BALIKESİR, madencilik faaliyetlerinin yoğun olduğu bir il.
Yerüstü zenginliğinin yanında yeraltı zenginliğe de sahip.
Maden zenginliği, içerden ve dışardan yerli yabancı yüzlerce şirkete verilen arama çıkarma ruhsatlarından belli zaten.
Herkesin gözü bizim buralarda.
***
MADENCİLİĞİN her aşamada kurallara, yasalara, mevzuatlara uygun yapılmasını istiyoruz.
Kağıt üstünde değil.
Halka rağmen değil.
Doğayı, çevreyi, canlıyı ön planda tutarak.
Ama önüne gelenin ‘olumlu’ rapor alabildiği, insanın ve çevrenin değil madencinin gözetildiği bir ortamda, her şeyin kağıt üstünde ‘kurallara uygun’ olması normal!
Hele de kağıt üstünde ‘insan odaklı’ olup, gerçekte maden şirketlerinin hukukunu gözeten yöneticileriniz varsa…
***
BALIKESİR’in hemen yer köşesinde madencilik faaliyetlerinin olduğunu söyledik.
Hemen her yerinde çevre sorunlarının yaşandığı bir vilayet aynı zamanda.
Bir yerinde hoyrat ve yağmacı altın madenciliğinin doğaya bıraktığı zehir.. Bir yerinde yüz yıllık siyanürlü atıkların çevrede, canlıda, yaşam alanlarında yarattığı tahribat.. Bir başka yerinde madencilik adına yaşanan yeşil katliamı.. Toprağa, suya, havaya karışan zehir…
Uzatmayalım.
***
AYVALIK’ın Karaayıt adında bir köyü var. Madencilik faaliyetlerinden zarar gören yüzlerce yerleşmelikte olduğu gibi, Karaayıt’ta da büyük sorunlar yaşanıyor.
Bu küçük köyün hemen dibinde Bilfer Madencilik’in demir çıkarma faaliyetleri devam ediyor. Köyün yanında atık dağları oluşmuş. Kapkara bir dağ, Karaayıt’ı adeta gölgelemiş.
Kağıt üstünde her şeyin kurallara uygun olduğu Karaayıt’taki gerçek bambaşka.
2021 başında Bilfer’in atık sahasında çökme yaşanmıştı. Yağıştan dolayı duvarlar çökmüş, atıklar hemen yan taraftan akıp Madra Barajı’na ulaşan dereye karışmıştı.
Yani bu atıklar baraja ulaştı!
O zaman başta Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin ve ilçedeki çevre örgütleri tepkilerini ortaya koymuş, yaşam alanlarının kirletildiğini ileri sürmüş, maden alanında eylemler yapmışlardı.
Balıkesir’deki hiçbir yetkili bu konuda sesini çıkarmadı; kamuoyunu bilgilendirmedi.
Muhalefetin itirazları, açıklamaları, tepkileri ve eylemleriyle o zamanki olay orada öylece kaldı.
Bir anlamda üstü örtüldü.
***
SONRA, pandemi nedeniyle tam kapanma kararı alındığı gün, İl Mera Komisyonu Karaayıt’ın merasını Bilfer’e tahsis etti.
Küçükbaş hayvancılıkla geçinen köyün otlağı, merası, atık sahasının genişletilmesi için gözden çıkarıldı.
Köylü isyan etti. “Meramızı vermeyiz” diye haykırdı.
Halka rağmen böyle bir karar alınabilir miydi?
***
BİLFER’in atık sahasında geçen gün ikinci kez çökmeler yaşandı.
Yağış nedeniyle oluşan su baskısı, atık alanını çevreleyen beton bariyerleri yıkıp dereye aktı. Maden atıkları dereye ulaştı. Oradan Madra Barajı’na…
Atık dağlarının doğa olayları karşısında dayanabilme şansı nedir?
Her geçen gün yükselen o tepelerin depremle, selle yıkılıp etrafa saçılma olasılığı yüksek elbette.
Madencilikte çevreye ve canlıya zarar vermeyecek şekilde alınacak önlemler belli. Bu mevzu yasalarla, mevzuatlarla belirlenmiş. Dünyada uygulanan kriterler neyse bizde de uygulanıyor.
Ama kağıt üstünde!
Ayvalık Tabiat Platformu’nun açıklamasında, yaklaşık on yıldır herhangi bir denetim yapılmadığı ileri sürülüyor meselâ.
Bu yıl ikinci kez atık alanında çökme yaşanıyor; yetkililer yine sessiz.
Sonra, “millet iradesi…”
O irade galiba Karaayıt’ta karşılık bulamıyor.
Sesini, tepkisini, itirazını, isyanını dikkate almadıklarına göre…
***
BİLFER yetkilisi, dereden numune alındığını, on beş güne kadar sonucun çıkacağını söylüyor.
Ayrıca bugüne kadar barajı hiç kirletmediklerini iddia ediyor.
Atıklar dereye boşalıyor, su yoluyla baraja ulaşıyor; ama hiç kirletmemiş oluyorlar!
Numuneleri derenin hangi noktasından alıyorlar?
***
AYVALIK bu tür atık alanı çökmeleriyle sık sık gündeme geliyor.
Yakın zamanda Pirina fabrikasının atık sahasında çökme yaşanmış, tüm atıklar çevreye yayılmıştı.
Yine aynı fabrikanın etrafa yaydığı katlanılmaz koku ve duman, madencilikten kaynaklanan çevre felaketleri, UNESCO mirası listesine girmek için çabalayan Ayvalık’ın kaderi olmamalı!
10 BALIKESİR / 10balikesir.com
