Edremit Belediyesi 2,5 yıldır boş ve virane şekilde bırakılmış olan Altınoluk Çınaraltı Çay Bahçesi’ni gündemine aldı. Doğru bir adım attı. Binaya, tarihi kimliğini belirten ve altında “Edremit Belediyesi İştirakidir” ifadesi bulunan bir de pankart asıldı geçtiğimiz günlerde. Bazı tamirat ve çalışmalara da başlandı. Yakında çay bahçesinin tekrar açılacağı ama bu kez muhtemelen kiralama yoluna gidilmeyip, “belediye işletmesi” olarak çalıştırılacağı anlaşılıyor.
Altınoluk sakinleri çok olumlu karşıladı bu gelişmeyi. Çünkü Edremit Belediyesi’nin önceki yönetimi, 2021 başında Altınoluk çarşı çevresindeki caddeler, sokaklar, döner kavşak ve otobana çıkan yolları tamamen söküp yeniden yapmak suretiyle büyük ve masraflı bir proje gerçekleştirmişti, sonra da ısrarla “meydan geliştirme” konusu dile getirilmeye başlamıştı.
Eski belediye başkanı 31 Ocak 2022’de basına “Altınoluk’ta yıllardır kimsenin yıkamadığı binaları yıkıp meydan genişlemesi yapacağız. Denize sıfır konumda olan çay bahçelerine yeni yerler tahsis ederek mağdur olmalarına da izin vermeyeceğiz. Altınoluk için ferah bir meydan düzenlemesi yapacağız” diyordu.
Oysa vatandaşların daha geniş meydana dair bir talepleri yoktu. Sahile indiklerinde gölgede oturup dinlenecekleri, daha uygun fiyatla çay içebilecekleri, alıştıkları mekanların devam etmesini de istiyorlardı elbette. Aslında Altınoluk sahilinin, balıkçı barınağı tarafındaki çay bahçeleri daha çok “yerli”, dar gelirli, emekli ve yaşlı nüfusa hizmet verir. Diğer taraf ise daha isim yapmış, gençlerin ve yaz tatiline gelen misafirlerin tercih ettiği mekanları barındırır. Fakat o zamanki yönetim bu istekleri dikkate bile almadı, meydan konusu devam ettirildi.
2022 başında mahkeme kararı ile Çınaraltı binasının bir anda boşaltılması da işte bu projeye bağlandı. Acele tarafından ortaya bir taslak çizim de çıkartıldı. Pek çok eksiği bir yana, gereğinin ne olduğu bile tartışmalı olan bu projeye göre Çınaraltı’na bitişik olan bina ile karşıdaki Mado barakasının da boşaltılıp, yıkılacağı anlaşılıyordu. Artık gerçekten imalat böyle mi yapılacaktı, yoksa “meydanı sonra da yaparız, şimdilik sahilde işletmecileri bir değiştirelim bakalım” mı denilecekti, orasını bilmiyoruz elbette. Muhtemelen artık hiç de bilemeyeceğiz. Fakat konu ne zaman Altınoluk bahsine gelse, ister Çınaraltı olsun ister Şahindere, bir sürü tevatür uçuşur ortalıkta.
Kimlerin ne kadar ucuza buraları yıllardır işgal edip çalıştırdığından girilir, halkı soyduklarından çıkılır. Yapılacak işlere kamuoyu desteği aranır. İşin ilginci bu tevatürlere inanan gönüllüler de hep bulunur. Soldan ve halktan yana ifadelerle üstelik birilerinin borazanlığını yapar gezer bu kişiler, lakin resmin bütününe bakmayı hiç akıl etmezler.
O zaman da böyle yapıldı, birileri Çınaraltı’nın çok ucuza kiralanmış olduğunu, nerdeyse bedava olduğunu söyleyip yaydılar el altından. Oysa 2021’de 22.000 TL/Ay kira ödeyen işletmeciler, muhtemelen Altınoluk’ta en yüksek tutardan birini veriyordu Belediye’ye. Nihayetinde 2019’dan beri devam eden bir dava sonuçlandı ve işletmeci hızla tahliye edildi. Fakat daha sonra, ne diğer binalar boşaltıldı, ne yıkıma gidildi, ne de meydan projesi bir daha dile getirildi. Çınaraltı yıllarca boş bırakıldığıyla kaldı, bu nedenle de önemli bir kamu zararı oluştu Edremit Belediyesi’nde.
