Balıkesir Eczacı Odası Başkanı Göksel Gümüş tüm dünyanın gündeminde yer alan önemli sağlık sorunlarının başında gelen Maymun Çiçeği hastalığıyla ilgili kamuoyunu bilgilendiren bir açıklama yaptı.
Maymun Çiçeği hastalığının belirtileri, insan sağlığına etkileri ve hastalığa karşı alınması gereken önlemleri içeren açıklama yapan Eczacı Odası Başkanı Göksel Gümüş, kamuoyunu bilgilendirmeyi kendilerine görev bildiklerini söyledi.
“AĞRILI BİR HASTALIK”
Balıkesir Eczacı Odası Başkanı Göksel Gümüş yazılı olarak yaptığı açıklamada Maymun Çiçeği hastalığıyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Maymun çiçeği Orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsünün neden olduğu viral bir hastalıktır. Maymun çiçeği günümüzde de bir tehdit olmaya devam etmektedir.
Belirtileri 2-4 hafta sürebilen cilt döküntüleri veya mukoza lezyonları, ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, halsizlik ve lenf düğümlerinin şişmesidir. Maymun çiçeği, ağrılı döküntü, lenf düğümlerinde büyüme, ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, sırt ağrısı ve enerji düşüklüğüne neden olabilen bulaşıcı bir hastalıktır. Çoğu insan tamamen iyileşir, ancak bazıların da hastalık çok daha ağır seyreder. Ağrı ve ateş gibi belirtiler için sunulan destekleyici bakımla; beslenme, hidrasyon, cilt bakımı, ikincil enfeksiyonların önlenmesi ile tedavi edilir.
“TEMAS YOLUYLA BULAŞIYOR”
Enfekte bir kişiyle yakın temas ya da kontamine olmuş materyaller veya enfekte hayvanlarla temas yoluyla bulaşabilir. Hamilelik sırasında virüs fetüse geçebilir veya doğum sırasında ya da sonrasında yeni doğana bulaşabilir. Hastalık insandan insana, ev halkı da dâhil olmak üzere hastalık geçiren biriyle yakın temas yoluyla yayılır. Yakın temas ciltten cilde (dokunma veya cinsel ilişki gibi) ve ağızdan ağıza veya ağızdan cilde teması (öpüşme gibi) yoluyla ve ayrıca enfekte biriyle yüz yüze olma (birbirlerine yakın konuşmak veya nefes almak gibi) yoluyla bulaşabilir. Birden fazla cinsel partneri olan kişiler daha yüksek risk altındadır. Ayrıca giysi veya çarşaf gibi kontamine nesnelerden ve sağlık hizmetlerinde iğne yaralanmaları yoluyla veya dövme salonları gibi ortamlarda da bulaşabilir. Hamilelik veya doğum sırasında virüs bebeğe geçebilir. Hamilelik sırasında virüsü kapmak fetüs veya yeni doğan için tehlikeli olabilir ve gebelik kaybına, ölü doğuma, yeni doğanın ölümüne veya ebeveyn için komplikasyonlara yol açabilir. Virüsün hayvandan insana bulaşması, enfekte hayvanlardan insanlara ısırık veya çizik yoluyla veya avlanma, deri yüzme, tuzak kurma, yemek pişirme, leşlerle oynama veya hayvan yeme gibi faaliyetler sırasında gerçekleşir. Maymun çiçeği virüsünün hayvan rezervuarı bilinmemektedir ve bu konudaki çalışmalar devam etmektedir.
“BELİRTİLER VE SEMPTOMLAR”
Maymun çiçeği, genellikle bir hafta içinde başlayan ancak temastan 1-21 gün sonra da başlayabilen belirti ve semptomlara neden olur. Belirtiler tipik olarak 2-4 hafta sürer ancak bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde daha uzun sürebilir.
