Dr. Süleyman Sönmez
BALIKESİRİN TARİHİ VE GÖZDE EĞİTİM KURUMU:
NECATİBEY EĞİTİM FAKÜLTESİ-3
Kısa süre önce aramızdan ayrılan BAÜN öğretim üyelerinden ve gazetemiz yazarı Dr. Süleyman Sönmez, uzun yıllar görev yaptığı Necatibey Eğitim Fakültesi hakkında 2 yazı kaleme almış ve POLİTİKA’da yayımlanmıştı. Rahatsızlığı ve yoğun tedavi sürecine rağmen NEF serisinin 3’ncü ve son bölümünü de hazırladı, ancak yazısı vefatından sonra ailesi tarafından gazetemize ulaştırıldı. Dr. Süleyman Sönmez’in anısına saygıyla, yazının son bölümünü siz okurlarımızla paylaşıyoruz.
***
Necatibey Yüksek Öğretmen Okulu’nda Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bölümü vardı, Coğrafya tarih sınıfı ve Tarih-Coğrafya sınıfı olmak üzere iki şube halinde idi. Ben göreve başladığımda Cevdet Dirik Bölüm Başkanıydı (1980 Kasım). Onu görevden alıp beni Bölüm Başkanı yaptılar. 1 ay kadar görev yaptım. Sonra okul Müdürü olan Hava binbaşı beni de görevden aldı ve Cemil Gürgöze’yi Bölüm başkanı yaptı. (1980 Aralık). Daha sonraları Necatibey Fakülte oldu ve Uludağ Üniversitesi’ne bağlandı. Sosyal Bilimler Bölümü oluşturuldu. Bu sırada Cemil Gürgöze Lise öğretmenliğine geri dönmüştü. Hasan Ayyıldız Bölüm Başkanı oldu. Bölüm Coğrafya ve Tarih Anabilim dallarına ayrıldı. Ben de bir ara Coğrafya Anabilim dalı Başkanlığı yapmıştım(1985) . 1992’de Balıkesir Üniversitesi kurulunca Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Başkanlığına Yrd. Doç. Adnan Şişman atandı. Coğrafya Anabilim Başkanı olarak da Yrd. Doç. Dr. Talat Koç ve sonra Yrd. Doç. Dr. Sultan Baysan görev icra etti. 2000-2002 yılları arasında son anabilim dalı başkanlığı görevini yürüttüm. Daha sonra Coğrafya Bölümü kurulunca, Necetibey Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü kapandı. Sosyal Bilgiler Öğretmenliğine irca edildi.
***
Öğretim Görevlisi Aydan Sekendiz (Yüngül) beşeri coğrafyacıydı. Kendisi bir dönem Fakültemizin dekanlığını yürüten Prof. Dr. Orhan Sekendiz’in kızıydı.
Coğrafya, Necatibey Eğitim Fakültesi bünyesi içinde hiçbir zaman bölüm statüsünde olmadı. Daima Sosyal Bilimler Bölümünün anabilim dalı olarak kaldı.
Coğrafyanın dar kadrosu zamanla zenginleşti. Öğrencilerimizden Şimdi profesör olarak vazife ifa eden Abdullah Soykan’ı, Alaaddin Kızılcaoğlu’nu, İsa Cürebal’ı ve Hakan Önal’ı zaman içinde asistan olarak bölüme almıştık. Bir ara dışardan Şermin Tağıl ve Alpaslan Aliağaoğlu asistan olarak gelmişlerdi.
Prof. Dr. Recep Efe ile Fen-Edebiyat Coğrafya bölümünde uzun yıllar birlikte çalıştık. (2004-2012).
Adı geçen öğrencilerimiz ve dışardan aldıklarımız şimdi akademik olarak profesördürler.
Balıkesir Necatibey Coğrafya Anabilim Dalı, Türkiye çapında temayüz etmiş bir Anabilim olarak göze çarptı. Mezunları hep arandı. Bu durum tesadüflerle değil, öğretim ve eğitimde tatbik edilen metotlarla alakalı idi.
1-Her şeyden önce derslerde ilgili duvar haritalarının kullanılmasına çok özen gösteriliyordu Ben Necatibeye geldiğimde maalesef duvar haritası kullanımının çok ihmal edildiğinin farkına varmıştım.
2-Ayrıca öğrencilerin her ders atlaslarını yanlarında getirmelerini sıkı sıkıya denetledik ve atlası kullandırdık. Coğrafyacıların malumudur. Atlasta pek çok bilgi vardır. Erbabının elinde atlas, sanki konuşur. Onlara atlastan nasıl faydalanılacağını ve atlası yorumlamasını öğrettik.
3-Öğrencilerimizle yakın çevreye sık sık ekskürsiyona çıkardık. İcabında 10-15 km yürüyorduk. Fakat coğrafya ile ilgili her objeyi yerinde görüyorlardı. Taşlar, tabakalar, bitkiler, akarsular, su değirmenleri, köyler, köylüler köy evleri vs.
4-Bir de 3. Sınıftan itibaren hazırlanan ve 4. Sınıfta sunulan bitirme çalışmaları vardı.Çeşitli konular üzerine öğrenciler araştırmalar yapıyorlardı. El emeği ile haritalar çiziliyor in situ (yerinde) fotoğraflar çekiliyordu. Bunların fakülteye bırakılan nüshaları maalesef daha sonra SEKA’ya gönderildi.
***
Necatibey Coğrafyanın ders çeşitleri ve içerikleri pek doyurucu ve hocaları donanımlıydı. Bu şartlar altında sıkı ve kaliteli bir öğretim ve eğitim yapılıyordu. Şimdi yurdun dört bir yanında Necatibey coğrafyadan yetişmiş pek çok branş öğretmeni ve pek çok ilim adamı görev yapmaktadır.
Necatibey Eğitim Fakültesi gibi Balıkesir’e marka olmuş güzide bir eğitim kurumunun tarihinin yazılması, albümünün yapılması ve müzesinin kurulması lazımdır. Tek kişinin işi değil bir heyetin işidir.
Yazıyı bitirirken Bir coğrafyacı olarak şu düşüncelerimi beyan etmek gereğini duydum: İlimizin coğrafyasının ilmi çerçeve dahilinde fakat popüler tarzda yazılması. Bu birkaç ciltlik hacimli bir eser olmalıdır.
İlimizde en az dört yöre vardır. Marmara, Ege, İç ve Doğu olmak üzere. İki denize kıyıları, körfezleri, adaları, dağları, iklimi, suları, tabii bitki örtüsü. Ekonomik faaliyetleri, ürünleri, hayvancılığı, madenleri, ulaşımı, etnolojisi, kültürü ve tarihi coğrafyası Bunlar hep uzmanları tarafından yazılmayı bekliyor. Biz coğrafyacılar Balıkesir’i keşfedilmesi ve açıklanması gerekli bir hazine olarak görmekteyiz. Bölük pörçük değil, derli toplu bir eser ile.
Tabiatıyla kadim Balıkesir kentinin de bir kitabının yazılması gerekli. Yine uzmanlar tarafında bina bina , sokak sokak, mahalle mahalle. Jeolojisi, jeomorfolojisi de dahil edilerek. Bu takdirde ilimize ve şehrimize karşı vazifemizi yerine getirmiş olacağız.
***
1-Çetin, Nuran (1994), ibirler Köyü (Balıkesir) Monoğrafyası, Bitirme Çalışması, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü. Balıkesir-1994.
2-Haldun Sargın (1986), Üçpınar Köyü Monografyası Bitirme Çalışması Uludağ Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Balıkesir-1986.