Maaşları bile ödeyemeyen bir yönetimin, bu bonkörlüğünü anlamak mümkün değildi elbette. İş bilmezlik mi, yoksa aç gözlülük mü? Birkaç kez o binanın bahçesinde, panayır misali geçici pazarlama işleri gerçekleştirilmesi dışında, hiçbir işlevi ve geliri olmadı boşalan mekanın. Derken bir seçim yatırımı edasıyla, Ocak 2023’de burasının “Kafe Senin” şubesi yapacağını ilan etti eski Belediye Başkanı. Fakat buna da gücü ve zamanı yetmedi. Tekrar seçilmesinin mümkün olmayacağını anladığı anda, kendisi gibi bu açıklaması da tarih oldu.
İşte Edremit Belediyesi’nin yeni yönetimi, Çınaraltı’nı bütün bu süreç yaşandıktan sonra devralmış bulunuyor şimdi. Meydan projesini rafa kaldırmakla doğru bir adım attılar. Şimdi Çınaraltı’nı da yeniden işlevsel hale getirmeye uğraşıyorlar ve bu da çok doğru. Çünkü orası bir çay bahçesi olmanın ötesinde, Altınoluk’un kent kültürüne dair önemli bir değer de taşıyordu. Pek çok açıkoturum, konferans ve etkinlik yapıldı orada yıllardır. Altınoluk sakinleri ve misafirleri pek çok yazar, şair, kültür insanı ve onların eserleriyle burada tanıştı. Çay içip dinlenmek değildi tek işlevi. Şimdi bütün bu hususlar da mutlaka dikkate alınmalı.
***
Öncelikle bu sembolleşmiş mekanı onlarca yıl işleten ve sonunda kabaca tahliye edilen işletmecilere, böyle bir mekanı kurup sürdürdükleri ve kent kültürüne katkıları için bir teşekkür plaketi ve açıklama konulmalı bahçeye. Sonra da oradaki “anıt” özelliği taşıyan iki çınar konusu ele alınmalı. Çınarlardan birisi yok şimdi. Diğeri ise hemen koruma altına alınmalı ve bir restorasyondan geçirilmeli. Yerin adı Çınaraltı olup da çınarlarının olmaması düşünülemez elbette. Binanın bahçesindeki altı ayaklı sundurma da tescilli bir kültür varlığı, onun da elden geçirilmesi için Anıtlar Kurulu’ndan destek istenmeli. Mekan yeniden açılırken, bahçesinde sonradan yapılmış olan baraka büfe ve dondurmacı da artık yıkılmalı. Bu husus, Belediye’nin ilçemizde “bir baraka – bir kira” uygulamasına da zamanla son verileceğinin bir nişanesi olmalı. Belediye, kentin esnafıyla rekabet yapacak değil ki. O sadece hizmet yapacak. Çevrede çok sayıda başka dondurmacı ve büfe var zaten. Artık çay bahçesi bir Belediye işletmesi olacaksa, misafirlerinin yiyecek taleplerini de daha farklı usullerle karşılayacaktır elbette.
***
Fakat daha da önemlisi, bu bina depremsellik açısından dikkatle inceletilmeli, mutlaka bir rapor alınmalıdır. Gerekiyorsa zemin etüdü ve deprem güçlendirmesi yapılmadan da açılmamalıdır. 1980’li yılların sonunda inşa edilen bu binaların test edilmeden bir işletme halinde açılması doğru olmaz. Edremit Belediyesi kendi mülkü üzerinde bu hassasiyeti gösterirse, ilçemizdeki tüm vatandaşlara da örnek olacaktır haliyle. Eski binalar sadece boyanıp, tamir edilerek “yeni” hale getirilemezler. Otogar yenilemesinde yapılana burada izin vermemek de, farklı bir belediyecilik anlayışını göstergesidir sanırım.
İşletmenin tarzı da çok önemli olacaktır elbette. Belediye işletmesi olacaksa burası, yeni dönemdeki yöntemde memur kafasıyla iş yapmaya da asla izin verilmemelidir. Çalışanlar ve işletme ilkeleri özenle hayata geçirilmeli, vurdumduymaz bir tarza asla müsamaha edilmemelidir. Aksi takdirde bir sezon sonra, işletmenin çevredekilerle rekabet edemez hale gelip, yeniden ihaleye çıkartılması ve yarattığı istihdama da son verilmesi olasıdır.
***
Edremit Belediyesi’nin yeni yönetimi Altınoluk’ta doğru bir karar aldı, şimdi de bütün öneri ve uyarıları dikkate alarak, doğru yöntemlerle Çınaraltı Çay Bahçesi’ni vatandaşların hizmetine sunmalıdır. Hepimize hayırlı olmasını diliyorum.