksek hızlı füzeler üretebilmek için uzun boylu füze sistemleri tasarladıklarını görebilirsiniz.
“KIZILÖTESİ ALARM SİSTEMİNİ KURDUM”
TSE’ye girmeden önce alarm sistemleri konusunda çalışmalarda bulundum. İşyerlerine giren kişilerin haberdar edilebilmesi için bir kızılötesi sistem düşündüm. O dönemde bankalarda ve kuyumcularda zil butonuyla çalışan alarm sistemleri vardı ve bunlar direkt emniyete bağlığıydı. Ama ben o dönemde telefon eden bir sistem geliştirdim. Bu o zamanlar için hayal ötesi bir şeydi. Aynı uzaylı filmlerinde olduğu gibi görünmeyen kızılötesi ışınlarla korunmak istenen bölgeyi kapladım, oraya şüpheli birisi girdiğinde ışınlar kesiliyor, sistem tetikleniyor, daha önce hafızaya verdiğim telefon numarası aranıyor.
“AKILLI KAPI ZİLİ BENİM BULUŞUM”
Bu iki icadımdan sonra TSE’ye girdim. Orada 1992 yılındayken akıllı kapı zilini yaptım. Dediler ki bina girişinden gelen için zil farklı çalsın, daire kapısı önünde farklı çalsın dediler. Apartmanlarda zile basan kişinin nerede olduğu bilinmiyordu. Bunu düşünerek zilin kendi içerisinde sistem değişikliği yaparak apartman girişinden zile basınca kanarya sesi, daire önünden basınca da farklı bir ses veren zil yaptım. Buna akıllı kapı zili adını verdim ve 1992 yılında bir firmaya bunu verdim. O firma bunu bütün Türkiye’ye, Avrupa’ya, dünyaya pazarladı. Şu anda evlerinizde kullanılan akıllı kapı zillerinin mucidi benim.
“ÇARPIŞMA HABERCİSİ KAZA ANINI HABER VERİYOR”
TSE’den emekli olduktan sonra icatlara devam ettim ve Çarpışma Habercisini yaptım. O dönemlerde kazaların çok olduğunu gördüm ve kazaya zamanında müdahale edilmediğini fark ettim. Zamanında edilemeyen kazalarda ölümlerin çok fazla olması nedeniyle bu sistemi geliştirdim. Mesela biri kırsal bölgede kaza yapıyor ve kimse fark etmiyor ve yaralı olan kişi hayatını kaybedebiliyor. Benim sistemim sayesinde kaza olduğu andan itibaren 30 ile 80 saniye içerisinde 3 tane tanıdığına kaza mesajıyla birlikte kaza mahallinin konumu telefonlarına gidiyor. Böylelikle o kişinin tanıdıkları hemen olaya müdahale edip olası bir ölümü engellemiş olabiliyor.
“ALKOLLÜ ARAÇ KULLANMAYA SON”
Çarpışma Habercisinin ardından Alkol Habercisini icat ettim. Özellikle firmaların araçlarını kullanan kişiler maalesef alkollü bir şekilde araç kullanabiliyor ve kazaya sebep olabiliyorlar. Bu durum sonrasında da firmalar ciddi maddi kayıplara uğrarken, can kayıpları da yaşanabiliyor. Bunu önlemek için Alkol Habercisi sistemini yaptım. Aracı kullanan kişi alkol almaya başladığı andan itibaren benim sistemim bunu algılıyor ve sistemdeki kayıtlı telefon numaralarına bilgi vererek araçla alkol alınan konumu yolluyor. Yetkili kişi bu mesajı aldıktan sonra alkolü alan kişiye isterse telefonla geri dönüş yapabilir isterse aracı uzaktan durdurabilir.
“EVDEKİ SESSİZLİK SON BULUYOR”
Sessizlik Habercisi sistemine gelince evlerinde yanlış yaşayan insanların hayatlarını kurtarmaya yönelik tasarlandı. Yalnız yaşayan birçok kişi ansızın evlerinde ufak tefek kazalardan veya hastalıktan dolayı hayatlarını kaybedebiliyor. Beyin kanaması geçirebiliyor, kalp krizi geçirebiliyor, banyoda düşebiliyor ve bundan da o kişilerin yakınlarının haberi olmuyor. Yardım gelmediği için de bu durumlarda insanlar hayatlarını kaybedebiliyor. Benim sistemim evde yalnız yaşayan kişiye belirli bir süre tanıyor. Örneğin 7 saat, 7 saat insan yaşamı için geçerli bir süre olup bu süre içeresinde evde mutlak bir şekilde hareketlilik olur. Kişi banyoya, salonu, mutfağa, tuvalete gider, mutlak suretle evde bir hareket sağlanmış olur. Eğer bu 7 saatlik süre içinde o kişinin bulunduğu evde bir hareket yoksa yani hareketsizlik, yani sessizlik varsa tehlike demektir. Cihaz bu hareketsizliği tehlike olarak kabul ediyor ve o kişinin üç tanıdığına mesaj atıyor. O kişinin yakınları olayı derhal müdahale edip kişinin hayatını kurtarabiliyor.
