Emeğinin satarak geçinen herkese işçi denir. Bu anlamda kişinin fiziksel emeğini mi satttığı, entelektüel emeğini mi sattığı yani inşaat işçisi mi olduğu, genel müdür mü olduğu önemli değildir. Halk dilinde biz işçi terimini mavi yakalar için kullanırız. Ama 4857 sayılı iş kanununa tabi olan herkes devlet nezdinde işçi olarak kabul edilir.
Emeğin değeri piyasada belirlenir. Kişi tarafından satılan emek bolsa fiyatı düşük olur, satışa sunulan emek nadirleştikçe ve özelleştikçe fiyatı artar. Sanayi Devrimi’nden sonra emeğin ücreti serbestçe piyasada belirleniyordu. O dönemde işgücü arzı fazla emek talebi sınırlı olduğu için insanlar uzun yıllar çok düşük ücretler ve çok yüksek çalışma saatleriyle çalıştırılmışlar, bir anlamda emek sömürülmüştür. Zamanla sendikal mücadeleler ve sosyal devletin gelişimi gibi olaylarla en işçiye ödenebilecek en düşük ücret, yani asgari ücret belirlenmiş, işçilerin minimum ve maksimum çalışma saatleri ve dinlenme zamanları da devlet tarafından çerçeve içine alınmıştır. Aynı zamanda işçi örgütleri olan sendikalar emeğin fiyatını örgütlü pazarlık yoluyla yüksek tutmak için mücadele ederler.
İşverenin ilan vermesi, işçinin ilana başvurması hep emek piyasasının mekanizmalarına bağlı gerçekleşen işlemlerdir. İşçi özgeçmiş (cv.) oluşturarak beşerî sermaye değerini satışa çıkarır. İşveren de ihtiyacı olan beşerî sermaye değerine belli bir bedel ödemek yoluyla onu satın alır ve işletme süreçlerinde kullanır. Emek piyasasının temel mantığı budur ve değişmez. İşçi emek değerini dolayısıyla ücretini artırmak istiyorsa bilgi ve tecrübesini geliştirecektir. İşletme de daha kaliteli emeği satınalmak istiyorsa ödeyeceği fiyatı artıracaktır.
İş ilişkisi ile işçi hayatının bir bölümünü yani boş zamanını işverene satar ve bunun neticesinde kendine kalan zamanı finanse eder.
Bu ilişki o kadar hassas bir süreçtir ki zorunlu değil gönüllü olması, yani en azından işçinin keyifle ve isteyerek bu ilişkiye razı olması, yani emeğine ödenen ücreti tatmin edici bulması onun verimi, kalıcılığı, işyerini sahiplenmesini, iş yaşam dengesini, kişisel yaşam kalitesini ve dolayısıyla bunun toplumsal sonuçlarını etkiler.
