Şanlıurfa’da, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki depremlerde, 11 metrelik uç kısmı ağır hasar gören, Harran Ören Yeri’nin 13 asırlık sembolü Ulu Cami’nin minaresinin restorasyonu sürüyor.
Harran Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal, AA muhabirine, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde bulunan ve dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden olan Harran’da 70 yılı aşkındır kazı yapıldığını hatırlattı.
Harran Ulu Cami’nin milattan sonra 744-750’de Emeviler döneminde Halife 2’nci Mervan tarafından yaptırıldığını aktaran Önal, yaklaşık 800 yıl önce ise Moğol istilası sırasında caminin yağmalanarak yıkıldığını ancak minaresinin büyük bölümünün ayakta kaldığını belirtti.
Önal, tarihi Ören Yeri’nin simgesi konumundaki minarenin, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki depremlerde ağır hasar aldığını söyledi.
Depremin verdiği tahribatın giderilmesi için yoğun çaba gösterdiklerini vurgulayan Önal, şöyle devam etti:
“Kültür ve Turizm Bakanlığımızın Harran Ulu Cami restorasyonunu başlatmasıyla depremin yaraları sarılıyor. Ulu Cami’nin minaresinin üst 11 metrelik kısmı tuğlaydı, alt kısımda yaklaşık 24 metre taştan inşa edilmişti. Tuğla kısmı boydan boya çatlamıştı, içinde de yine onlarca derin çatlaklar vardı. Aynı zamanda taş kısmında da yine 6 metre uzunluğunda dikey çatlamalar mevcuttu. Dolayısıyla Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından alınan karar doğrultusunda hazırlanan projemiz onaydan geçti. Şu an depremden etkilenen tuğla kısmının restorasyon çalışmaları minarede başladı, 11 metrelik tuğla kısmı tamamen söküldü. Çünkü sökülmek zorundaydı, çünkü çatlaklar çoktu; yoksa artçı sarsıntılarda bile yıkılabilirdi. Kare kesitli minarenin alt kısmındaki taş mimarisi olan yerde de yine kurul kararıyla demir kenetlerle veya kesme taşları o kısımda değiştirmek suretiyle bu hasar giderilmiş olacak. Tekrar eski tuğlanın benzeri tuğla da minarenin üst kısmına örülerek restorasyon tamamlanmış olacak.”
“Çalışmaların yarısı tamamlandı”
Önal, Harran Ulu Cami minarelerinin kare kesitli olduğunu belirterek, benzer minarelerin Mescid-i Nebevi, Büyük Küfe Cami, Şam Emevi Cami, Kortuba Cami ve Diyarbakır Ulu Cami’de de görüldüğüne dikkati çekti.
Restorasyon çalışmalarının yoğun ve hızlı şekilde tamamlanmasının planlandığını vurgulayan Önal, şunları kaydetti:
“Minarenin yüksekliği 35 metreydi; bunun 11 metresi üstte tuğla örgülü, alt kısmı oldukça sert kireç taşından yapılmıştı. Şu an restorasyon çalışmalarının yaklaşık yüzde 50’si tamamlandı, devam ediyoruz. Önümüzdeki yıl restorasyon çalışmalarının tamamlanmasını planlıyoruz. Bu kare kesitli minaremiz Harran denilince akla ilk gelen sembol yapılardan birisi. İnşallah kısa süre içerisinde yine görkemli duruşuyla ziyaretçilerimizin karşısında olacak. Restorasyon çalışmalarını büyük bir hızla ve titizlikle sürdürüyoruz. İnşallah Harran Ören Yeri yaklaşık bir yıl sonra yeni yüzüyle, yeni buluntu ve görselleriyle yerli ve yabancı ziyaretçilerinin beğenisine sunulacaktır. Kare kesitli minarenin gövdesindeki ince taş işçiliği kornişe kadar son derece düzgün ve pürüzsüzdür.”
Önal, kazı çalışmalarında emeği geçen başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere tüm yetkililere ve ekip arkadaşlarına teşekkür etti.
