TBMM İliç Maden Kazasını Araştırma Komisyonu Başkanı Atay Uslu, komisyonun çalışmaları ve hazırlanacak raporla ilgili açıklamalarda bulundu.
Komisyonun, TBMM Genel Kurulunun kararıyla kurulduğunu hatırlatan Uslu, 3 ay süresince ilgili bakanlıkları, kurumları, akademisyenleri, üniversiteleri, ilgili odaları, sivil toplum kuruluşlarını ve İliç’teki maden ocağını işleten firma yetkililerini dinlediklerini kaydetti.
Kazanın meydana geldiği İliç’teki maden ocağında yerinde inceleme yaptıklarını anımsatan Uslu, kazada hayatını kaybeden 9 maden işçisinin yakınlarıyla görüştüklerini belirtti. Atay Uslu, ayrıca farklı maden ocaklarındaki çalışmaları görmek için Balıkesir ve Uşak’taki altın madeni ocaklarında da incelemelerde bulunduklarını anlattı.
Kendilerine bilgi sunmak isteyen herkesin yazılı bilgilerini aldıklarını aktaran Uslu, “15 bin sayfayı aşan altın madenciliği dokümantasyonu oluştu. Bunları da üyelerimizle paylaştık. Komisyon çalışmalarının sonunda da bunları kamuoyu ile paylaşacağız. Altın madenciliği konusunda, hem işletme, hem çevresel etkilerin önlenmesi, hem denetleme süreçleriyle ilgili geniş bir dokümantasyon oluştu.” bilgisini paylaştı.
“Madde madde tekliflerimizi sıralayacağız”
Kazayı araştırdıklarını ve benzer kazaların olmaması için de çalışmalar yaptıklarını dile getiren Komisyon Başkanı Atay Uslu, şöyle devam etti:
“Rapor hazırlama sürecimiz devam ediyor, ekim ayı içerisinde de raporu tamamlayıp Meclis Başkanlığımıza sunacağız. Raporumuzda iki bölüm olacak. Mevcut durumla ilgili bir fotoğraf çekeceğiz, bunu birinci bölümde yayınlayacağız. İkinci bölümde de yaptığımız araştırmalar, incelemeler, değerlendirmeler sonucundaki tekliflerimiz, önerilerimiz olacak. Burada da güvenli ve sürdürülebilir altın madenciliği mimarisine destek olmak için tek tek, madde madde tekliflerimizi sıralayacağız. ‘Önce insan, önce çevre, sonra güvenli madencilik’ anlayışıyla güvenilir ve sürdürülebilir altın madenciliği nasıl yapılabilir, güvenilir ve sürdürülebilir altın madenciliği mimarisi nasıl kurgulanabilir bu konuda da çalışmalar yapıyoruz. Yaptığımız çalışmalar bir araştırma raporu haline gelecek. Araştırma raporumuz, hem yasama organının, hem de yürütme organının bundan sonraki çalışmalarına destek olacak. Raporumuz, yasama organının madencilik, özellikle altın madenciliği konusunda bundan sonra ortaya koyacağı mevzuat çalışmalarında da adeta bir altlık olacak içerik ve kapsamda olacak.”
Raporun birinci bölümde yaptıkları çalışmaların özetinin, tespitlerin, Türkiye’de ve dünyadaki altın madenciliği süreçlerinin yer alacağını söyleyen Uslu, önerilerin bulunacağı raporun ikinci bölümünün önemli olduğuna işaret etti.
Uslu, Türkiye’de altın madenciliğinin yeni bir alan olduğunu, ilk altın madeni dokümünün 19 Mayıs 2001’de yapıldığını belirtti.
Özellikle son 10 yılda altın madenciliğinin artan ivmeyle geliştiğine dikkati çeken Uslu, bu alandaki faaliyetlerde yeni düzenlemelere, yeni regüle çalışmalarına doğal olarak ihtiyaç olduğunu söyleyerek, şunları ifade etti:
“Raporun önerilerle ilgili ikinci bölümünde farklı başlıklar olacak. İzin ve faaliyet süreçleri konusunda, hem arama, hem işletme süreçleri nasıl olacak, hangi düzenlemeler yapılmalıdır, yeni hangi kurallar getirilmelidir bu konuda önerilerimiz olacak. Denetlemeyle ilgili neler yapılması gerektiği konusunda da komisyon üyelerimizin raporumuzda önerileri olacak. Birden çok bakanlığı ve kuruluşu etkilediği için yeni bir denetleme süreci, yeni bir denetleme mekanizması veya kurulu dahil olmak üzere, üzerinde çalıştığımız, ön fikirlerin oluştuğu bir alan var.”
“Kazanın her aşaması incelemeye tabi tutuldu”
Çevresel etkilerin değerlendirilmesinin ve önlenmesinin de önemli olduğunun altını çizen Uslu, izlenebilirliğin ve şeffaflığın daha da artırılması için de önerilerde bulunacaklarını bildirdi.
Komisyon Başkanı Uslu, şunları kaydetti:
“Madencilik faaliyetiyle beraber aynı anda rehabilitasyon süreci nasıl olur, eski duruma getirme konusunda da hangi yeni adımlar atılması hususlarında da önerilerimiz olacak. İşçi sağlığı ve iş yeri güvenliğiyle ilgili önerilerimiz olacak. Altın madenciliğinde çalışan maden mühendisi, tekniker ve işçi grubu var. Onların maden liselerinden itibaren, madende ihtisaslaşmış üniversitelere kadar eğitim süreçleriyle ilgili neler yapılması gerekiyor, bu konuda da önerilerimiz olacak.
Hedefimiz, insan ve çevreyle barışık bir maden işletme sürecinin, altın madenciliği sürecinin sistematize edilmesi. Hedefimiz, ‘önce insan, önce çevre, sonra madencilik’ anlayışıyla sürdürülebilir ve güvenilir altın madenciliğini güçlendirmek. Ceza ve yaptırımlar konusunda da mevcut kanunlarda değişiklik yapılmasına dair değerlendirmelerimiz var, bunları da raporumuzda ayrıntılarıyla ifade edeceğiz.”
Kazayla ilgili idari ve adli soruşturmaların sürdüğünü aktaran Uslu, “Kazayla ilgili tespitleri de değerlendirdik. Kazanın her aşaması komisyonumuz tarafından incelemeye tabi tutuldu. Bunu neden yaptık? Benzer kazaların olmaması için neler yapılması gerektiği konusunda buradaki tespitlerden yola çıkarak önerilerimiz olacak.” diye konuştu.