“TOGGS’LA ARABALAR GECE DE GÖRÜNÜYOR”
Sessizlik Habercisinin ardından TOGGS adını verdiğim cihaz geliştirdim. TOGGS yani Taşıtları Otomatik Gece Gösteren Sistem. Bu sistem gece meydana gelen araba kazalarının önüne geçmek amacıyla tasarlandı. En önemli sebeplerden birisi insanların gece görüşleri yüzde 40 azalıyor. Bu nedenle karanlık, loş bölgelerde park edilen araçları insanlar göremiyor ve onlara çarpabiliyor. İşte benim geliştirdiğim sistem karanlık bölgeye park eden arabada bulunuyor, arkadan veya önden kendisine minimum 30 maksimum 100 metre yaklaştığında flaşörlerini çalıştırmaya başlıyor ve o araba yanından geçince de sönüyor. Yani yanımdan dikkatli geç ben varım diyerek araba kendi varlığını diğer araçlara belli ediyor. Böylelikle duran arabalara yönelik çarpışma önlenmiş oluyor.
“DAVETSİZ MİSAFİR KAPINIZI ÇALAMAYACAK”
TOGGS’un yanında kırsal bölgelerde veya evinde huzur içinde olmak isteyenler için geliştirdiğim Davetsiz Misafir Habercisi sistemim var. Bu sistemim de evde televizyon seyrederken kapının önüne biri geldiği anda otomatik olarak devreye giriyor ve televizyon ekrana kapının önünü gösteren kameralar bağlanarak kapının önüne gelen kişiyi gösteriyor. Bu arada telefona da “dikkat kapının önüne gelen var lütfen ona müdahale ediniz” şeklinde sesli bir uyarı geliyor. Kırsal bölgelerde insanın nelerle ve kimlerle karşılaşacağı belli olmaz. Sakin bir şekilde ailecek televizyon seyrederken kapının önüne biri geldiği zaman sistem anında değişerek dışarısını gösteriyor. Öyle bir devirde yaşıyoruz ki insanın dostu da var düşmanı da var.
“EV YANGINLARI TARİHE KARIŞIYOR”
Davetsiz Misafir Habercisinden sonra Yangın Habercisi sistemini de yaptım. Ev yangınlarının yüzde 35’inin açık unutulan ocaklardan kaynaklandığını gördüm. Hatta itfaiyecilerle görüştüm, yemeği ocağa koyup şehir dışına gidenlerin olduğunu söylediler. Benim sistemin buna bir çare düşündü, yemek ocağa konduktan sonra eğer yemek suyu bitip aleve dönüştüğü anda devreye giriyor. Ortam 82 derecelik ısıya ulaştığı anda sistem devreye girerek birçok teknolojik olayı devreye sokuyor. Bunlardan bir tanesi hemen anında doğalgaz ya da LPG gazını kesiyor, ardından aspiratörü çalıştırıp, ocak üzerine özel alaşımlı yangın söndürme sıvısını püskürtmeye başlıyor ve böylelikle yangın sönüyor. Bu sistem yangın esnasında ses çıkararak çevreyi de uyarma özelliğine sahiptir. Aynı zamanda evin sahibine veya yakınlarına telefonla uyarıda bulunuyor.
