HİLMİ DUYAR / POLİTİKA
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hukuk ve Temel Haklar Komisyonu Başkanı, Hayvan Hakları Komisyonu Başkanı Avukat Burcu Özer, Türkiye’nin gündemini uzun süredir meşgul eden ve bazı maddeleri değiştirilerek kabul edilen “Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa” ile ilgili açıklamalarda bulundu. Kısaca Sokak Hayvanları Yasası denilen 17 maddelik yasanın, ötenaziyi içeren maddesi tepki çekmiş, Ak Parti grubunun yeniden düzenlemesiyle değiştirilerek kabul edilmişti. Burcu Özer, bu yasanın hayvanları çok büyük yaşamsal risk altına sokacak bir düzenleme olduğunu belirtip, “Evrensel hukuk kurallarını hiçe sayan yeni yasa açıkça bir vahşete yol açabilir” diyerek tepkisini gösterdi.
Sokak hayvanlarına yönelik hazırlanan yasada 1 ay boyunca sahiplendirilmeyen köpeklerin uyutulması adı altında ötenazi yapılabileceğinin vurgulandığını ve vatandaşların çok büyük tepkisini aldıktan sonra AK Parti’nin önergesi ile değiştirildiğini belirten Burcu Özer, şunları söyledi.
“Sokak hayvanlarını ilgilendiren yeni yasa değişikliğinde her ne kadar ötenazi kelimesi 5. Maddeden çıkarılsa da takip yükünün yine belediyelerde olduğu belirtilmiştir. Bu düzenleme ile tüm sahipsiz hayvanlar yine barınaklara toplanacak, oradaki koşullarına göre veteriner hekimlerin kararı ile uyutulmasına karar verilecektir.
Hayvanlara ötenazi uygulanmasını içeren maddede ‘Bakımevine alınan köpeklerden insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına 11 Haziran 2010 tarih ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 9’uncu maddesinin 3’üncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır. Yerel yönetimler, sahipsiz köpeklere ilişkin yürüttüğü iş ve işlemlerde Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi kapsamında gerekli idari tedbirleri almaya yetkilidir’ denmektedir. Sokak hayvanlarının sorumluluğunun kimde olacağıyla ilgili de bazı düzenlemeler öngörülmüş, sorumlulukla alakalı görevin yapılmasıyla ilgili denetimin Tarım Bakanlığında olacağı açıklanmıştır.
Oysa Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi, sahipli sahipsiz hiçbir hayvanı ayırt etmeksizin tüm hayvanları kapsayan haklardan bahsetmektedir. Bildirgede; ‘Tüm hayvanlar yaşam önünde eşit doğar ve aynı var olmak hakkına sahiptir’ denmektedir. Yine aynı bildirgede zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesini yaşama karşı bir suç olarak tanımlar.
Hayvanın sahipsiz olması ve belirli bir süre içinde sahiplenilmemesi, bu ölümün zorunluluk ölçütünü karşılamaz. Üstelik kısırlaştırma ile nüfus kontrol altına alınabilirken, hayvanları öldürmenin savunulabilir bir yanı bulunmamaktadır.
Devlet eliyle yapılan bu tür uygulamalar, insanlara da benzer yöntemleri kullanma cesareti verebilir. Yasa tasarısında akıl tutulması yaşanılan tartışmalara şahit oluyoruz. Ak Parti milletvekilleri kısırlaştırmanın bir çözüm olmadığını söylerken ‘hayvanların buna rızası var mı?’ diye anlamsız bir tartışmaya yol açmıştır.
Hayvanların yaşam hakkı, duygusuz bir biçimde kapatılacakları bir düğmeye indirgenemez. Sokak hayvanları, sadece kentsel peyzajın bir parçası değil, vicdanımızın aynasıdır. Onların yaşam haklarına saygı göstermek, toplumsal ilerlemenin bir göstergesidir ve bu konuda sessiz kalmak, ortak vicdanımızı ayaklar altına almak demektir.
Yine yeni kanunla kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025’e kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak. ‘sahipli hayvan’ ve ‘sahipsiz hayvan’ kavramları açık bir şekilde tanımlanacak. Belediyeler de 31 Aralık 2028’e kadar barınaklar kurmak ve rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmekle yükümlü olacak.”