Nitelikli insan kaynağının Balıkesir’den beklentileri anketi 21 soru olarak tasarlanmıştır. Anketin cevaplama süresi 8 dakikadır. Anket surveymonkey.com üzerinden uygulanmış ve analiz edilmiştir. Ankete toplam 204 yanıt toplanmıştır. Surveymonkey.com anket katılımcılarının IP adreslerini izleyerek mükerrer yanıtları ve manipülasyonu engellemiştir. Anketin hedef kitlesi nitelikli insan kaynağı kategorisinde değerlendirebileceğimiz Balıkesirli olan veya Balıkesir’de okumuş olan veya Balıkesirli olmayan ama iş nedeniyle Balıkesir’de yaşayan veya geçmişte bir süre Balıkesir’de yaşamayı ya da çalışmayı deneyimlemiş beyaz yakalı profesyonellerdir.
Bu profesyonellere LinkedIn üzerinden, kişisel sosyal ağlar kullanılarak ve Balıkesir’deki büyük şirketlerde çalışan dışarından gelen beyaz yakalara ulaşılarak, okulların mezun dernekleri sosyal ağlarından faydalanılarak ulaşılmıştır.
Anketin amacı Balıkesir içindeki veya Balıkesir’i tanıyan ama bir takım nedenlerle il dışında yaşayan beyaz yakaların Balıkesir’e bakış açılarını, il dışında yaşama nedenleri, bir işyerinden beklentilerini, şehri yönetenlerden beklentilerini tespit ederek, Balıkesir’in nitelikli insan kaynağını nasıl çekebileceği konusunda alınacak aksiyonlar için entelektüel bir zemin oluşturabilmektir. Bu çalışma ve daha önce yapılan çalışmalar özelinde de üzerinde durulan noktalar:
- Balıkesir’in nitelikli insan kaynağını şehirde tutmakta zorlandığı
- Balıkesir’in nitelikli insan kaynağını şehre çekmekte zorlandığı
- Balıkesir’in artan yatırımları ve büyüyen sanayisi nedeniyle nitelikli insan kaynağı eksiği hissettiği
- Balıkesir’in niteliksiz göç alan ve negatif dışsallıkları fazla olan yatırımlarla büyümek yerine nitelikli insan kaynağı yoğun yatırımlarla büyümesi gerektiği
olduğundan, bu ankette “nitelikli insan kaynağı” olarak kabul edebileceğimiz kitlenin şehirden ve çalışma hayatından beklentilerinin somut şekilde ortaya konmasının bu alanda yapılacakları belirlemek için son derece önem taşıdığı aşikardır.
Anketin sonuçları her bir soruya verilen cevaplar kırılımında cevap istatistikleri üzerinden yorumlanmıştır. Ankette sorulan açık uçlu sorulara katılımcıların verdikleri cevaplar belli başlıklar altında kategorize edilerek ilgili oldukları konu ağırlığınca değerlendirilmiştir.
Kabul gören tanıma göre nitelikli insan kaynağı fiziksel emekten daha çok zihinsel emek harcayarak çalışan ve bu yolla yaşamlarını kazanan çalışanlardır. Bu çalışanların beşerî sermaye değerleri eğitimleri, iş tecrübeleri, yabancı dil bilgileri ve diğer sosyal özellikleri nedeniyle yükseltir. Bir ekonomide katma değer artırmanın en önemli şartlarından biri üretim süreçlerinde yüksek beşeri sermaye değerine sahip emek istihdam etmektir. Emeğin beşerî sermaye değeri arttıkça arzı kıtlaşır ve fiyatı artar. Bu nedenle firmalar için beşerî sermaye değeri yüksek çalışanlara ulaşmak kolay değildir.