“DEHA İLE DEPREMLERİ ÖNCEDEN ÖĞRENEBİLECEĞİZ”
Asıl icatlarımdan bir tanesi de Deprem Haberci. Depremler artık insanlarda fobi olarak hayatımıza girdi. Uykuya yatan bir kişi en ufak bir sallantıda dehşetle uyanıp kendisini camdan dahi atabiliyor. Üstelik deprem fırtınası diyebileceğimiz şekilde 2,5 ila 4 büyüklüğünde depremler oluyor son günlerde. Bunları göz önüne alarak bir de hayvanların davranışlarına bakarak Deprem Habercisi geliştirmeyi düşündüm. Hayvanlar depremlerden önce belirli tepkiler veriyor. Ben de bunlardan yola çıkarak hayvanların depremden önce duyduğu enerjinin ne olduğunu araştırıp bu enerjiyi alan sistem geliştirdim ve bunun adına DEHA verdim. Gerçekten yaptığım araştırmalarda depremler fay dediğimiz kırılgan bölgelerde belli bir enerji ortaya çıkarıyor. Dünya yılda 2 ila 12 milimetre arasında ilerleme yapıyor. Küçücük ilerleme depremlere yol açıyor. Dolayısıyla bu ilerlemenin meydana getirdiği olayları algılayabilecek sistem geliştirdim. Şimdi düşünün elimizi kolumuzu sürttüğümüzde statik elektrik meydana geldiğini ortaokulda öğrenmişizdir. Düşünün elimizi saçımıza sürttüğümüzde bir sitatik enerji meydana geliyorsa bir şehir büyüklüğündeki toprak, kaya parçalarının hareketi esnasında hiç mi fiziksel olay yaşanmıyor? 1 milyon amperlik bir yıldırımın çıkardığı akımlar oluşuyor aşağıda. Bu da elektromanyetik dalgalara yol açıyor. Bu dalgaların yeryüzüne çıkması meydana geliyor. Bu manyetik alanın miktarı değişiyor. 10 nanotesla ila 100 nanotesla arasında değişim gösteriyor. Dolayısıyla 5’lik bir depremde 10 dakika önceden pik sinyali diyeceğimiz ana sinyal ortaya çıkar ve yukarıya verir. Bunu hayvanlar algılıyor. 6lık depremde bu süre 2 saat, 7’likbirdepremde ise yaklaşık 5-7 saat önceden elektromanyetik alan oluşuyor. Dolayısıyla bu şiddetli çıkan elektromanyetik alanı tespit eden bir cihaz geliştirdim. Sadece depremin olacağı saati ortaya çıkarmıyor. Örneğin 5’likbir deprem 15 gün önceden sinyal vermeye başlıyor. Çünkü yeryüzü kabuğunun bir ilerleyişi var. Bu ilerleme gelişigüzel değil de sistematik gelişiyor. Bu depremlerin meydana getirdiği sinyaller de sistematik hale geliyor. 6’lik deprem 21 gün, 7’lik deprem 30 gün önceden sinyal vermeye başlıyor. Bu sinyalleri benim geliştirdiğim DEHA sistemi algılamaya başlıyor ve siz de ona göre hazırlığınızı yapıp depremden kurtulabilirsiniz.
“O SES’LE KULAKLIKLA YÜRÜMEK GÜVENLİ HALE GELECEK”
Görme ve duyma engelliler için O Ses isimli bir cihaz geliştirdim. Bu sistemi aynı zamanda yolda yürürken müzik dinlemek için kulaklık takanlara da yardımcı olacaktır. Bu icadım duyma ve görme engelli kişilerin yolda yürürken arkadaş bir tehlike geleceği zaman sesi titreşime dönüştürerek uyarıda bulunuyor. Konuşmanın şiddetine göre titreşim oranı değişiyor. Kendisine biri seslendiği zaman bunu titreşimle duyuyor ve kendine göre tedbirini alıyor. Bu sadece görme ve duyma engellileri için değil kulaklıkla müzik dinleyenler için de geçerli oluyor.
“ARABANIZ ARTIK OTOPARKTA KAYBOLMAYACAK”
Bir diğer icadım ABS yani Arabayı Bul Sistemi. Birçoğumuzun başına gelmiştir. Büyük şehirlere gittiğinizde otoparklarda arabanızı kaybetmişliğiniz olmuştur. Özellikle büyük AVM’lerin otoparklarında arabanızı park ettiğiniz yeri bulmak çok zordur. İşte bu durumda benim sistemim devreye giriyor. Yanınızda taşıdığınız bir cihazın düşmesine basıyorsunuz arabanız bulunduğu yerden sizin belirlediğiniz bir müzikle size yerini gösteriyor ve onu buluyorsunuz.Birbaşka icadım da Arabayı Duy Sistemi. Bu sistem de de araç kullanıcısının evine gelmeden önce belli bir uzaklıkta evdekilere haber veriyor. Örneğin evin erkeği evine minimum 1 kilometre yaklaştığı zaman zilin yanındaki bir cihaz ötmeye başlıyor ve kişinin eve geldiğini evdekilere haber veriyor. Böylelikle evin hanımı da eşinin ya da çocuklarının eve yaklaştığını haber alarak sofrayı hazırlama girişimlerine başlıyor.