Maymun çiçeği yaygın belirtileri şunlardır: Döküntü, ateş, boğaz ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, düşük enerji, lenf düğümlerinde şişme, bazı insanlarda ilk belirtisi olurken diğerleri önce ateş, kas ağrıları veya boğaz ağrısı yaşayabilir. Maymun çiçeği döküntüsü genellikle yüzde başlar ve vücuda yayılır, avuç içleri ve ayak tabanlarına kadar uzanabilir. Ayrıca, örneğin cinsel organlar gibi temas edilen diğer bölgelerde de başlayabilir. Döküntü, kaşıntılı veya ağrılı olabilen sıvı dolu bir kabarcığa dönüşen düz bir yara olarak başlar. Döküntü iyileştikçe lezyonlar kurur, kabuklanır ve düşer. Bazı insanlar bir veya birkaç cilt lezyonuna sahip olabilirken, diğerleri yüzlerce veya daha fazla lezyona sahip olabilir. Bu lezyonlar vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, örneğin:
Avuç içleri ve ayak tabanları, yüz, ağız ve boğaz, kasık ve genital bölgeler, anüs. Bazı insanlar ayrıca rektumlarında ağrılı şişlik (proktit) veya idrar yaparken (disüri) ya da yutarken ağrı ve zorluk yaşayabilirler. Maymun çiçeği virüsü taşıyan kişiler tüm yaralar iyileşip yeni bir cilt tabakası oluşana kadar hastalığı başkalarına bulaştırabilirler. Bazı insanlar herhangi bir semptom geliştirmeden enfekte olabilir. Çocuklar, hamileler ve HIV ile yaşayan ancak iyi kontrol edilmeyen kişiler dahil olmak üzere bağışıklık sistemi zayıf sahip insanlar ciddi hastalık ve komplikasyon açısından daha yüksek risk altındadırlar.
“ÖZ BAKIM VE ÖNLEME”
Çoğu maymun çiçeği virüsü hastası 2-4 hafta içinde iyileşir. Semptomlara yardımcı olmak ve virüsün başkalarına bulaşmasını önlemek için yapılması gerekenler şunlardır:
Sağlık hizmeti sağlayıcınıza danışın. Mümkünse evde ve iyi havalandırılmış odanızda kalın. Ellerinizin yıkandığından emin olun. Etrafınızdaki insanlarla birlikteyken maske takın ve yaralarınızı kapatın. Cildi kuru ve kapalı tutun. Paylaşılan alanlarda nesnelere dokunmaktan kaçının ve sık sık bu alanları dezenfekte edin. Ağızdaki yaralar için tuzlu su ile gargara yapın;
Vücuttaki yaralar için kabartma tozu veya epsom tuzları ile sıcak banyolar yapın. Parasetamol veya ibuprofen gibi reçetesiz ağrı kesicileri kullanın.
“YAPILMAMASI GEREKENLER”
Kabarcıkları patlatmayın veya yaraları kaşımayın, bu iyileşmeyi yavaşlatabilir, döküntüyü vücudun diğer bölgelerine yayabilir ve yaraların enfekte olmasına neden olabilir. Kabuklar iyileşene ve altında yeni cilt oluşana kadar yaraların olduğu bölgeleri tıraş etmeyin (bu döküntünün vücudun diğer bölgelerine yayılmasına neden olabilir). Virüsün başkalarına yayılmasını önlemek için enfekte bireyler, sağlık hizmeti sağlayıcının rehberliğinde, enfeksiyon süresi boyunca evde izole olmalı veya gerekirse hastanede kalmalıdır. Yaraların kapatılması ve başkalarının yanında maske takılması yayılmayı önlemeye yardımcı olabilir. Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanılması, virüs kapma riskini azaltmaya yardımcı olsa da cilt-cilt veya ağız-cilt temasından kaynaklanan yayılmayı önlemeyecektir. Cinsel ilişkiye girerken, iyileştikten sonra 12 hafta (yaklaşık 3 ay) boyunca prezervatif kullanmak bir önlem olarak alınabilir.”