Bu yıl Kurtdereli Mehmet Pehlivan anısına düzenlenen Kurtdereli Yağlı Güreşleri ‘nin 64.’sü düzenleniyor.
Karesi ilçesine bağlı Kurtdere kırsal mahallesinde düzenlenen yağlı güreşler, 16 Ağustos Cuma günü başlıyor. Geleneksel güreşler 18 Ağustos tarihindeki başpehlivanlık müsabakalarıyla sona erecek.
Cihan pehlivanı Kurtdereli Mehmet Pehlivan anısına düzenlenen organizasyonu 2014’den bu tarafa Büyükşehir ve Karesi belediyeleri birlikte düzenliyor.
Bu yıl 64.’cü kez düzenleneceği ilan edilen geleneksel güreşlere tüm boylarda 2 binden fazla güreşçinin katılacağı belirtiliyor.
Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nden sonra Türkiye’de düzenlenen yağlı güreş organizasyonları arasında ön planda olan ve ünlü başpehlivanların katıldığı Kurtdereli Yağlı Güreşleri, 1981 yılından bu tarafa düzenleniyor.
Örneğin 2016 yılında Kurtdereli Yağlı Güreşleri’nin 36.’sı düzenlendi. O yıl başpehlivanlığı Antalya bölgesi güreşçilerinden Orhan Okulu kazandı. İsmail Balaban, Ali Gürbüz gibi ünlü başpehlivanlar da Kurtdere’nin dualı çayırında güreşti.
2016’da 36.’sı düzenlenen Kurtdereli Yağlı Güreşleri, 2024 yılında nasıl oluyor da 64.’cü kez düzenleniyor?
Bu tarihi bir hata mı, rakamlarda yanlışlık mı yapıldı, Kurtdere için yıllar ikişer üçer katlamalı mı ilerliyor; neye göre, kime göre 64.’cü yıl oluyor, bunun açıklamasını güreşlerin ev sahibi Karesi Belediye Başkanı Mesut Akbıyık’a ve Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Akın’a bırakalım.
Karesi Belediye Başkanı Mesut Akbıyık aynı zamanda Kurtdere köyünden. Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ın köylüsü. Kurtdere, Karesi’nin ‘poyraz’ diye anılan bölgesinde. Mesut Akbıyık da zaten seçim döneminde o bölgeden oy isterken “ben poyrazın oğluyum” sloganıyla yolları arşınlıyordu.
Kurtdereli Mesut Akbıyık, geleneksel güreşlerin aslında kaç yaşında olduğunu biliyor mu?
2017’DE 37.’Sİ DÜZENLENDİ… SONRA NASIL 64’E ULAŞTIK?
Kurtdereli Yağlı Güreşleri, 2014 yılından bu tarafa Karesi Belediyesi’nin ev sahipliğinde düzenleniyor.
Dönemin Karesi Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, 2017 yılında 37.’sine ev sahipliği yapmıştı. Ertesi yıl, yani 2018’de 59.’cu Kurtdereli Yağlı Güreşleri düzenlendi.
Bir anda 22 yıl birden ilerleme kaydedildi.
Yücel Yılmaz bu tarihi zıplamaya kendince bir gerekçe bulmuştu.
29 Ağustos 1959 tarihli Balıkesir Postası Gazetesi’nde yayımlanan bir haberdeki ifadelerden yola çıkan Yücel Yılmaz, geleneksel güreşlerin yaşını arttırıvermişti.
