ÜÇPINAR ATÇILIK KULÜBÜ’NÜN AÇILIŞI..
TÜRKİYE’DE ATÇILIK ÜZERİNE BİRKAÇ KELAM
VE BAZI ÖNERİLER
Lafa gelince Türklük ve Milliyetçilik motifleriyle süslenmiş her konuşmada atlara vurgu yapmayı çok severiz. Türklüğü özetlerken at, avrat, pusat tamlaması geçmeyen konuşma olmaz neredeyse ancak Anadolu Türklüğünün atla bağlantısı neredeyse kopmuş durumda.
Islah edilmiş geleneksel at ırkımız yok. Bir zamanlar dünyayı titreten atlı okçuluğumuzu Macarlar sayesinde yeniden öğrendik. At konusunda uzman veterinerlerimiz iki elin parmaklarını geçmez. At bakımı ve at terbiyesi konusunda bilgiler kulaktan dolma. Nalbantlık yok olmak üzere.
Saraçlık ise bir kaç geleneksel usta sayesinde yaşamaya devam ediyor. İşte böyle bir ortamda Üçpınar Köyünde birkaç gönüllünün bir araya gelmesi ile Atlı Spor kulübü kuruldu. Açılışa Vali, Büyükşehir Belediye başkanı, Karesi Kaymakamı, Karesi Belediye Başkanı, Gençlik ve Spor İl Müdürü özel davetiyelerle davet edildiler ancak resmi zevattan kimse katılmadı. Belki atçılığı sınırlı ve spesifik bir uğraş olarak gördüler, belki de seçim bittiği için bu işi çok mühimsemediler bilinmez.
Açılışta konuşma yapan Atçılık, geleneksel atlı sporlar ve atlı okçuluk konusunda Balıkesir’in Türkiye’ye mal olmuş medar-ı iftiharı ve Gelenesel Atlı Spor Dalları Yönetim Kurulu Üyesi Ertan Erkekoğlu 1980’lere kadar köylerde yaygın olan atçılığın 1990’lardan sonra yok olma noktasına geldiğini, son zamanlarda tarihi dizilerle yeniden yükselişe geçtiğinden bahsetti.
Onun verdiği bilgilere göre sadece Almanya’da 3 milyon atlı sporcu bulunuyormuş. Türkiye’de bu sayı 20 bin civarında. Evet Bin Atlı Akınlarda çocuklar gibi şen olan ve her vesile ile “Türk at üstünde doğar at üstünde ölür” hamaseti yapılan Türkiye’de Geleneksel Atlı Sporlar Fedarasyonu’nun verdiği bilgilere göre 64 ilde, 247 kulüp, 20.000’i aşan sporcu, 351 antrenör, 1.700 hakemimiz var. 90 milyonluk ülke için acınacak rakamlar. Atçılıkla ilgili Amerika’da, İngiltere’de hatta burun kıvırdığımız ve beğenmediğimiz Ortadoğu ülkelerinde, hatta hatta Yunanistan’da neler yapıldığından bahsedersem moraliniz bozulur. Merak edenler araştırabilir.
At niye önemli biraz ondan bahsedeyim. Öncelikle binicilik atla özel bir iletişim geliştirmeyi gerektiren özel bir spordur. Eğere oturmakla binici olunmaz. Atı anlayabilmek, onunla anlaşabilmek, ona güvenmek ve güven vermek gerekir. Yoksa at sizi dinlemez.
Binicilik esnasında vücudunuzda hiç kullanmadığınız kas grupları çalışır. Bu anlamda sağlık açısından önemli faydaları vardır. Atın rehabilite edici bir etkisi vardır. At psikolojik tedavi amacı ile kullanılır. Osmanlı’da psikolojik rahatsızlığı olanlara atlar tımar ettirilirmiş. İşte Tımarhane ismi buradan gelmektedir. Halk arasında at insanın zehrini (stresini) alır derler.
