CHP Genel Merkezi tarafından kurulan ve bugüne kadar 33 ile giderek ekonomik değerlendirmelerde bulunan Ekonomi Masası Balıkesir’de iş dünyasıyla buluştu. Hasan Can Kültür Merkezi’nde Balıkesir ekonomisine yön veren kurum, sivil toplum kuruluşu, dernek ve iş insanlarıyla bir araya gelen CHP Ekonomi Masası Heyeti ülke ekonomisi hakkında görüşlerini açıkladı.
“Türkiye iki krizi iç içe yaşıyor”
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak başkanlığındaki Ekonomi Masası Heyeti Balıkesir’de iş dünyasıyla ekonomiyi konuştu. Faik Öztrak ekonomik gelişmelerle ilgili yaptığı sunum öncesinde terör örgütüyle mücadele ederken şehit olan Mehmetçikleri saygıyla andı. Şehitler için “Vatan sizlere minnettardır” diyen Öztrak, “Türkiye uzunca bir süredir iki krizi iç içe yaşıyor. Bunun üstüne bir başka kriz daha geldi, o da küresel salgın. bu üç krizin birleşmesiyle de ülkede belli bir kesimde bir buhranı yaşıyoruz. Uzunca bir süredir Türkiye ekonomisi bir krizin içinde. 2007’den sonra mevcut yönetim ekonomide disiplini kaybetti ve çapaları birer birer yok etti. 2013’den sonra ise küresel konjonktür bu sefer değişti, küresel likidite bolluğunun artık aynı şekilde artmayacağı ortaya çıktı ve bu çerçevede yine yönetim bu gelişmeyi okumakta da geç kaldı. Hatta yanlış da okudu çünkü uzunca süre dünya ekonomisinde para çok boldu. O para bolluğunu kural zannetti, dünya bundan sonra hep böyle gidecek zannetti. Halbuki yaklaşmakta olan zorlu günlere gerekli hazırlığı yapmadı. 2013’den sonra ABD merkez bankası başkanının ‘ben artık para basmayacağım’ demesiyle birlikte dünyada sermaye ürkekleşti. Doğruları yapan ülkelere gitmeye başladı. Biz bunu bize dışardan saldırı var diye algıladık. Oysa yanlışları yapan biz değildik. Dışarıdan gelen paranın iştahını kesen de bizim yanlış politikalarımızdı” diye konuştu.
“Salgınla kriz daha da ağırlaştı”
Küresel salgının yaygınlaşmasıyla krizin daha da ağırlaştığını dile getiren Faik Öztrak, “Kriz aslında içeride gelişmeye başlamış olan bir krizdi. Onun üstüne 2014’te cumhurbaşkanının halk tarafından seçildiği ilk seçime doğru gitmeye başladık. Ondan sonra küresel salgın üstüne geldi, küresel salgın her iki krizi daha da ağırlaştırdı ve karşımıza bu buhran çıktı. Şimdi 2018 yılında AK Parti genel başkanı faiz sebep, enflasyon sonuç kampanyasından önce Londra’ya gitti ve dedi ki ‘bana göre faiz sebep, enflasyon da sonuçtur.’ Bunu söyledikten sonra ürkekleşmiş olan dış sermaye daha da ürkekleşti. Neden? Çünkü bugüne kadarki ekonomi teorisinde böyle bir şey yok. Bu şu demek, ‘Enflasyon ne olursa olsun ben faizi aşağı çekeceğim.’ Bunu dediğiniz zaman birincisi içeridekilerin tasarrufu nasıl değerlendireceği ortaya çıkıyor. İnsanlar göz göre göre herhalde kendi tasarruflarının eriyip gitmesine izin vermezler. İçeridekiler hızla döviz hesaplarına koştu, dışarıdakiler de eğer ben buradan faiz alamayacaksam o zaman ben buraya niye geleyim? Demeye başladı, dolayısıyla da yerel sermaye de azaldı. Sonuç, Türk Lirası da değer kaybetmeye başladı. Türk Lirası değer kaybettikçe kur yukarı doğru gittikçe enflasyon da yukarı doğru gitmeye başladı. Seçimlerden önce Merkez Bankası’nın hesabında 128 milyar Dolar rezerv vardı. Merkez Bankası net olarak baktığımız zaman yaklaşık 40 milyar Dolar fazla veriyordu. İstikrar görüntüsü vereceğiz, kuru tutacağız diye bu 128 milyar Dolar önce Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, sonra yerel yönetim seçimlerinde ve ondan sonra da Kovid-19 nedeniyle de satılmaya başlandı. Merkez Bankası’nın kasasında bugün net rezerv olarak baktığınız zaman 36 milyar Dolar açık var” ifadelerini kullandı.
“Üç K çözümü”
Ekonomiyi düzeltme yönünde CHP’nin önerilerini de aktaran Faik Öztrak, “Biz CHP olarak şunu öneriyoruz: Dört sütun üzerine inşa edeceğimiz bir stratejiyi üç yeni ‘K’ ile uygulayacağız. Yeni kurallar, yeni kurumlar ve yeni kadrolar. Bu dört sütundan ilki hukuk devleti ve demokrasi. Güçlendirilmiş demokratik parlamenter sisteme geçeğiz. Tarafsız cumhurbaşkanı olacak. Kuvvetler ayrılığı, bağımsız yargı olacak. Seçim yasası değişecek, milletin vekilini millet seçecek, siyasi ahlak yasası çıkarılacak. Ekonomik Sosyal Konsey toplanacak. Ülkeyi istişareyle yöneteceğiz. Üreten Türkiye olacağız. İkinci sütunumuz o. Borçla şişirilen değil üreterek zenginleşen Türkiye olacağız. Dijital ve yeşil ekonominin sunduğu yeni fırsatları kullanacağız. Eğitim politikasını paydaşlarla beraber yeniden oluşturacağız. İnsan gücü planlamasına önem vereceğiz. Üçüncü sütunumuz güçlü sosyal devlet. Kimseyi dışarıda bırakmamamız lazım. Refah devleti 3.0 politika çerçevesi içinde hareket edeceğiz. Başta kadınlar ve gençler olmak üzere hiç kimsenin büyüme sürecinden dışlanmasına izin vermeyeceğiz. Çalışanlar ve emekliler olmak üzere herkes refah artışından payını alacak. Son sütun sürdürülebilirlik. Bozmadan, yok etmeden, kesintisiz kalkınmanın yolunu bulacağız. Devlette kral değil kural olacak. Sürdürülebilirlik ve ekosistem hakkı anayasal güvence altına alacağız. Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı’na uyum sağlayacağız” değerlendirmesinde bulundu.
İş dünyası konuştu
CHP Ekonomi Masası’nda Faik Öztrak’ın yanı sıra CHP Genel Başkan Yardımcıları Lale Karabıyık ve Ahmet Akın, CHP İzmir Milletvekili Bedri Serter, CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, CHP İstanbul Milletvekili Gökhan Zeybek, eski CHP İzmir Milletvekili Aşkın Türeli ve CHP Balıkesir İl Başkanı Serkan Sarı da katıldı. Toplantının ikinci bölümü basına kapalı olarak gerçekleştirilirken bu bölümde iş dünyasının soru ve önerileri alındı.
