BALIKESİR’DEİ İŞSİZ NÜFUSUN NİTELİKSEL EĞİLİM ANALİZİ – 4
Özellikle evli olmayan kitlede % 80’i ailesi ile yaşamakta, % 20 lik grup ise yalnız yaşamaktadır. Barınma ihtiyacını finanse etmek için çalışma ihtiyacında olmak ve bunu mümkün kılacak şekilde eğitilmeye hazır olmak önemli bir öğrenme motivasyonu oluşturmaktadır. Aynı şekilde bu durum çalışma istek ve kararlılığını da olumlu etkilemektedir.
Evli ya da bekar, aileleriyle ya da yalnız yaşıyorlar olsalar da barınmanın finansmanı önemli bir iş bulma ve çalışma motivasyonu oluşturmaktadır. Ankete katılan kadın işsizlerin % 41,37’si kirada yaşamaktadır ve bu durum il bazında kiraların ulaştığı nokta göz önüne alındığında önemli bir çalışma baskısı oluşturmaktadır. Günümüzde ortalama asgari ücret seviyesinde seyreden kiralardan dolayı evli çiftlerden birinin kazancı tamamen kirayı ve diğer ev giderlerini finanse etmektedir. Bekar, boşanmış ve çocuklu olunan durumlarda bu baskı çok daha fazla hissedilir olacaktır.
Ankete katılan kadın işsizlerin % 57’si işsiz olmalarının nedeni olarak şehirde yeterince iş olmamasını görmektedir. Ancak % 23 lük bir kitle ücretlerin düşük olmasından ve çalışma şartlarının kötü olmasından yakınmaktadır. Bu iki sebepte dış sebeplerdir. Kendine yönelik yorumlar olarak yeterli eğitime sahip olmamak, mesleki becerisi olmamak, nasıl iş bulacağını bilmemek ve sağlık problemleri diğer yanıtları oluşturmaktadır. Nasıl iş bulacağını bilemeyen % 13 lük kitlenin varlığı İŞKUR ve NE10 gibi kurumlar için bir ödev olduğu gibi eleman yokluğundan yakınan işverenler için de IK politikaları adına önemli bir veridir.
Kadın işsizlerin bir işten beklentilerine verdikleri cevaplar olarak vardiyasız bir iş, haftada 5 gün çalışma gibi cevaplar beyaz yaka mesleklerine yönelik göstergelerdir. Diğer yandan tatmin edici bir ücret (günümüzde en azından asgari ücretin bir miktar üstü) , güvenilirlik, huzurlu bir işyerinde çalışma isteği ve İSG beklentileri iş ve çalışma koşullarına ilişkin önemli göstergelerdir. İşsiz ve çoğunlukla vasıfsız bu çalışanların beklentileri ile işverenlerin iş ve çalışma kültürleri daha önceki çalışmalarımız ışığında bakıldığında asimetriktir ve bu durum bölgedeki işsizliğin ya da iş sürekliliğinin olmayışının önemli sebeplerindendir.
Günümüzde yeni kuşakların işyerinden en temel beklentileri kişiliklerine saygılı olunması ve kendilerine adil davranılmasıdır. Bu durum anket sonuçlarına % 74 lük bir skorla yansımıştır. İşyerinde çalışanın saygı ve adalet deneyimini oluşturan en önemli faktör ilk kademe yöneticisidir. Bu konuda işverenlerin işyeri kültürlerini gözden geçirmeleri yeni kuşakları çalıştırma becerilerini ve işveren markalarını etkileyen önemli bir yaklaşımdır.
Ankete katılanların yarısının mesleki eğitim geçmişi vardır. Bu durum mesleki eğitime yaklaşımı, onu tekrar etme kararını etkileyecek bir faktördür. Mesleki eğitimin tasarımında ve lansmanında bu faktör göz önüne alınmalı eğitimin hedef kitlesine neden mesleki eğitim almaları gerektiği ve bunun somut sonuçlarını kısa ve orta dönem vurgusuyla gösterebilmek önemlidir.
Eğitim durumlarına ve tecrübelerine rağmen ankete katılan kadın işsizler mesleki eğitim almaya istekli ve açık görünmektedir. Kadınların % 16’sı mesleki eğitim almak istememektedir. Mesleki eğitime açık olan geniş kitlenin varlığı umut vericidir. Beklenti ve eğilimlere uygun kalibre edilmiş ve anlatılmış bir mesleki eğitim bu kitle üzerinde dönüştürücü bir etki yaratabilir.
Mesleki eğitim almak istememenin gerekçesi olarak zaten eğitimli olduğu için buna ihtiyaç duymamak, eğitime ayıracak zamanı olmamak ve eğitimde geçireceği zamanı finanse edememek gibi yanıtlar öne çıkmaktadır. Daha önce eğitim almış olmak ve ihtiyacı olmadığını düşünmek yeniden beceri kazandırmanın önündeki önemli zihinsel bariyerlerdendir.
Kadın işsizlere Balıkesir’de en çok talep gören 16 meslek sunulmuş ve bu alanlarda eğitim alıp almak istemedikleri sorulmuştur. Kadınlar konvansiyonel olarak tercih etmeleri beklenen tıbbi sekreterlik, ön muhasebecilik, aşçılık, hasta bakım ve destek gibi meslekleri tercih etmişlerdir. Özellikle işsiz nüfus içinde önemli bir yüzdesi olan kadınların geleneksel kadın meslekleri dışında eğitime açık olmalarının sağlanması, bu alanda yapılacak tanıtım ve bilgilendirme çalışmaları önemlidir. Diğer yandan yapay zeka ve otomasyonla bir geleceği olmadığı ortada olan ön muhasebecilik ve sekreterlik gibi klasik kadın mesleklerinin hala tercih ediliyor olması da manidardır.
Kadın işsizlerin % 48’i mesleki eğitime 2 ay ayırmak istemektedir. 2 ay üzerindeki grupta da azımsanmayacak bir kitle mevcuttur. Mesleki eğitimin tasarımında ve katılımcı seçişlerinde kursiyerlerin ayıracağı zamanı vurgulamak bu zaman süresince özel hayatlarını ve finansal durumlarını nasıl sürdürebileceklerini sorgulamak programlardan alınacak başarı için çok önemlidir.
