Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Heyelan Uygulama Araştırma Merkezi, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yaşanan depremlerin heyelan, taşkın ve kaya düşmesi gibi ikincil afetlere etkisini incelemek için çalışmalarını sürdürüyor.
KTÜ Heyelan Uygulama Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hakan Ersoy, bölgede son aylarda yaşanan depremlere dikkat çekerek, 15 Kasım 2024’te Rize’nin Hemşin ilçesinde meydana gelen 4,7 büyüklüğündeki depremin, kayıtlarda olmayan bir fay üzerinde gerçekleştiğini ve endişe yarattığını belirtti.
Ersoy, “Depremler, özellikle heyelan, kaya düşmesi gibi ikincil afetleri tetikleyebilir. Trabzon’da Ocak ayında yaşanan 3.2 ve 3.4 büyüklüğündeki depremler bu tür olayların araştırılmasını zorunlu kılıyor. Zemin yapısı ve doğal titreşimlerle bu etkilerin bağlantısını detaylı olarak inceliyoruz,” dedi.
Deprem ve Zemin Etkileşimi
Ersoy, dolgu alanlarının deprem şiddetini artırdığına dikkat çekerek, “Depremin büyüklüğü değişmez, ancak şiddeti zeminin türüne göre farklılık gösterebilir. Kaya zeminde titreşim daha az hissedilirken, dolgu alanlarında bu etkiler çok daha büyük olabilir,” ifadelerini kullandı. Özellikle Doğu Karadeniz’de yerleşimlerin büyük bölümünün dolgu alanlar üzerinde kurulduğunu belirten Ersoy, yapısal önlemlerin hayati önem taşıdığını vurguladı.
Deprem Tehlike Seviyesi Değişebilir
Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir ise Doğu Karadeniz’de yapılan yeni araştırmalarda, Sinop ile Artvin arasında potansiyel diri fayların varlığının tespit edildiğini açıkladı.
“Bölgede denizaltında deprem üretme potansiyeline sahip diri faylar belirlendi. Türkiye diri fay haritasında yapılacak güncellemelerle, Doğu Karadeniz’in deprem tehlike seviyesinin artması beklenebilir,” diyen Sözbilir, bölgedeki küçük ölçekli depremlerin yıkıcı olmasa da ikincil afetlere yol açabileceği konusunda uyarıda bulundu.
İkincil Afetlere Karşı Önlemler Alınmalı
Bölgenin jeolojik özelliklerine dikkat çeken uzmanlar, ikincil afet risklerini en aza indirmek için yerleşim planlaması, zemin etütleri ve yapısal önlemlerin artırılması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, tehlike altındaki alanların önceden belirlenerek bu bölgelerdeki risklere yönelik çalışmaların hızlandırılmasının önemine vurgu yapıldı.
Doğu Karadeniz’de artan deprem ve ikincil afet riski, uzmanların dikkatle izlediği ve çözüm odaklı adımlar atılması gerektiği bir konu olarak öne çıkıyor.