Avrupa Birliği üyesi 28 ülkede gerçekleşen ve yaklaşık 400 milyon AB vatandaşının oy kullandığı Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri tamamlandı. 751 milletvekillinin belirlendiği seçimin resmi olmayan sonuçlarına göre, merkez sol ve merkez sağ partiler oy kaybı yaşarken, göçmen karşıtı aşırı sağcı partiler oy oranını artırdı. Parlamentodaki en büyük grup olan Avrupa Halk Partisi (PPE), bir önceki seçimlere göre 42 sandalye kaybetti. PEE, AP’ye 173 parlamenter gönderebildi. Benzer şekilde Avrupa Sosyalistler ve Demokratlar Grubu’nun da (S&D) parlamentodaki 191 olan sandalye sayısı 150’ye düştü. Avrupa İçin Liberal ve Demokrat İttifakı (ALDE) 102 milletvekili, Avrupa Yeşiller Partisi (EFA) 71 milletvekili, Avrupa Muhafazakârları ve Reformistleri (ECR) 58 milletvekili, Uluslar ve Özgürlükler Avrupası (ENF) 57 milletvekili, Özgürlükler Avrupası ve Doğrudan Demokrasi (EFDD) 56 milletvekili, Avrupa Birleşik Solu-İskandinav Yeşil Solu (GUE/NGL) 42 milletvekili çıkardı. Kalan 45 milletvekili ise bağımsız adaylardan seçildi.
AŞIRI SAĞ YÜKSELİŞTE
Aşırı sağcı partilerin seçimlerde çıkış yapması bekleniyordu ve beklenen gerçekleşti. AB’yi tehdit eden aşırı sağcı partiler Fransa, İtalya Almanya ve Belçika’da oy oranları yükselti. Belçika’da milliyetçi “Neo-Flaman Birliği” yüzde 13.49 ile sandıktan ilk sırada çıktı. Aşırı sağcı Flaman Çıkarı adlı parti ise yüzde 11.44 ile ikinci sıranın sahibi oldu. Macaristan’da göçmen karşıtlığıyla Başbakan Victor Orban’ın partisinin içinde yer aldığı koalisyon (FIDESZ + KDNP) seçimlerinde yüzde 52,33 oy alarak büyük bir zafer elde etti. Polonya’da ise aşırı sağcı Hukuk ve Adalet Partisi yüzde 43,1 ile kazanan oldu.
KOMŞUDA ERKEN SEÇİM
Yunanistan’da Sosyalistler oy kaybı yaşarken muhafazakâr Yeni Demokrasi Partisi (N.D) yüzde 33.27 oranında oy aldı. Başbakan Aleksis Çipras’ın partisi Syriza ise yüzde 23.85’te kaldı. Sonuçları görmezden gelemeyeceklerini söyleyen Başbakan Çipras, erken seçim çağrısında bulundu.
İki eski Katalan lideri de seçildi
İki ülkede; İspanya ve Portekiz, Sosyalistler ipi göğüsledi. İspanya’da Pedro Sanchez liderliğindeki PSOE/PSC oyların yüzde 32,84’ünü aldı. 1 Ekim 2017 tarihinde yapılan yasa dışı bağımsızlık referandumu ve 28 Ekim 2017’de Katalonya Özerk Parlamentosunda ilan edilen tek taraflı bağımsızlık ilanının ardından Belçika’ya kaçan eski Katalonya Özerk Hükümet Başkanı Carles Puigdemont da AP parlamenteri seçildi. Diğer bir ayrılıkçı siyasi lider olan ve bağımsızlık referandumunu organize ederek tutuklu yargılanan eski Katalonya Özerk Hükümeti Başkan Yardımcısı Oriol Junqueras da AP parlamenteri seçildi. İspanya ulusal sınırlarında hakkında arama ve tutuklama emri olan Puigdemont ile tutuklu yargılanan Junqueras’ın yasal durumlarından dolayı, AP parlamenteri nasıl mazbata alacakları ve 2 Temmuz’daki AP genel kuruluna nasıl katılacakları belirsizliğini koruyor. Portekiz’de Sosyalist Parti (PS) yüzde 33.52 ile yarışı önde bitirdi.
