BALIKESİR’DE İŞSİZ NÜFUSUN NİTELİKSEL EĞİLİM ANALİZİ – 5
Mesleki eğitimin en zor kısmı olarak kadın işsizler çalışmadan geçen eğitimin süresinin finansmanını göstermişlerdir. Görüşümüze göre mesleki eğitim tasarımının en kritik kısmı budur. Eğer işe ihtiyacı olan, ekonomik desteği olmayan bir kitle söz konusu olduğunda eğitim süresince kursiyerlerin temel ihtiyaçları için finanse edilmeleri her şeyden önemli hale gelmektedir. Bunun sağlanmadığı eğitimler başarısız olmaya mahkum görünmektedir. Cevaplar arasında göze çarpan bir diğer şık ise iş bulmak ümidi olmadan derslere devamın zor olduğudur. Meslek kurslarında iş garantisi beklentisi özellikle Balıkesir’de bu alandaki geçmişte yapılan çalışmaları gölgelemiştir. İş garantisi hiçbir şekilde kabul edilebilir olmamakla birlikte kursiyerlere bu alanda açık iş fırsatları ve kursu bitirdiği takdirde elde edeceği koşullar, açıklıkla ve somut verilerle aktarılmalıdır.
Katılımcıların % 80’ine yakını Balıkesirlidir. Ancak çeşitli nedenlerle il dışından gelmiş ve Balıkesir’de iş arayan % 20’lik bir kitlenin mevcudiyeti de göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle deprem sonrası yaşanan iç göçle Balıkesir’e gelen bu kitlenin istediği çalışma ve yaşam koşullarına ulaşamaması durumunda ilimizde bir sürekliliği olmayabilecektir.
Balıkesirli ve Balıkesirli olmayan oranına yakın bir yüzdeyle katılımcı kadınların % 20’si Balıkesir’de yaşamaktan memnun değildir. Ancak Balıkesirli olmayan yanıtları incelediğimizde bu grubun sadece % 17’sinin Balıkesir’de yaşamaktan memnun olmadığını ifade ettiğini görüyoruz. Diğer yandan Balıkesirli olduğunu belirtenlerin % 23 lük kısmı Balıkesir’de yaşamaktan memnun olmadığını dile getirmiştir.
Ankete katılanlar memnun olmama gerekçesi olarak şehir kültürünü, örmek “Şehirde iyi bir yerde tanıdığın yoksa tüm haksızlıklara hazırlıklı olmak lazım herkes birilerini kayırma derdinde.” Veya “Çok bağnaz bir şehir oldu çünkü.” Şeklinde yanıtlar görülmektedir. Şehrin yapısı ile ilgili olumsuz geri bildirimlerde örneğin : “İş olanakları az, sosyokültürel etkinlik az. Şehir tiyatrosu devlet tiyatrosu yok. Şehre gelen konser sayısı az. Ulaşım çok kötü. Aktarmasız mahalle değiştiremiyoruz. Otobüs sefer sayıları çok yetersiz. 45 50 tk ttmde beklemek zorunda kalıyoruz.” Veya “Kafamızı dağıtabileceğimiz gezebileceğimiz farklı alanımız yok daha farklı aktivitelerin olduğu alanlar yapılabilir fikir çok yapılan yok.” Şeklinde yanıtlar bulunmaktadır. İşsizlik şehirden memnuniyetsizliğin en temel nedenidir. Ancak bu işsizliğin beklentilere uygun iş bulamamaktan ve koşulları beğenmemekten olduğu daha önceki veriler ışığında söylenebilir.
Katılımcıların ilk üç sırayı paylaştırdıkları özelliklerin başında “doğal ve turistik özellikler”, 2. Sırada “sakinlik ve huzur” 3. Sırada ise ulaşım rahatlığı gelmektedir. Bu özellikler Balıkesirlilerin “kent deneyiminde” ilk sırayı paylaşan özellikler olmaları açısından çok önemlidir. Balıkesir’de yaşamanın avantajı anket katılımcılarına göre bu 3 özellikte barınmaktadır. Bu üç özellikte çeşitli nedenlerle ortaya çıkacak bozulmaların kent deneyimini ve yaşam memnuniyetini önemli ölçüde düşüreceği açıktır.
Katılımcılar Balıkesir’in hiç beğenilmeyen 3 özelliği sıralamasında şehir dizaynı alanına giren eleştirilerini ilk sıraya yerleştirmişlerdir. Şehir dizaynı sosyalleşebileceğiniz alanların yetersiz olması ve şehirde yapılan yeterli etkinlik bulunmamasından çok fazla yol çalışması yapılmasına, merkezin atıl olmasına ve şehirde yeterince hastane bulunmamasına kadar geniş bir yelpazede dağılım göstermektedir. İş yetersizliği diğer bir başlıktır Şehirde işverenlerin sürekli eleman talepleri olmasına rağmen şehir sakinlerinin iş yetersizliği olduğunu düşünmeleri arz edilenler ve talep edilenler arasında çift taraflı bir uyumsuzluğun olduğunu göstermektedir.
Kadın katılımcıların şehirden beklentilerinin başında istihdam gelmektedir. Şehirden beklentiler olarak ifade edilen başlık anket katılımcıları tarafından doğrudan şehir yönetiminden beklentiler olarak algılanmış ve ona göre cevaplanmıştır. Özellikle belediyeden istihdam beklentileri öne çıkmaktadır. Altyapı beklentileri kırsal alanlara ulaşım ve şehir içi yol ve alt yapı talepleri olarak vurgulanmıştır. Daha çok sosyalleşebilecek alanlar tekrar eden bir beklentidir. Özellikle kiralara, esnafın fiyat politikalarına, hatta OSB de uygulanan ücretlere kadar bir “denetim” isteği göze çarpmaktadır. Şehirden beklentiler sosyal belediyeciliğin uç örneklerine kadar uzanmakta eğitim ve kurslardan, kira yardımına, evlenen çiftlere yardım edilmesine kadar birçok alanda yerel yönetimlerden destek istenmektedir. Diğer yandan özellikle kamu ve belediye işe alımlarında ve hizmetlerde şeffaflık ve adalet vurgusu çok sık tekrar edilmiştir. Nepotizm (adam kayırmacılık) Balıkesir’de özelde kamuya bütün işe alımlarda en etkili faktörmüş şeklinde bir algı tekrarlamaktadır.
Ankete katılan kadın işsizler her şeye rağmen % 87 oranında Balıkesir’de yaşamaya devam etmek düşüncesine sahiptir. % 13 oranında şehri terk etme eğilimine sahip bir kitleden bahsedebiliyoruz.
Katılımcılardan Balıkesir’de yaşamak konusunda olumsuz yorum yapan kitlenin bu kararı dayandırdığı üç başlık vardır. Bunlar, Balıkesir’in iç bölgede olmasında ve denize kıyısı olmamasından kaynaklanan coğrafi nedenler, istihdam imkanlarının sınırlı olmasından kaynaklanan nedenler ve son olarak şehrin yeterli sosyal ve ekonomik büyüklüğe sahip olmamasının ortaya çıkardığı eksikliklerdir. ( Örnek yanıt : Ufuk açan ve yaşamın n sosyo kültürel olarak tatmin edici olduğu bir şehir değil. Sadece nüfus olarak büyümüş bir şehir.)