BİZİM BAHÇE / NAZİF İLBOZ
Meyve yetiştiriciliği, insanlık tarihi kadar eski bir uğraş. Günümüzde ise modern teknikler sayesinde hem verimliliği artırmak hem de farklı çeşitleri bir araya getirmek mümkün. Bu tekniklerden biri de aynı familyadan meyve fidanlarının birbirine aşılanması. Peki, bu yöntem neden bu kadar önemli ve nasıl uygulanır?
Aşılama Nedir ve Neden Yapılır?
Aşılama, iki farklı bitkinin (anaç ve kalem) birleştirilerek tek bir bitki gibi büyümesini sağlayan bir yöntemdir. Anaç, kök sistemini oluştururken, kalem ise üst kısmı, yani meyve verecek kısmı oluşturur. Aynı familyadan meyve fidanlarının aşılanmasının birçok avantajı vardır:
Verimliliği Artırma: Hastalıklara ve zararlılara dayanıklı anaçlar kullanılarak daha sağlıklı ve verimli ağaçlar elde edilebilir.
Çeşitliliği Artırma: Farklı çeşitlerin bir arada yetiştirilmesi, aynı ağaç üzerinde farklı meyvelerin yetişmesini sağlar. Bu, özellikle küçük bahçelerde veya ticari yetiştiricilikte çeşitliliği artırmak için idealdir.
Meyve Kalitesini İyileştirme: Anaç ve kalem seçimiyle meyve kalitesi, büyüklüğü, rengi ve tadı üzerinde kontrol sağlanabilir.
Adaptasyonu Artırma: Farklı iklim ve toprak koşullarına uyum sağlamış anaçlar kullanılarak, hassas çeşitlerin daha zorlu koşullarda yetişmesi sağlanabilir.
Hızlı Üretim: Tohumdan yetiştirmeye göre daha hızlı meyve veren ağaçlar elde edilebilir.
Hangi Meyveler Aşılanabilir?
Aynı familyadan meyve fidanları genellikle birbirine aşılanabilir. Örneğin:
Elma ve armut (gülgiller familyası)
Şeftali, kayısı, erik ve badem (gülgiller familyası)
Narenciye türleri (turunçgiller familyası)
Aşılama Nasıl Yapılır?
Aşılama için farklı yöntemler bulunmaktadır. En yaygın yöntemlerden bazıları şunlardır:
T göz aşısı: Genellikle yaz aylarında yapılan bu yöntemde, anacın kabuğunda “T” şeklinde bir kesik açılarak kalemin gözü yerleştirilir.
Kalem aşısı: Kış aylarında yapılan bu yöntemde, anacın ve kalemin uçları kesilerek birbirine birleştirilir ve bağlanır.
Yarma aşı: Kalem aşısına benzer ancak anaç daha kalın olduğunda kullanılır.
Aşılama Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Anaç ve kalemin uyumlu olması önemlidir.
Aşılama zamanı ve yöntemi, meyve türüne ve iklim koşullarına göre belirlenmelidir.
Aşılama yapılan yerin temiz ve steril olması enfeksiyon riskini azaltır.
Aşı bağı sıkıca sarılmalıdır.
Aynı familyadan meyve fidanlarının birbirine aşılanması, hem hobi amaçlı bahçecilikte hem de ticari yetiştiricilikte birçok avantaj sunan değerli bir tekniktir. Doğru yöntemlerle yapılan aşılama, daha verimli, çeşitli ve kaliteli meyve üretimine katkı sağlar.