4 Türk kökenli milletvekili
Avrupa Parlamentosu seçimlerine dört Türk seçilmeyi başardı. Güney Kıbrıs’ta ana muhalefetteki Emekçi Halkın İlerici Partisinden (AKEL) aday gösterilen Niyazi Kızılyürek’in hak kazanmasının ardından Almanya’dan da üç Türk daha milletvekili seçildi. Daha önce iki dönem AP’de milletvekili olan İsmail Ertuğ Sosyal Demokrat Parti’den (SPD), Özgür Seçmenler (Freie Waehler) partisinden Engin Eroğlu ve Sol Parti’den Özlem Alev Demirel ise ilk defa milletvekili seçildi. Yönetiminde Türklerin olduğu ve listede Türk ve göçmenlere de yer veren Yenilik ve Adalet Birliği (BIG) partisi, yüzde 0,2 oy aldı ve milletvekili çıkaramadı.
Beşinci olan May’in partisi hezimeti yaşadı
İktidardaki Muhafazakar Parti, Avrupa Birliği’nden ayrılmayı (Brexit) gerçekleştirememesinin etkisiyle hezimete uğradı. AB’den ayrılmayı ana politikası olarak belirleyen, yeni kurulan Brexit Partisi seçimlerde birinci oldu. Aşırı sağcı Nigel Farage’ın liderliğini yaptığı Brexit Partisi yüzde 31,6 oranında oy aldı. AB yanlısı Liberal Demokratlar büyük bir çıkış yakaladı ve yüzde 20,3 ile ikinci, İşçi Partisi yüzde 14,1 ile üçüncü, AB yanlısı Yeşiller yüzde 12,1 ile dördüncü oldu. 7 Haziran’da istifa edeceğini açıklayan Başbakan Theresa May’in liderliğini yaptığı Muhafazakar Parti yüzde 9,1 ile 5. oldu.
Merkel ve SDP kan kaybetti, afd oyu artırdı
Avrupa Parlamentosuna en çok vekil gönderen Almanya’da, Başbakan Angela Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) ve Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) yüzde 28.9 oy aldı. Birlik 2014 seçimine göre yüzde 7’den fazla puan kaybetmesine rağmen birinci oldu. Yeşiller Partisi sürpriz şekilde yüzde 20.7 oy alarak ile ikinci oldu ve AP’deki sandalye sayısını 11’den 21’e çıkardı. Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) oyu ise 2014 seçimlerine göre yüzde 11,4 azalarak yüzde 15,8 olarak kayıtlara geçti. Tarihi hezimet yaşayan SPD’nin Avrupa Parlamentosu’nda milletvekili sayısı, 27’den 16’ya geriledi. Aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) oyunu yüzde 7’den yüzde 10.8’e çıkardı.
Le Pen’in ilk talebi: erken seçim
AFransa’da seçimi kazanan liderliğini Marine Le Pen’in yaptığı aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi (RN) oldu. RN yüzde 23,3 oyla kazanırken, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un kurucusu olduğu iktidardaki LREM yüzde 22,1 oyla ikinci sırada yer aldı. Sonuçların açıklanmasının ardından Le Pen, Macron’un Ulusal Meclisi feshetmekten başka bir seçeneği olmadığını savunarak, “Cumhurbaşkanı aynı zamanda yeniden seçim düzenlemesi gerekiyor” dedi. Merkez sağ Cumhuriyetçiler Partisinin lideri Laurent Wauquiez de RN’in seçimleri kazanmasına ilişkin, “Macron’un ağır sorumluluğu var. Macron RN’ye karşı siper olamadı” diye konuştu. Yeşiller Partisi (EELV) yüzde 12,8’lik oy oranı ile üçüncü oldu.
ilk defa aşırı sağcı parti birinci oldu
İtalya’da ilk defa aşırı sağ görüşlü, göçmen karşıtı bir parti seçimden birinci çıktı. Bir yıldır iktidarda olan koalisyon hükümetinin ortağı Lig Partisinin lideri, Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini yüzde 34,3’lük oy ile 28 parlamenter çıkardı. AP içinde aşırı sağcı bir grup oluşturmak için bazı Avrupa ülkelerindeki aşırı sağcı partiler ile çalışmalar başlatan Salvini’nin bu çalışmalarına önümüzdeki dönemde hız vermesi bekleniyor. Eski başbakanlardan Silvio Berlusconi ise ilk defa katıldığı AP seçimlerinde seçilmeyi başardı, partisi Forza İtalya ise yüzde 8,78’lik oy aldı.