Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hamza Ekmen, İnönü Mağarası’ndaki çalışmalarda elde edilen bulguların, Anadolu’nun “kayıp” topluluklarından Kaşkalar’a ait olduğunu düşündüklerini söyledi.
Karadeniz Ereğli ilçesi Alacabük köyünde yer alan mağaradaki kazıların bilimsel danışmanı Ekmen, gazetecilere, 2017’de Karadeniz Ereğli Müzesi Müdürü Ahmet Mercan başkanlığında 25 kişilik uluslararası ekip tarafından başlatılan kazı çalışmalarında bugüne dek çok sayıda önemli buluntuya ulaşıldığını belirtti.
Ekmen, İnönü Mağarası‘nın tarihinin 6 bin 500 yıl öncesine dayandığını anlatarak, yerleşim alanındaki arkeolojik buluntuların titizlikle incelenmesinin ardından alanın koruma altına alındığını ifade etti.
Geçen yıl tamamladıkları kazı sezonunda mağarada 5 ayrı arkeolojik kültür katmanı tespit ettiklerini bildiren Ekmen, üçüncü tabakada önemli keşiflere ulaştıklarını söyledi.
Ekmen, keşiflerin, neredeyse 100 yılı aşkın süredir bilim insanlarının hakkında belge aradığı Kaşka topluluklarıyla alakalı olduğuna değinerek, şöyle devam etti:
“Hititçe çivi yazılı belgelerde Kaşka topluluklarından sıklıkla bahsedilmekte. Hititler’in kuzeyindeki dağlık, ormanlık bölgede yaşayan, belli bir siyasi otoriteye sahip olmayan topluluklar olarak ifade edilmekte. Arkeologlar, uzun yıllardır bu toplulukların nerelerde yaşamış olduklarını, nasıl kültür üretmiş olabileceklerini araştırdı ancak çok somut kanıtlara ulaşılamadı. Biz, İnönü Mağarası’nın üçüncü tabakasında bulduğumuz Geç Tunç Çağı’na, günümüzden yaklaşık 3 bin 400, 3 bin 200 yıl öncesine tarihlenen bulguların Kaşka topluluğuna ait olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, hakkında uzunca yıllar bilgi ve belge edinilemeyen Anadolu’nun kayıp topluluğu Kaşkalar’a ait ilk arkeolojik izlere ulaştığımızı düşünüyoruz.”
KAŞKALAR HAKKINDA BİRAZ BİLGİ…
Hititler’in başkenti Hattuşaş’ta bulunan tabletlerden öğrenildiğine üzere Son Tunç Çağı’nda M.Ö. 2000-1200 arası Hitit çekirdek ülkesinin kuzeyinde yabani bir kavim olan Kaşkalar‘ın oturduğu belirtilmektedir. Bu kavime ait günümüzde çok az bilgi bulunmaktadır.
Kaşkalar ile ilgili tüm bilgiler, Hitit kaynaklarına dayanmaktadır.
Kaşkalar merkezi bir otoriteye sahip olmamış, bağımsız boylar halinde yaşamışlardır. Bağımsız boylar birleşik güçlü bir yağmacı topluluk oluşturup, Hitit başkenti Hattuşaş’ı tehdit edebilecek kadar güçlenmiştir. Hitit kralları bu yağmacı boylarla anlaşma yaptığı halde bir diğer boy anlaşmayı saymadığı için Hititler ile Kaşkalar arasında devamlı bir savaş hali sürmüştür.
Hitit kralları özellikle güneye büyük seferler düzenlediklerin, Kaşkalar çekirdek ülkedeki güvenlik boşluğunu yararlanarak buradaki şehirlere yağmalayıp bölgelerine geri dönmüşlerdir. II. Hantili döneminde Kaşkalar Hitit kutsal şehri Nerik’i işgal etmişlerdir. Hititler Şuppiluliuma ile birlikte Kaşkalar’ı hem güç kullanarak hem de anlaşma yaparak kontrol altında tutmayı başarmıştır. Şuppiluliuma’nın oğlu II. Murşili döneminde Kaşkalar kabile düzeninden sıyrılıp merkezi yönetime geçmişlerdir.
II. Murşili Kaşkaları yendi ve Kaşka kralı Pihhuniya’yı tutsak etti. II. Murşili krallığı boyunca Kaşkalara karşı yapılan 10 sefer kaydedilmiştir. Bu seferler başarılı olmasına karşın, düşmanın göçebe niteliğinden ötürü hiçbirinde kesin sonuç alınamamıştır. II. Murşili’den sonra sırasıyla tahta çıkan Muvatalli ve III. Hattuşili’de Kaşkalar’ı bozguna uğratmıştır. III. Hattuşili kutsal Nerik şehrini tekrar Hitit İmparatorluğu sınırları içerisine almıştır.
Yağmacı ve savaşçı bir halk olan Kaşkalar M.Ö. 1200 yılında Mezopotamya’nın kuzeyindeki dağlık bölgeye çekildiler. Hitit İmparatorluğu’nun yıkılışıyla birlikte Kaşkalar hakkındaki bilgiler de son bulmaktadır.
Kaynak: Anadolu Ajansı