Koronavirüs salgını nedeniyle 30 Nisan’a kadar yasaklanan düğünlerle ilgili Balıkesir Düğün Salonları ve Organizasyoncular Derneği (BADÜSOD)POLİTİKA’ya açıklamalarda bulundu. Düğünlerin 30 Nisan’dan sonra yapılmayacağıyla ilgili ikinci bir yasakla ilgili kararnamenin kendilerine ulaşmadığını belirten düğün salonu işletmecileri, düğünlerin yapılmaya başlanacağı tarihlerin belirlenmesi için gerekli adımların atılmasını istiyor.
Uzun yıllardır düğün salonları işletmeciliğinde bulunan BADÜSOD Başkanı Turan Geleş, Başkan Yardımcısı Ufuk Kuvvetli ve dernek Saymanı Ramis Ünal, düğün yasağıyla ilgili yaşadıkları mağduriyetleri POLİTİKA’ya anlattı. Sektör olarak düğün yapmaya hazır olduklarını belirten işletmeciler düğüncülerin hazırlık dönemlerinin de göz önünde bulundurularak düğünlerin yeniden başlanacağı tarihin belirlenmesini istedi. Şu anda salonlarını düğün için kiraya verdikleri müşterilerine cevap veremediklerini belirten işletmeciler, devlet yetkililerinden bu konuyla ilgili açıklama beklediklerini ifade ettiler.
Düğün salonları işletmecilerinin kısa olan düğün sezonunu kayıpsız geçirmesi gerektiğini belirten işletmeciler, aynı zamanda düğünlerini yapacak insanların da bir an önce kurdukları hayallerine kavuşmayı beklediklerini ifade ettiler. BADÜSOD Başkanı ve yöneticileri hem işletmecilerin hem de düğün yapacakların mağdur olmaması için düğün tarihlerinin acilen belirlenmesi gerektiğini dile getirdiler.
TURAN GELEŞ: DERNEKLEŞME ÇALIŞMAMIZ TAMAMLANIYOR
BADÜSOD Başkanı ve Balkonuk Center Düğün Salonlarının İşletmecisi Turan Geleş koronavirüs salgını sonrasında sektörün yaşadığı sorunları ve beklentilerini şu şekilde dile getirdi:
“Biz derneğimizi yeni kurduk. Derneğimizi kuralı daha 5-6 ay oldu. Daha elim, ayağım, yüzüm derken bu olaylar patladı. Derneğin biz sadece yönetimini oluşturduk, Balıkesir’deki düğün salonu işleten arkadaşları topladık, herhangi kayıta bile başlamadan, üye kaydı yapmadan bu olay çıkınca her şey askıda kaldı. Biz de derneği geliştirme işini askıya aldık.
DÜĞÜN YAPACAKLARA CEVAP VEREMİYORUZ
Bu virüs salgını mücbir bir durum. Burada en çok etkilenen sektörlerin başında düğün salonları geliyor. Tabi ki sağlık çalışanlarını ayrı tutuyorum. En çok Allah onların yardımcısı olsun ama sektör olarak da en çok etkilenen düğün sektörü oldu. Örneğin bizim Mart ayında, Nisan ayında yapmamız gereken sadece düğün değil, toplantılar, balolar, mezuniyetler gibi organizasyonlarımız vardı, hepsi iptal oldu. Oradaki düğünleri Haziran ayına erteledik diyelim. Virüs salgınıyla ilgili 30 Nisan’a kadar düğün yapmak yasak denildi. Bize Cumhurbaşkanımız tarafından hazırlanan bir genelge geldi. Tamam, 30 Nisan’a kadar biz salonlarımızı kapadık, sadece muhasebe bölümünü insanlara yardımcı olabilmek adına, düğün erteleme adına açık tuttuk. Fakat şimdi düğün yasağının geçerli olduğu 30 Nisan tarihi de doldu, geçti. Cumhurbaşkanımız her konuda açıklamalar yaptı. Fakat en son açıklamasında düğün salonlarıyla alakalı, düğünlerin yapılıp yapılmayacağıyla ilgili metine değinmedi. Şimdi insanlar bize soruyor: ne yapacağız? Ne zaman bitecek yasak? Biz insanlara bu konuda cevap veremiyoruz. Bizim cevap verebilmemiz için hükümetten, devletten, Sayın Cumhurbaşkanımızdan bir cevap bekliyoruz. Bize dense ki; bir ay zarfında, Haziran’a kadar, Temmuz’a kadar ya da biz 2020’de düğün yaptırmayacağız, biz de müşterilerimize bunu açıklayabilelim. Bizim binlerce müşterimiz var. Ben olarak değil, yönetimde bir sürü arkadaşımız var, bir sürü düğün salonumuz var, Balıkesir merkezde 200’e yakın düğün salonda vardır. Bunun yanında ilçelerde Bandırma, Erdek, Altınova, Edremit’e kadar düğün salonu var. Bu arkadaşların hepsi bize soruyor, bir cevap bekliyorlar. Bizde Cumhurbaşkanımızdan, devletimizden bir cevap bekliyoruz. Bize bir cevap verin biz de insanlara cevap verelim. Ama böyle bir cevap alamadığımız için elimiz, ayağımız, kolumuz bağlı bekliyoruz. Gece yatarken yastığa kafayı koymadan bu hep aklımızda, kafayı yastığa koyuyoruz yine aynı sorular. Sabah kalkarken aynı sorular. Artık bizim de psikolojimiz bozuldu.
