BALIKESİR’DE İŞİN GELECEĞİ: FİRMALAR İÇİN YOL HARİTASI-I
Balıkesir’i hareketli günler bekliyor. Sakin bir akışa alışmış bu anadolu kenti bir süredir kıpırdanan ve her geçen gün hızını artıran bir değişime sahne oluyor. Balıkesir son 5 yılda Türkiye’de istihdam % 11 artarken % 21 bir istihdam genişlemesine sahne olmuş. İstihdamın en yoğun olduğu sektör olan imalat sektörü ise % 30 büyümüş. Yani Türkiye de ortalama artış % 11 iken Balıkesir’de imalat sektöründe % 30. Hal böyleyken Balıkesir’de nitelikli insan kaynağı sayısı aynı oranda artmamış.
Nitelikli insan dendiği zaman aklınıza okul mezunu insan gelmesin lütfen. Sanayici için “nitelik” demek sahip olduğu özellikleri paraya çevrilebilecek insan demektir. Bu da her zaman diploma olmaz. Hatta bir süredir Türkiye’de ve dünyada diploma ya da okul iş dünyası için “nitelik” teriminin karşılığı değil. Balıkesir’de üniversite Meslek Liselerinin sadece % 20 si reel sektöre dönük mezun veriyor. Diğer branşlar kültür branşları ya da istihdam alanı kamu olan ya da Balıkesir’de iş alanının olmadığı branşlar. Her yıl verilen bu mezunların % 20 si şehrin insan kaynağı açığını karşılamıyor. Bunun tek nedeni sayı yetersizliği değil. Bir taraftan da şehrin ihtiyaç duyduğu branşların okullar ve mezuniyetle ilgisi yok. İşlerin bir çoğu piyasada öğrenilen ve okulu olmayan işler. Bir de bunun üzerine şehirdeki çalışma koşulları binince bu % 20 lik kesimin de büyük bölümü kendi alanında branşında çalışmıyor.
Örneğin elektrik mezuni bir genç asgari ücretle, fabrilka koşullarında vardiyalı çalışmak yerine garsonluk, tezgahtarlık gibi işleri tercih edebiliyor. Bu durumda insan kaynağı havuzu daha da daralıyor. Bir yanda gelişim trendi bir yanda emek kıtlığı . Çözüm firmalar için Manisa, İzmir, Bursa, İstanbul gibi endüstriyel merkezlerden adam getirmek. Bu da hiç kolay değil çünkü Balıkesir’de ortalama ücretler bu merkezlerin gerisinde. O ücreti verdiğinizde ise kendi elemanlarınızla karşı karşıya geliyorsunuz yani iç denge bozuluyor. Ücretin iki kriteri vardır. İç denge ve dış denge bunları tutturamazsanız çalışanlarda huzursuzluk olur. Diyelim ki o ücreti verdiniz bu defa gelecek çalışanın yerleşim sorunu var. Balıkesir’de ev yok, olan evler çok pahalı, kiralar İstanbul ile (nedense) yarışıyor. Bu durumda getireceğiniz çalışanı yerleştiremiyorsanız getirme şansınız yok. Yerleştiriyorsanız da maliyetler artıyor. Benim büyük düşünen firmalara tavsiyem dışarıdan getirecekleri çalışanlar için lojman kentler inşa etsinler.