“TÜM İNSANLIGA ARMAĞANIM OLSUN”
Benim icatlarımın bazıları patent hakkı alınmıştır. Çarpışma Habercisi, Alkol Habercisi, Sessizlik Habercisi ve TOGGS sistemlerimin patent hakları bana aittir. Dünyada benden başka hiç kimse bunları kullanamaz. Diğerlerinin de patent alma çalışmaları devam ediyor. Yaptığım icatların tamamı farkındaysanız insan hayatını kurtarmaya yönelik icatlar olup bir Balıkesirli olarak bu icatlarımı insanlığa armağan ediyorum.”
İCATLARI
1* Füzelerin hızlarının arttırılması için uzayda teleskopik özellikli roket kullanılması fikri ( Ortaokul 2-1972)
Nasa’ya o yıl mektupla bildirilmişti..
2* UV ışınlı telefon eden alarm sistemi ( 1989- 1990 )
3* OFOR Otomatik Flaşör1990
4* Akıllı kapı zili ( 1992 )
5* Flauresan Ampul gerilim frekans değişimi halinde yanma- sönme
test sistemi ( TSE Kalite kampüsü Elektrik Laboratuarı ‘ndaLab.Md Yılmaz Sezer onayı ile uygulandı 1998
6* Sessizlik habercisi ( 2019 )
7* Alkol habercisi ( 2019 )
8* Çarpışma habercisi ( 2019 )
9* Deprem Habercisi ( 2019 )
10* Yangın habercisi ( 2020 )
11* Receiver -Uydu alıcı sistemi koruyucusu(2020)
12* Koronasavar şapka-2020
13 * Doğalgazlı kombide tasarruf sistemi ( 2021 )
14* Davetsiz misafir habercisi (2021 )
15* Taşıtları otomatik gece gösteren sistem ( TOGGS) 2022
16* O SES: Duyma Engelli kişilere sesleri hissettirecek cihaz (2022_aralık)
17* ABS: Araba Bulma Sistemi
Kalabalık ve hareketli park alanlarında arabamızın yerini kolayca bulduracak sistem.
18- Yıl 1976 beyin dalgalarının frekans şiddetine göre belirli bazı kelimelere çevirecek bir sistem üzerine çalışma yaptım. O an lise sonda üniversiteye hazırlanıyordum
19- 1982 üniversitede iken kapılara zilin yanına kalemle ses kayıt yapabilecek bir düzenek üzerine çalıştım. Ben geldim yoksun gibi kısa bir sesli not kaydı yapabilecek bir düzenekti.
20- yirminci icadım ise Hayata geçirilmesine ramak kala iptal edildi. Yıl 1992. Elektronik balast. Floresan ampulleri iktisatlı yakan elektronik balans var ya işte o henüz ülkemizde yoktu. 20 wattlık 40 wattlık floresan ampuller ile aydınlatmalar yapılıyordu ve onlar da gerilim düşümlerinde çalışmıyordu ateşleme yapmıyordu. Ben de bunu düşünerek elektronik balast tasarladım. Fleuresan ampulleri 60 volttan itibaren yakabiliyordu. Büyük bir firmayla anlaştık. Bu firma otomatik sigorta yapan çok tanınmış bir firma. Adını da söylüyorum; OMEGA. Adı Omega. İstanbul,Ümraniye semti dolaylarında büyük bir spor salonu büyüklüğünde bir depo fabrika üretim yeri kiraladık. Sistemler kuruldu malzemeler Hazırlandı imalat başladı başlayacak hazırlıklar yapıldı şirket kuruldu altı ortaklı bir şirket kuruldu ama son anda firma vazgeçti Eğer girmiş olsaydık ki şu andaki kullandığımız bütün floresan ampuller dönüşüm yapılarak küçük ampullere de uygulanarak iktisatlı ampul sınıfına sokularak sahnede yer alacak ve Türkiye’nin tek tabancası olacaktık. Hiç mübalaa etmiyorum Milyar kere milyarlar kazanacaktık. ama bu fırsat Maalesef o firma tarafından kaçırıldı.