YAPILMAYAN DÜĞÜNLERİ ERTELEDİK
Gelen yasakla birlikte bizim de planladığımız düğünler vardı. Diyelim sizin düğününüz vardı Nisan ayında idi. Müşteri geldi yasak ne yapacağız? Açtık defterimizi kimse mağdur olmasın istedik. Burada bir çıkarcılık da yapmadık. Biz takvimi açıyoruz; hafta içi, hafta sonu fark etmez insanların düğünlerini günlerine göre erteledik.Şimdi Haziran düğüncüleri tereddütte. Çünkü onlara da bir cevap veremiyoruz. Haziran’da düğün yapacağımızın garantisi olmadığı için ne yapacağımızı bilmiyoruz. Örneğin bugün ben 7 Haziran, dün 15 ve 18 Haziran, 2 Ağustos, 12 Ağustos, Eylül ayına ertelemeler yaptık. Şimdi erteliyoruz ama müşterimiz ertelediğimiz tarih olan 12 Ağustos’ta düğün olacak mı? Diyor. Gel de cevap ver, cevap da veremiyoruz.
BİZ HER TÜRLÜ TEDBİRİMİZİ ALDIK
Bizim mekanlarımız düğün yapmak için hazır. Başta hijyen olmak üzere alınması gereken tedbirleri hazırladık. Ama bir kişi düğün yapacak olsa 10 gün içinde ne yapabilirsin? Damatlık mı alabilirsin, gelinlik mi alabilirsin, evini mi düzersin, eşyanı mı alırsın veya sünnet yapacaksın onların ihtiyaçlarını mı alırsın? Kimse önünü görmediği için bu hazırlıklara da kimse girmiyor.
30 NİSAN SONRASI İÇİN İKİNCİ BİR YASAK EMRİ GELMEDİ
Bu olayı sadece düğünlerle sınırlandırmamak gerekiyor. Mesela Ramazan Ayı’ndayız ve elimizde toplu iftar yemekleri var ve onlar da yasak. 30 Nisan’da yasak bitti, bugün sokağa çıkma yasağım var mı ben burada 300 kişilik iftar yemeği veriyorum dendiği zaman bu işi alabiliyor muyum? İkinci bir yasak bana gelmedi.
Tüm ülkede on binlerce insan düğün yapmayı bekliyor.
Bu sorun sadece Balıkesir’le de sınırlı değil. Türkiye genelinde on binlerce kişi düğün yapmayı bekliyor. Türkiye bu cevabı bekliyor. Örneğin biz Balıkesir Düğün Salonları ve Organizasyoncular Derneği olarak İstanbul Düğün Salonları Odası’nın öngördüğü yönde hareket ediyoruz. Bize düğünlerde uyulması gerekene kuralların nasıl olacağıyla ilgili bilgiler de buradan verildi. Bize herhangi bir cevap verilse biz bu kuralları uygulayacağız zaten. Salon girişlerinde ateş ölçer kullanılması, tören alanlarında masa sandalye düzeninin sosyal mesafeye göre dizayn edilmesi gibi tedbirleri alacağız. Mesela bizim masalarımız 10’lu ise biz bunları 6’ya düşürüp mesafeyi zaten koruyacağız. Bunun yanında tören öncesinde dezenfekte işlemlerinin yapılması, hijyen ortamının sağlanması konusunda da hazırlıklarımız olacak. Mesela salon girişinde herkese maske dağıtacağız. Gerektiğinde garsonların tek kullanımlık tulum giymesi yönünde önlemleri zaten aldık. Yeter ki bize cevap gelsin.
ÖDEMELERİN AKSAMASI BEYAZ BAYRAK ÇEKMEK DEMEK
Tüm bunların yanında düğünleri Haziran ayında olacaklara belirli bir ödeme planı çıkardık. Demişiz ki Mart’ta başlayın, Nisan’da şu kadar Mayıs’ta şu kadar verin demişiz. İnsanların ödemesi var telefon açıyorsun ödemeniz var diye ama insanlar ben düğünümü yapmadım, yeni tarih belirledik ama düğünümü yapabilecek miyim diyor. Bunun için sadece bir işletmede 10-15 kişinin ödemesini sektirmesi o işletme zaten beyaz bayrak çeker. Bu konuda da zor durumdayız.”