BALIKESİR POSTASI: 29 AĞUSTOS 1959
1959’un 29 Ağustos’unda yayımlanan haberde şu bilgiler yer alıyordu:
“Kurtdereli Güreşleri Başlayacaktır. Kurtdereli Mehmet Pehlivana izafeten Kurtdereli Güreşleri adı altında yapılacak ve her sene tekrar edilecek. Bu müsabakaların ilkine katılacak pehlivanlar, dün şehrimize gelmişlerdir. Güreşçiler yarın sabah otobüslerle Kurtdere Köyü’ne gidecek ve Mehmet Pehlivan’ın mezarını ziyaretle bir çelenk koyacaklardır. Bu arada Kurtdere Köyü’nden bir köylü konuşacak ve ayrıca Mehmet Pehlivan hakkında dernek mensuplarından bir kişi izahat verecektir. Kurtdere Köyü’ne yarın sabah saat 08.30’da Kültür Derneği’nin Yeni Haldeki Lokali önünden hareket edecek vasıtalarla gidilecektir. Geziye isteyenlerin gideceği kaydedilmektedir.”
Öte yandan güreşlere saat 13.00’da stadyumda başlanacaktır. Daha öncede bildirdiğimiz gibi Kültür Derneği güreşlerde 2800 liralık bir ödül koymuş bulunmaktadır.”
HİZMET GAZETESİ’NDE 1968 YILINDA YAYIMLANAN HABER
Bir de 1968 senesinin Hizmet Gazetesi’nde yayımlanan haber delil gösterildi. 1 Eylül 1968 tarihli Balıkesir Hizmet Gazetesi’nde Kurtdere Güreşleri hakkında yapılan yayın şöyleydi:
“Balıkesir’de Cihan Pehlivanı Kurtdereli Güreşleri 6 Eylül 1968 cuma günü. Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ın Cihana ün salmış tarihi gücünü yaşatma ve Kurtdere Köyü’nü Güzelleştirme Cemiyeti ile Avcılık ve Atıcılık Kulübü tarafından tertip edilen ‘Büyük Yağlı Pehlivan Güreşi’ 6 Eylül 1968 cuma günü öğleden sonra Balıkesir Atatürk Stadyumu’nda yapılacaktır.
Bu güreşe bütün pehlivanlarımız açık davetli olduğu gibi ünlü pehlivanlara da Telle bildirilmiştir.
Güreşler Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ın Şan ve Şerefine uygun şekilde kıran kırana olup hakem heyeti kararı kesindir.
Ödüller: Başa 1500 lira, Baş altı 750 lira, Büyük Orta 400 lira, küçük orta 300 lira, deste 200 lira ayak 100 lira. Ödüllerin yüzde yirmisi son yenilenlere verilecektir.”
Kütüphane’nin tozlu raflarında tutulan yerel gazete arşivlerinde rastladıkları bu haber küpürlerinden yola çıkan dönemin Karesi Belediyesi yönetimi, bir önceki yıl 37.’sini düzenledikleri yağlı güreşleri, ertesi yıl 59’a taşıyıvermişti.
Kurtdereli Yağlı Güreşleri’nin resmi olarak başladığı tarih 1981. Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ın doğumunun 100. Yılına atfen başlatılan organizasyonda tarih hatası yapılıyor.
Arşivlerden yola çıkarak yıl sayısını arttırınca, Kurtderele güreşleri daha köklü, daha yerleşik ve yüksek marka değere mi sahip oluyor?
ARADAKİ BOŞLUKLAR NE OLACAK?
Bu arada 1959 yılında gösteri amaçlı düzenlendiği belirtilen güreşlerin 1981’e kadar, yani resmi başlangıç tarihine kadar kaç kez düzenlendiği de bilinmiyor. Arada uzun yıllar boşlukların olduğu söyleniyor.
Bu durumda Kurtdereli Yağlı Güreşleri 63 yıldır, her yıl aynı tarihlerde düzenlenmiş olmuyor.
Dolayısıyla geleneksel güreşlerin 64. Yıla eriştiği bilgisi sağlıklı değil.
Ama ne yaparsınız, Yağlı Güreş Düzenleyen Kentler Birliği’nin merkezi Balıkesir. Yağlı güreş denince ilk akla gelen illerden birisi de Balıkesir olunca, geleneksel Kurtdereli Yağlı Güreşleri’nin daha köklü ve yerleşik görünmesi için yapılan bu hamleyi aldık, kabul ettik.