Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), malulen emeklilik ve engelli emeklilik şartlarında önemli değişiklikler yaptı.
Yeni düzenleme ile sigorta girişi 1 Ekim 2008 öncesi olan SSK’lıların emeklilik süreci yeniden şekillendirildi. Vergi indirimiyle emeklilik uygulaması kaldırılırken, SGK sağlık kurullarından alınacak raporlar artık tek yetkili kriter olacak. Peki, yüzde 40, 50 ve 60 engelli raporuyla nasıl emekli olunacak? İşte detaylar…
Engelli Emeklilik Şartları Güncellendi
TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşan yeni düzenleme, 1 Ekim 2008 öncesi sigortalı olarak çalışmaya başlayan SSK’lıların (4A) emeklilik sürecini değiştirdi. Mevcut sistemde, engelliler vergi indirim belgesi alarak yaş şartı olmadan emekli olabiliyordu. Ancak, yapılan değişiklikle bu sistem kaldırıldı. Artık emeklilik başvurularında SGK sağlık kurulu tarafından verilen çalışma gücü kaybı raporu esas alınacak.
Yeni Emeklilik Süreci Nasıl İşleyecek?
Engelli emekliliği için izlenecek adımlar şu şekilde olacak:
- Vergi İndirim Belgesi Artık Geçerli Değil: Daha önce engelliler, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan aldıkları engellilik derecelerine göre vergi indirimi hakkıyla emekli olabiliyordu. Ancak bu uygulama kaldırıldı.
- SGK Sağlık Kurulu Raporu Şartı: Emeklilik başvurusu yapacak engelli bireyler, SGK’nın sağlık kurullarından çalışma gücü kaybı raporu alacak.
- Rapor Onaylanırsa Emeklilik Hakkı Kazanılacak: Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını tamamlayanlar, SGK sağlık kurulu raporlarının onaylanması halinde emekli olabilecek.
Engellilik Oranı Hesaplaması Değişti mi?
Özellikle birden fazla hastalığı bulunan kişiler için yeni düzenleme bazı değişiklikler getirdi. Daha önce Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen yüzde 90 engellilik oranı, SGK’nın yeni hesaplama sistemine göre farklılık gösterebilecek. Örneğin, üç farklı hastalığından dolayı engellilik oranı toplamda yüzde 90 olan bir kişi, SGK sağlık kurulu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda yüzde 30 oranında kayıp tespit edilirse, engelli emeklilik hakkından yararlanamayacak.
Eski Engelli Raporları Geçerli mi?
Daha önce engelli raporuyla vergi indiriminden yararlanarak emeklilik sürecini bekleyenler, yeni düzenleme kapsamında SGK sağlık kurullarından yeniden rapor almak zorunda kalacaklar. Eski raporlar emeklilik için geçerli olmayacak. Çalışma gücü kaybı oranı SGK tarafından değerlendirilecek ve belirlenen orana göre emeklilik hakkı verilecek.
Yüzde 40, 50, 60 Engelli Emeklilik Şartları
Yeni düzenleme ile engellilik oranlarına göre emeklilik koşulları şu şekilde belirlendi:
- Yüzde 40-49 engelli bireyler: En az 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.100 prim günü gerekmektedir.
- Yüzde 50-59 engelli bireyler: En az 16 yıl sigortalılık süresi ve 3.700 prim günü şartı aranır.
- Yüzde 60 ve üzeri engelliler: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 prim günü ile emekli olabilir.
SGK Sağlık Kurulu Kararları Bağlayıcı Olacak
Engelli emeklilik başvurularında artık tek yetkili merci SGK sağlık kurulları olacak. Kişinin çalışma gücü kaybı oranı SGK tarafından değerlendirilerek, sigortalılık süresi ve prim gün şartlarını sağlayan bireyler emekliliğe hak kazanacak.
Sonuç olarak, engelli emeklilik sürecinde önemli değişiklikler yapıldı. Vergi indirim belgesi ile emeklilik kaldırıldı ve yerine SGK sağlık kurulu raporu esas alındı. Yeni düzenleme ile engelli bireylerin emeklilik başvurularının daha detaylı değerlendirilmesi sağlanacak. Bu nedenle engelli emeklilik hakkından yararlanmak isteyenler, başvuru sürecinde yeni yönetmeliklere dikkat etmeli.