UFUK KUVVETLİ: DÜĞÜN TARİHLERİ EN AZ 1 AY ÖNCEDEN BİLDİRİLMELİ
BADÜSOD Başkan Yardımcısı ve Asos Garden Düğün Salonu işletmecisi Ufuk Kuvvetli de devleti yönetenlereden düğün tarihlerinin belirlenirken düğüncülerin hazırlık süreçlerinin göz önünde bulundurulmasını isteyerek şunları ifade etti:
“Düğün; önceden planlanmış, ileriye tarihe yapılan bir iş. Bununla ilgili insanlar 1 yıl önceden bir düğün tarihi koyup son 2-3 ay içinde evinin eşyasını, mobilyasını, giyim eşyasını alıp, son 1 ay davetiye dağıtıyor. Bu davetiyeleri dağıtması için düğününün ne zaman olacağını bilmesi gerekiyor. Yani bizim ihtiyacımız olan; düğünler Mayıs ayında, Haziran ayında, Eylül, Ekim ayında veya neyse diye önceden bildirilmeli ki son 2 kala insanlar hazırlık yapabilsin. Şu an Mayıs ayındayız; mesela Haziran’ın 10’unda düğünler yapılmaya başlanacak diyelim, bize Haziran’ın 1’inde bu düğünler başlayacak diye söylenmesiyle insanlar 10 gün içinde hazırlıklarını yapamaz. Çünkü düğün uzun hazırlık gereken bir iş.
DÜĞÜN HAZIRLIĞI UZUN SOLUKLU BİR İŞ
Bizler işletmeciler olarak hazırız. Bizler yarın düğünler yapılsın denmiş olsa, bizler yarın salonlarımızı hemen faaliyete sokabiliriz. Ama düğüncüler adına bir ön hazırlık var. Ama bizimle iş yapmak isteyen, düğün yapmak isteyen kişiler 2 ay önce hazırlık yapmak zorundalar. İşte bir gelinlik, damatlık için aylarca prova yapılıyor veya kadınların kıyafet almak için zamana ihtiyaçları oluyor. Yani bunların bir ön hazırlığı var ve en azından 1 ay önceden davetiye dağıtılması gerekiyor. Yarın düğünümüz var diye bir şey yok. İnsanlar 1 ay önceden davetiyelerini dağıtıyor, misafirlerine ulaştırıyor. Onlar arasında da izin alması gereken veya uzak yerden gelmesi gereken insanlar olabiliyor. Bunun için bize minimum 1-1,5 ay önce şu tarihte düğünler yapılabilir şeklinde devletin bir öngörü sunması gerekiyor. Şu an itibariyle Nisan 30’a kadar düğünlerini durmasını bildirdiler. Şimdi o zaman bana ikinci bir bildiri çıkmadığına göre ben yarın biri gelip düğün isterse o düğünü yapabilir miyim? Kanunen yapabiliriz çünkü 30 Nisan’dan sonra düğünler yapılamaz diye ikinci bir yasak gelmedi. Bu yasak 30 Nisan’a kadar söylenildi, 30 Nisan itibaren durdu. Olaya buradan bakınca Ramazan Ayı sonu, Ramazan Bayramı’nın ikinci, üçüncü günü düğünlerimiz var. Müşterilerimiz yasak 30 Nisan’a kadardı biz bayramda düğün yapabilecek miyiz diye soruyor. Şimdi bene bu kişiye yaparız veya yapamayız diye ne diyeyim? Cevabım yok. Bizim zor durumda kalma sebebimiz bu. Müşteri bana sorduğunda ben bir cevap vermek durumundayım. Verdiğim cevabın altına da resmi bir bilgi, belge olmalı. Mesela şimdi Haziran’ın ilk haftasında planlanmış düğünümüz var. Beni arayıp düğünü yapacağız mı diye soruyorlar. Ne diyeyim; yapacağız mı yapmayacağız mı? Yani önümüze bakıyoruz böyle bir şey mümkün değil. Ama yasal olarak devlet demiş ki 30 Nisan’da düğün yasağı bitecek, bu tarihten sonra düğün yapma dememiş. Şimdi ben düğünlere izin vereyim mi vermeyeyim mi? Bu adam hazırlık yapsın mı yapamasın mı? Davetiye dağıtsın mı dağıtmasın mı? Bir müşterim geldi bayram sonra düğünü var davetiyeleri bastırmış dağıtayım mı dağıtmayayım mı diye soruyor. Ben bu adama cevap vermek durumundayım. Ama devletin bizi bir boşlukta bıraktığından dolayı bir cevap bulamıyoruz ve karşımızda yüzlerce insan var. Bu insanlar 10 yıldan beri bir düğünü yapmanın hayalini kuran insanlar. Bu insanların hayaliyle oynuyoruz şu anda. Ne diyeceğimizi bilmiyoruz ve çok zorda kalıyoruz. Adamın 1 Haziran’da düğünü var ve yapabilecek miyim diyor. Yapamazsın dediğimizde yasak 30 Nisan’da bitti diyor. Ben bu adama ne cevap vereceğim. Biz arada kalıyoruz. Benim elimde bilgi, belge yok, açıklanan bir şey yok.Şimdi biz düğünleri erteliyoruz. Mesela Mayıs ayındaki düğünü ben Haziran’a mı, Temmuz’a mı, Eylül’e mi, Ekim’e mi erteleyeceğim? Okullar açılınca adam düğün yapmak istemiyor. Burada bizim devletten beklediğimiz; bizimle ilgili yol haritası yapılmasını istiyoruz ki biz de gelen düğüncülerimizi mağdur etmeyelim.
