Ramazan ayı… Manevi yönü kadar fiziksel boyutuyla da bizi kendimize getiren, durduran, düşündüren bir zaman dilimi. Ayın ilk günlerinde bedenimizle adeta yeniden tanışırız. Çünkü oruç, yalnızca yeme-içmeyi kesmek değil; günlük yaşamın alışılagelmiş düzeninden bilinçli bir kopuştur.
Beden, alıştığı saatlerde uyanmıyor, alıştığı saatlerde doymuyor. Uyku düzeni bozuluyor, yemek saatleri gecikiyor, su bile “izinli zamanlarda” içilebiliyor. Elbette kolay değil. İnsan, kendi ritminin dışına çıktığında huzursuzlanır. Bu yüzden Ramazan’ın ilk günleri genellikle baş ağrıları, halsizlik ve sindirim sorunlarıyla geçer. Kabızlık, oruçla birlikte gelen sessiz bir misafir gibidir. Ama bedenin alışkanlığı değişir, sabırla uyum sağlanır, birkaç gün içinde her şey dengeye oturur.
Derken Ramazan biter, bayram gelir. İşte o an… Asıl sınav belki de buradadır. Çünkü bedenimiz tam da Ramazan’a alışmışken bu kez tersine bir geçiş yapar. “Artık serbestsin” mesajını alır almaz çoğumuz kendimizi açık büfeye dalan turist gibi hissederiz. Heyecanlı, sabırsız, ne yiyeceğini bilmez halde…
Bayram sofralarında “bir aylık açığı kapatma telaşı” ile önümüze geleni yeriz, içeriz. Oysa sindirim sistemi bayram etmiyor o sırada, adeta isyan ediyor. Şaşkın ve yorgun olan bedenin buna ilk tepkisi genellikle ishal oluyor. Hızlı bir şekilde boşaltım başlıyor; çünkü sistemin kendine göre bir dengesi var. Siz bir ay boyunca ona “düzen” öğrettiniz, şimdi o düzene tek lokmada ihanet ediyorsunuz.
İshal basit bir mide sorunu değil aslında, bir tür travmadır. “Bu kadar yükü bana niye yüklüyorsun?” diyen bağırsakların sessiz çığlığıdır.
Peki ne yapmalı? Bayramda da Ramazan’daki özeni bir nebze sürdürmeli. Sofraya otururken “Bu bir ödül değil, geçiş dönemi” diyebilmeli insan kendine. Az yiyin, yavaş yiyin. Midemize bayram değil, yeniden alışma süreci tanıyın. Basit yemeklerle başlayın. Birkaç gün içinde vücudunuz eski düzene kavuşacaktır. Ama ona bu zamanı ve anlayışı tanımak gerek.
Bayram; sadece tatlılar, börekler, kavurmalarla değil; içsel bir huzur ve dengede kalma becerisiyle de güzelleşmeli. Yoksa oruç sonrası ishal değil, pişmanlık olur en çok yaşadığımız şey.