Bingöl’de pekmez deposu olarak bilinen 33 köyün yer aldığı Servi bölgesinde yetiştirilen dut ağaçlarından toplanan dutlarla yılda 100 ton pekmez üretimi yapılıyor. Yöre halkının imece usulüyle yapımına başladığı dutun pekmeze dönüşen yolculuğu bölgeye ciddi bir ekonomik gelir sağlıyor.
Genç ilçesine bağlı Servi köyü Oluklu mezrasında yetiştirilen dutlardan besin değeri yüksek pekmez yapımına başlandı. Dutun olgunlaşmasıyla, sabahın erken saatlerinde bahçelere giden çocuk, genç, kadın ve erkekler, pekmez üretimi için yoğun mesai harcıyor. Öncelikle ağaçlardan silkelenen dutların yere düşmemesi için geniş bezler açılarak toplanıyor. Toplanan dutlar özenle ayıklanıp yıkandıktan sonra pekmeze dönüştürülmek üzere dev kazanlara konularak, odun ateşinde saatlerce kaynatılıyor. Doğal ortamda yetiştirilen dutların kaynatılmasıyla, hiçbir katkı maddesi kullanılmadan hazırlanan geleneksel lezzet pekmez daha sonra tepsilerde soğumaya bırakılıyor. Özellikle kış aylarında kahvaltı sofralarını süsleyen besleyici pekmez yapımı için köyde günler süren yorucu ama ekonomik bir kazanç için yoğun bir çalışma gerçekleştiriliyor.
“Birçok hastalığa iyi geliyor”
Bölgede bulunan 33 köyde yılda yaklaşık 100 ton pekmez üretildiğini belirten Oluklu Mezrası Muhtarı Hüseyin Sarı, “Dut pekmezi zamanı geldi. Köylülerimizle imece usulü ile bir araya toplanıp dut ağaçlarımızı silkeleyip pekmez yapıyoruz. Bölgemizde yani Sivan bölgesinde 33 muhtarlık var ve herkes bu işi yaptığı için yıllık yaklaşık 100 ton civarında dut pekmezi üretimi yapılıyor. Bu üretimden milletimizden bazıları perakende, kimi toptan kimisi ise yakın akrabalarının vasıtasıyla İstanbul, Ankara, Adana, İzmir gibi yerlere satışını gerçekleştiriyor. Sivan bölgesinin dutu eşi benzeri olmayan bir dut gerçekten. Dutlarımız ilaç niyetine kullanıyor genelde. Kansızlık, iştahsızlık, mide ekşimesi gibi sağlık sorunlarına birebir çözüm üreten bir besindir” dedi.
Yöre sakinlerinden Adem Uzun ise, “Dut pekmezi dedelerimizden kalma bir gelenektir. Pekmez zamanı gelince köylüler olarak birleşiyoruz ve pekmezi beraber yapıyoruz. 70 hastalığa şifa olan bu dut pekmezlerini satarak kazanç elde ediyoruz” ifadelerini kullandı.
