Türk Sümerolog, arkeolog ve dilbilimci Muazzez İlmiye Çığ, 110 yaşında vefat etti.
Sümer uygarlığı üzerine yaptığı öncü çalışmalarla dünya çapında tanınan Çığ, bilim dünyasına önemli katkılarda bulunmuştu.
Sümerolojinin Çığır Açan İsmi
1914 yılında Bursa’da doğan Muazzez İlmiye Çığ, Türkiye’nin ilk kadın Sümeroloğu olarak biliniyor. Eğitim hayatına Bursa Kız Muallim Mektebi’nde başlayan Çığ, 1931 yılında mezun olduktan sonra öğretmenlik kariyerine Eskişehir’de devam etti. Ancak tarih ve dil bilimlerine olan tutkusu onu 1936’da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Hititoloji Bölümü’ne yönlendirdi.
1940 yılında üniversiteden mezun olduktan sonra İstanbul Arkeoloji Müzeleri Antik Şark Eserleri Müzesi’nde çalışmaya başlayan Çığ, burada çivi yazılı tabletlerin tasnifi ve tercümesi üzerine yoğunlaştı. Sümer, Akad, Hitit ve Asur uygarlıklarına dair binlerce belgeyi gün yüzüne çıkararak akademik dünyaya kazandırdı.
Bilim Dünyasına Katkıları
Muazzez İlmiye Çığ, 1960’ta Heidelberg Üniversitesi’nde yaptığı çalışmalardan 1988’de Philadelphia’daki Asuroloji kongresine kadar uluslararası birçok platformda adından söz ettirdi. Ünlü Sümerolog Samuel Noah Kramer’in “History Begins at Sumer” adlı eserini Türkçeye çevirerek “Tarih Sümer’de Başlar” adıyla yayımladı ve Sümer uygarlığını daha geniş kitlelere tanıttı.
Kadın Haklarının Savunucusu
Bilimsel çalışmalarının yanı sıra kadın hakları konusunda da aktif bir rol oynayan Çığ, Türkiye’de kadınların toplumsal hayatta daha fazla yer alması için mücadele verdi. Sümer mitolojisinden kadınların toplumdaki yerine dair birçok kıymetli bilgi sunan çalışmaları, bu konuda farkındalık yarattı.
Bilim ve Toplum İçin Bir Öncü
Eşi Topkapı Müzesi Müdürü M. Kemal Çığ ile uzun yıllar süren evliliğinden iki kız çocuğu bulunan Muazzez İlmiye Çığ, kariyeri boyunca Sümeroloji alanında sayısız makale ve kitap kaleme aldı.
Muazzez İlmiye Çığ, geride bıraktığı zengin bilimsel mirasla hatırlanacak. Eserleri ve katkıları, yalnızca arkeoloji ve tarih değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet çalışmaları ve kültürel miras alanlarında da etkisini sürdürecek.