At üzerindeyken ilginç bir şekilde hiçbir olumsuz düşünce sizi etkisi altına alamaz. Bir saat atlı gezinti modunuzu tamamen değiştirir. At aynı zamanda cesaret, kararlılık ve liderlik becerilerini de geliştirir.
Eskiler at beslemenin bereket kaynağı olduğuna inanmışlar. Anadolu’da hala, ata binmese bile at besleyen ve onun uğuruna inanan insanlar bulunur. Atın insanı negatif manevi tesirlerden koruyan bir tarafı olduğuna dair de inançlar yaygındır. Kuran-ı Kerimde atlarla ilgili 6 ayet vardır. Adiyat suresi bizzat hızlı koşan atlar anlamına gelir. Binicilik aynı zamanda Peygamber sünneti ve vasiyetidir. Frenkler at için “man extender” der. Yani hızı, gücü ve diğer bir çok özelliği ile insanı genişletmiştir at.
Onun evcilleştirilmesinden sonra tarih değişmiştir. Bunun sebebi sadece atlı ordular değildir elbet. Yine Frenkçe de Horseman bizde atlı olarak çevrilir ama , “at adam” demektir aslında. Yani yaya ve atlı insan birbirinden 2 farklı tür olacak kadar ayrıdır esasında.
Müsait yeri olan bir kişi için at beslemek masraflı değildir. Eskiye göre fiyatları çok yükselse de hala at sahibi olmak için büyük paralar ödemeniz gerekmez. Emin Mahir Başdoğan “ Evde At Beslemek” isimli kitabında nasıl at besleneceğini basit bir dille herkes için çok güzel anlatır. Netflix filmlerinde Kent Kovboyu (concrete cowboy) filminde Philedelphia varoşlarında atlarıyla yaşayan insanlardan bahsedilir.
Sonuçta at beslemek gönül işidir ancak atçılığın bu yazıya konu olmasının sebebini oluşturan bir başka tarafı daha vardır. Türkiye’yi doyuran il olan Balıkesir’de köyler boşalıyor. Gençler köyde kalmıyor. Köylü gençleri arasında alkol, uyuşturucu hatta madde kullanımı çok yaygınlaşmış durumda. Kuşaklar arası kopukluktan ve popüler kültürden dolayı örf ve terbiyede büyük erozyon var.
İşte böyle bir ortamda Üçpınar Atçılık Kulübü mütevazı imkanlarla kuruldu. Üyelerin büyük çoğunluğu gençler, çocuklar bile var. Hepsinde o neşe ve gurur. Aynı zamanda at binmenin ve bakmanın verdiği disiplinin getirdiği oturaklılık görülüyor. Atçılığın bütün köylerde yaygınlaşması, gençlerin at bakımı ve binicilik yoluyla rehabilite edilmesi, at yetiştirmenin arazisi müsait köylerde yeni bir gelir kapısına dönüştürülmesi, at yarışları ve atlı sporlar yoluyla köylerdeki sosyal enerjinin yükseltilmesi Balıkesir’e faydalı olacaktır. Üçpınar köyü bu konuda pilot bölge ve rol model olabilir. Böylelikle ilimiz kırsalında yeni bir sosyal enerji yaratarak Türkiye’ye yayılacak kültürel ve sportif bir dalganın merkezi olabiliriz. Şehirler böyle de önem ve etkinlik kazanabilir. Bunun için Ertan Bey gibi etkin isimlerimiz, sayıca az ama gönüllü enerjisi yüksek sporcularımız da mevcut.
Yerel yöneticilere önerim Bursa Ürünlü’de olduğu gibi Üçpınar Köyünde yarış sahası, seyir tribünü, at pansiyonu, karavan ve çadır alanı cafe ve eğitim alanlarından oluşan bir tesis yapılması. Böylece Balıkesir dörtnal, rahvan, atlı okçuluk ve diğer atlı sporlarda Türkiye’de önemli bir merkez haline gelebilir. Bu işe en çok gençler ve çocuklar, yani geleceğimizi kuracaklar sevinecektir.