BİZİMLE BİRLİKTE BİRÇOK SEKTÖR DE MAĞDUR
Düğün sektörü olarak sadece düğün salonlarını görmememiz gerekiyor. Bizim sektörümüze bağlı olarak mobilyacılar, beyaz eşya satıcıları, organizasyon firmaları, kuyumcular da mağdur. Şu anda biz Türkiye’deki iş hacminin yüzde 10’unu karşılayan bir sektörüz. Bu sektör ciddi bir lokomotif ve bu sektör yılın 3-4 ayı çalışan bir sektör. Biz bu 4 ayı kaçırdık mı tekrar bir 6 ay beklemek durumundayız. Yani yılbaşından sonra benim yapacağım bir şey yok. Yani mekanlarımız kapalı da olsa düğün sezonu yaz olduğu için biz bu 3 aylık pozisyonu kaçırmak istemiyoruz veya en doğru şekilde bilgilendirilirsek kendimize ona göre yol haritası çizeceğiz, bu insanalar da mağdur olmayacak. Bizim talebimiz bu konuyla ilgili bir çalışma yapılması, bir yol haritası verilmesi. Biz de şu ana kadar kaporasını aldığımız, tarihini yazdığımız insanlar bizlerden cevap bekliyor. Biz bunların karşısında şu an mağduruz cevap veremiyoruz.
12 AY MASRAFIMIZ VARKEN GELİRİMİZ 3 AY
Koronavirüs çıktığından beri biz tahsilat yapamıyoruz. İşletmemizin başka gelir kaynağı olmadığından dolayı şu anda herkes zor durumda. Devlet çalışanımızı işten çıkaramayın diyor, devam eden masraflarımız da var. Sonuçta bu işletmeler 12 ay masrafı olup, 3 ay geliri olan işletmeler. Şimdi bu hastalıkla alakalı var olan ödeme takvimleri bozuldu. Yeni düğünler satamıyoruz. Şu an zaten Mart’ta, Nisan’da, Haziran ayında düğünü olan insanlar, düğünlerini Eylül, Ekim’e erteledikleri için başka birine satacağım yeri aynı kişilere ücretsiz veriyoruz. Yani yüzde 50 düğün kaybımız oluyor. Çünkü bizler mal değil, gün satan insanlarız. Gün kaybımız var, haliyle bir kişiye iki tane gün veriyoruz ve ona da şu an yapamıyoruz.”
RAMİS ÜNAL: BİZ DÜĞÜNCÜLERE ARTIK CEVAP VERMEK İSTİYORUZ
BADÜSOD Saymanı ve ERKA Yaşam ve Aktivite Merkezi İşletmecisi Ramis Ünal da düğünlerini erteleyen çiftlere verecek cevap bulamadıklarını kaydederek şunları söyledi:
“Biz kişilere cevap vermek istiyoruz. Diyecekler ki düğünleri şu tarihte yapacağız denecek bunun başka bir açıklaması yok. Çünkü biz artık ekonomik ve psikolojik olarak yıprandık. Aynı şekilde misafirlerimiz, düğünü yapacak çiftler emin olun bizden daha çok yıprandı. Çünkü onlar arasında düğünden aylar önce evini tutmuş ve bu güne kadar kira ödeyenler var. Evini Ocak ayında tutup düğününün olacağı Haziran ayına kadar evinde oturmadığı halde kira ödeyen çiftler var. Çünkü düğünleri olmadı. Bu süreç devam edecekse, düğününü bu yıl yapamayacaksa bu arkadaşlarımız girmediği eve bir sene kira mı ödeyecek? Biz bunlarla alakalı şu tarihte yapacaksınız veya yapmayacaksınız şeklinde cevap istiyoruz.” POLİTİKA
