Hilmi DUYAR / POLİTİKA / Dünyada 3 dine tapınak olan bir yapı büyük olasılıkla görülmemiştir. Bergama’daki Kızıl Avlu, çok tanrılı dinlerin yaşandığı dönemde, Mısır Tanrılarına tapınak, Erken Bizans döneminde, Hıristiyanlığın kilisesi, Türklerin Bergama’yı ele geçirmesi sonrasında da Müslümanlığın camisine ev sahipliği yaptı.
Kızıl Avlu’da Kurtuluş Camisi olarak kullanılan Kuzey Kule
Bergama, Antik dönemdeki ismiyle Pergamon. Pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış dönemin en önemli yerleşim yerlerinden biri. Pergamon Krallığının başkenti. Günümüzde, tarihi kalıntılarıyla Türkiye’nin ve dünyanın önemli turizm merkezleri arasında yer alıyor. UNESCO Dünya Mirası Listesinde Türkiye için değil tüm dünya için önemli bir yer. Akrapolis, Askelepion ve Red Hall en önemli antik kalıntılar. Red Hall, yani Kızıl Avlu, Bergama Bazilikası bir başka adıyla Serapeion Tapınağı, Kızıl Avlu denmesinin nedeni de kırmızı tuğlalardan yapılmasından kaynaklanmaktadır. İsa Sonrası (İ. S.) 2’inci yüzyılda Roma İmparatoru Hadrian tarafından Mısır Tanrısı Serapis için inşa ettirilmiş, Antik çağdan kalan en büyük Roma yapılarından biridir. Bu tapınağın en büyük özelliklerinden biri 3 ayrı dine ev sahipliği yapmasıdır.
Kurtuluş Camisi
Kızıl Avlu’nun, yani Serapeion Tapınağı’nın Bergama Çayı kenarındaki su tünellerinin üzerine oturtulmasının nedenini bazı kaynaklar Nil Nehrinin taşmasını sembolize etmesine bağlıyor. Tapınak Mısır Tanrısı Serapis adına yapılmıştır. Bilindiği kadarıyla, Serapis ve İsis’e tapınma amacıyla kullanıldı. 270 Metre boyunda, 100 metre genişliğindeki bu yapı Bizans döneminde, bir takım ilaveler yapılarak Aziz Yuhanna Kilisesine dönüştürüldü. Bu kilise, Anadolu’da yapılan ilk 7 kiliseden biri olma özelliğini de taşıyor. Türklerin Bergama’yı ele geçirmesinden sonra 1336 yılında Bazilikanın bir bölümü camiye dönüştürüldü. Günümüzde Kurtuluş Camisi adıyla anılan ibadethanede 687 yıldan bu yana namaz kılınıyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Kızıl Avlu’nun bir bölümü de hapishane olarak kullanıldı.
Rekonstrüksiyonu yapılan Mısır Tanrısı Sekhmet
8.50 metre yüksekliğindeki Aslan başlı Mısır Tanrıçası Sekhmet’in rekonstrüksiyonu Studiosus Vakfı’nın desteği ile yapıldı ancak platformları hazırlanan diğer 4 tanrı ve figürün üst bölümleri bulunmasına rağmen, diğer parçalar bulunamadığından restore edilemedi. Rekonstrüksiyonda kullanılan Mermerlerin bir bölümü Marmara Adası’ndan, gri renkte olan mermerlerde Afyon’dan temin edilmiştir.