Son 5 yıllık mezun istihdam analizine göre piyasada ihtiyacın olduğu ancak Balıkesir ve Bandırma üniversitelerinde ilgili alanda eğitim yapılmayan alanların tespiti
Son 5 yıldaki istihdam artış oranına ve mezun istihdam incelemesine göre sıralanan meslekler içinde ön lisans ve lisans eğitime uygun branşlar incelendiğinde bazı bölümlerin gerekli altyapı hazırlanarak açılabileceği düşünülmektedir. Rapora göre bu bölümleri 2023 YÖK önlisans ve üniversite atlasında isimlendirildiği şekliyle aşağıdaki şekilde önerebiliriz:
- Sondaj teknolojisi,
- Perakende satış ve mağaza yönetimi,
- Süt ve besi hayvancılığı,
- Kümes hayvanları yetiştiriciliği,
- Tekstil makinaları operatörlüğü,
- Kaynak teknolojisi,
- Bahçe tarımı,
- Çağrı merkezi hizmetleri,
- Çocuk gelişimi ve eğitimi,
- Otomotiv teknolojisi,
- Endüstriyel cam ve seramik,
- Üretimde kalite kontrol,
- Orman mühendisliği,
- Mobilya ve dekorasyon,
- Alternatif enerji kaynakları teknolojisi,
- Boya teknolojisi,
- Eczane hizmetleri,
- Metalurji,
- Yat kaptanlığı,
- Marina ve yat işletmeciliği,
- Ağız ve diş sağlığı,
- Su ürünleri işleme teknolojisi,
- Deri teknolojisi,
- Deri konfeksiyon,
- Endüstriyel kalıpçılık,
- Emlak yönetimi,
- Sivil savunma ve itfaiyecilik,
- Doğal yapı taşları teknolojisi,
- Psikoloji,
- Engelli bakım ve rehabilitasyon,
- Yapı yalıtım teknolojisi,
- Meyve sebze işleme teknolojisi,
- Diyaliz,
- İş makineleri operatörlüğü,
- İnsan kaynakları yönetimi,
- Ziraat mühendisliği,
- Maden mühendisliği,
- Aşçılık,
- Halkla ilişkiler ve tanıtım,
- İkram hizmetleri,
- Pastacılık ve ekmekçilik,
bölgedeki istihdam ve sektör bazında gelişme eğilimleri göz önüne alındığında açılması gereken bölümlerdir.
Staj Programları
Üniversitelerin mezunlarının özel sektörde karşılaştığı problemlerin başında müfredat ve uygulama arasındaki farklılıklar gelmektedir. Bu nedenle mezunlar işverenlerin beklentilerini karşılamakta zorlanmakta, işverenler ise alan mezunlarını istihdam etmekte piyasa tecrübesi olan yetişmiş elemanlara göre isteksiz davranabilmektedir. O nedenle özellikle ön lisans programları için 3 +1 staj programlarının uygulanması hem bölgedeki üniversite sanayi işbirliğinin canlı hale getirilmesi hem de öğrencilere mezun olmadan önce yeterli işyeri tecrübesi kazandırmak için önemli olmaktadır.
Lisans bölümleri içinde ilgili bölümlerin bölge işverenleriyle anlaşmalar yoluyla staj kadroları oluşturmaları ve öğrencilerin stajlarını bölge işletmelerinde yapmaları sağlamak için staj süresince öğrencilere barınma imkanı sağlamaları, staj yeri bulmada öğrenciyi yalnız bırakmayarak bu konuda aktif destek olmaları üniversite sanayi işbirliği için gereklidir.
Yabancı Dil
İl genelindeki işverenlerle 2023 Eylül ayında yapılan stratejik istihdam anketine göre firmaların % 58’i yabancı dil bilen personel ihtiyacı duyduğunu belirtmektedir. “Hangi pozisyonla için bu ihtiyacı duyuyorsunuz” sorusuna verilen yanıtlarda tüm beyaz yaka pozisyonların kapsandığı görülmektedir. Bölgede istihdamın en önemli motoru olan imalat sektörü ve kobilerin özellikle artan ihracat hacimlerini düşündüğümüzde yabancı dil becerisinin işverenler için öneminin artarak devam edeceğini söylemek zor değildir. Bu nedenle üniversitelerin yabancı dil hazırlık, İngilizce eğitim gibi opsiyonları ciddi bir şekilde gündemlerine almaları gerekli görülmektedir.
İş Kültürü, İş Etiği ve Diğer Sosyal Beceriler
İşverenler arasında 2023 yılında yapılan stratejik istihdam anketine göre “çalışanlarınızda bulunmasını istediğiniz profesyonel özellikleri belirtir misiniz” sorusuna katılımcı firmaların %73 i çalışanlarında iş etiği ve iş ahlakı, % 80 i iş disiplini ve sorumluluk bilinci, % 65’i uyum ve takım çalışması, % 68’, gelişim ve öğrenme yatkınlığı cevaplarını vermiştir. Yine aynı anketin “çalışanlarınızda bulunmasını istediğiniz kişisel özellikleri belirtir misiniz” sorusuna % 68’, iletişim becerileri ve iletişim görgüsü, % 61’i inisiyatif ve girişkenlik, % 73’ü öz disiplin ve sorumluluk, % 59’u enerji ve kişisel motivasyon yanıtlarını vermişlerdir. Bu alanlarda öğrencilerin kariyer hazırlık kurslarıyla veya müfredata entegre edilecek kariyer dersleriyle iş hayatına girmeden eğitilmeleri ve bilinçlendirilmeleri onların profesyonel başarı ve uyumlarını da artıracaktır.
PR Çalışmaları ve Kariyer Danışmanlığı
Öğrencilerin il genelinde sahip oldukları istihdam fırsatları konusunda bilgi sahibi olduklarını varsaymadan firma tanıtımları, kariyer fuarları ve mentorluk gibi uygulamalarla öğrencilerin işverenlerle bir araya getirilmelerine önem verilmelidir. Diğer yandan bölgedeki özellikle orta ve küçük ölçekli işverenlerin üniversitedeki bölümler, branşlar, mezun sayıları hakkında bilgilendirilmesi sağlanmalıdır. Bunun için Ticaret ve Sanayi odalarıyla yapılacak iş birlikleriyle ilgili bölümler ve il genelinde onlar için potansiyel istihdam kaynağı olan firmalar sınıflanmalıdır.
Sonuç olarak somut verilere dayanan, kısa ve uzun vadeli hedeflerin dengeli şekilde ele alındığı bir yaklaşımla bölge üniversitelerinin reel sektör için önemli bir bilgi ve beşeri sermaye kaynağı olması hem üniversite, hem reel sektör hem de bölge halkı için çok değerli sonuçlar doğuracaktır.