Beşerî sermaye değeri yüksek çalışanlar işverenler karşısında pazarlık gücü yüksek, talep ve beklentileri olan çalışanlardır. Bu çalışanlar iş ve firma tercihi yapmak konusunda avantaja sahiplerdir. Firmaların üretim süreçleri karmaşıklaştıkça ve dış pazarlara açıldıkça beşerî sermaye değeri yüksek çalışanlara daha fazla ihtiyaç duyarlar. Bu amaçla ücretlerinden başlayarak, çalışma koşullarını onlar için cazip hale getirecek politikalar üretmeye çalışırlar. Beşerî sermaye değeri yüksek ve zihinsel emekle çalışan beyaz yakalılar aynı zamanda geleneksel olarak çok kazanan çalışan grubunu oluştururlar. Yüksek maaşlarla çalışan bu grubun içinde farklı seviyelerdeki kıdemliler ve yöneticiler grubu özellikle belirgin ölçüde yüksek maaşlar talep ederler.
Bu bağlamda bir şehirde beşerî sermaye değeri yüksek çalışanlardan oluşan bir nüfusun artması şehirde yapılacak harcama miktarını ve bu harcamaların yöneldiği alanları da farklılaştırır. Örneğin asgari ücret düzeyinde maaş alan yüzlerce işçinin şehirde yapacağı harcama ve şehirden beklentileri ile yüksek maaşlı beyaz yakaların şehirde yapacağı harcama ve şehirden talep ettikleri farklı olacaktır. Nüfusun ekonomik bileşimi bir anlamda şehirlerin gelişim ivmesini etkileyen önemli bir unsurdur. Şehirlerin gelişmesini tetikleyen unsur bazı durumlarda şehre yapılan yatırımlardan daha çok o şehirdeki nüfus profilinin bileşimi ve şehirden talepleriyle ilgili olabilmektedir.
Beşerî sermaye değeri yüksek çalışanlar farklı donanımları ve entelektüel sermayeleri nedeniyle farklı yaşam tercihleri ve sosyal tüketim kalıpları içinde bulunurlar. Bu nedenle beşeri sermaye değeri yüksek bir çalışanın iş değiştirme, şehir değiştirme kararı vermesi işin doğası ve firmanın sunduğu olanaklardan çalışacağı lokasyonun kendisine ve ailesine sunduğu olanaklara kadar farklılık gösterir. Bu gerekçeler ışığında bir şehirde nitelikli istihdamı artırmak konusu:
- Şehirdeki firmaların işveren markaları
- Şehirdeki firmaların çalışma ve yönetim kültürleri
- Şehirdeki firmaların büyüklüğü ve beşerî sermaye ihtiyacı düzeyi
- Şehirdeki firmaların çalışanlarına sundukları maaş ve diğer haklar
- Şehir içinde veya çalışılan firmalarda kariyer ve gelişim fırsatları
- Şehrin coğrafi konumu
- Şehrin altyapı, temizlik, ulaşım gibi yaşam kalitesine etki eden unsurları
- Şehrin eğitim, sağlık, eğlence, alışveriş ve yeme içme gibi imkanlarını içeren sosyal mimarisi
- Şehrin huzur ve güvenlik seviyesi
- Şehrin tanıtımı ve marka değeri
- Şehrin büyüme ve gelişim potansiyeli
- Şehrin sosyo-kültürel özellikleri
ile doğrudan ilgilidir. Balıkesir’de nitelikli istihdamın artırılması konusu değerlendirilirken tüm bu boyutların her birinde ilgili aktörlerin bu anket sonuçları ışığında ortaya çıkan verilerden kendine ödevler çıkarması önemli bir adım olacaktır.
Bu anket Balıkesir’de nitelikli insan kaynağı özelinde ilk defa uygulanan niş bir ankettir. Katılımcı profili son derece yüksektir. Bu nedenle anketin sonuçları çok değerlidir. Anket sonuçlarının
- Nitelikli istihdamı çekmek ve elde tutmak isteyen firmalar tarafından
- Nitelikli insan kaynağını şehre çekerek şehrin doğal özelliklerini sosyo ekonomik gelişme paralelinde korumayı hedefleyen yerel yönetim ve diğer aktörler tarafından
doğru değerlendirilmesi şayanı tavsiyedir.
