İş hayatının en önemli kavramı güvendir. Güvenmediğimiz insanla iş yapmayız, çalışmayız, ortak olmayız. Güvenmediğimiz insana sırtımızı dönmek istemeyiz. Güven hem işçi işveren hem de uzun süreli müşteri tedarikçi ilişkilerinin temelinde yer alır. İş ilişkisi karşılıklı bir el sıkışma ile başlar. İş Kanunu’na göre iş ilişkisinin kurulmuş olması için iki tarafın sözlü beyanı yeterli görülmüştür. Yani bir tarafın işi yapmaya, diğer tarafın da o işin karşılığında ödeme yapmaya razı olması ve anlaşmasıyla iş ilişkisi kurulur. Taraflar birbirlerine güvenmezlerse ne para ödenir ne de iş yapılır. Eğer taraflardan biri taahhüdünü yerine getirmezse ilişki bugün ortadan kalktığı gibi gelecekte de ilişkinin tekrarlanması neredeyse imkânsız hale gelir.
Toplumda güven arttıkça insanların birbiri ile iş yapmaları kolaylaşır. Güven azaldıkça iş yapmak ve bir araya gelmek için birçok hukuki prosedür ve güvenlik önlemi alınır. Bu durum hem iş yapmayı yavaşlatır hem de pahalı hale getirir. Yani güvensizlik zamansal ve finansal olarak bir maliyet yaratır. İşte bu maliyet toplum için güvensizliğin maliyetidir. Amerikalı yönetim düşünürü Steven Covey güveni “her şeyi değiştiren tek şey” olarak nitelendirir ve “hiçbir şey güvenin hızı kadar hızlı değildir” diyerek ekler.
Güvenilirliğin ticaret kültüründeki ismi itibardır. Eskiden itibarı olan insanların bir sözü ile borç verilir, bir ricası ile mal çıkarılırdı. Eskiden sözü senet olan insanlar vardı. İş adamları sözlerini tutmakta zorlandıkça bu itibar aşınır bir süre sonra itibarın anlamı kalmaz. Günümüzde itibar modern finansal bir tabirle “credibility” ye dönüşmüş durumdadır. Kişinin işletmesinin borç ve alacaklar dengesi, kredilerini ve kredi kartı borçlarını ödeme düzeyi, üstündeki mal varlığı, çeklerinin karşılıklılığı gibi kayıtlar kişilerin objektif credibility potansiyelini ortaya çıkarır.
Günümüzde güvenilirlik bir olasılık hesabı üzerine kuruludur. Ancak hiçbir olasılık ahlaken güvenilir olmayan birinin bir sonraki işleminde güvenilir davranacağını garanti etmez. O nedenle credibility asla “itibar”ın yerini tutamayacaktır. Her durumda sözünü tutmayı karakter haline getirmiş bir adamla koşullar olumlu olduğu sürece sözünü tutan adam aynı değildir. Günümüzde modern finansın beşiği olan Birleşik Devletlerin Texas eyaletinde iş adamları arasında “güven ve itibar” hala çok önemlidir. Burada milyon dolarlık anlaşmalar bir el sıkışma ile yapılabilir ve kişilerin sözü Texas Common Law uyarınca hala senet olarak kabul edilir ve hukuken bağlayıcıdır.
