ERHAN YIRCALI
METİN CİLTEVİ
Balıkesir’in son mücelliti Galip Metin…
Cilt Sanatı Nedir?
Cilt sanatı baskı ürünü ya da el yazmasının kullanımı kolaylaştırmak, eserleri dış etkenlerden korumak ya da süslemek amacıyla bir araya toplayarak kapak geçirme işlemlerinin tümüdür. Cilt sanatı ile uğraşan ustalara Mücellit adı verilir.
Galip Metin, cilt sanatının Balıkesir’deki son temsilcisi ve 1980 öncesinden arkadaşım olan Galip’le cilt sanatı üzerine bir söyleşi yaptık.
Cilt İşine Nasıl Girdiniz?
Balıkesir Necati Eğitim Enstitüsü Sosyal Bilgiler bölümünden 1979 yılında mezun oldum ve öğretmenliğe müracaat ettim. Tayinim Balıkesir Ticaret Lisesi’ne çıktı. O dönemde bir kamu kuruluşunda işçi olarak çalıyordum ve maaşım çok iyi idi. . Öğretmen olursam maaşım düşecekti işte bu yüzden öğretmeliğe başlamadım. Ancak, bu süreçte bizleri birden memur yaptılar ve maaşım yarı yarıya düştü.
Bu olaylar yaşanırken aklıma cilt sanatı geldi. Çok sermaye istemeyen bir işti. Bir iğne ve bir ip yetiyordu. Kamu kuruluşundan ayrılarak bu işe başladım.
Kimin Yanında Yetiştiniz?
Hiç kimsenin yanında yetişmedim. Bu sanatı kendi kendime öğrendim. Babam marangozdu yaz tatillerinde yanında çalışırdım ve el sanatlarına karşı ilgim vardı. El becerim iyi idi. 1980 yılında cilt yapmaya başladım. İlk işyerimi 1983 yılında Anafartalar Caddesi, Barutçu Pasajında açtım. Orada 17 yıl hizmet verdim. Daha sonra Hacıismail Mahallesi, Dr. Ahmet Toprak Caddesi üzerinde bulunan şimdiki işyerime geçtim ve 23 yıldan beri de burada hizmet vermekteyim. Bu mesleği tam 40 yıldan beri yapıyorum.
En çok Gelen Cilt İşi Nelerdir?
1980li, 1990lı yıllarda en çok ansiklopedi ciltledim. Okullara gelen MEB Tebliğler Dergileri, Necati Eğitim Fakültesi’nin teksirleri en çok cilt yaptıklarım arasında yer alıyordu. Ayrıca askeriyenin tüm cilt işlerini yapıyordum. Okulların sınıf geçme defterlerini, diploma defterlerini yıllarca ciltledim.
Yakın illerin, İl Halk Kütüphanelerinin cilt işlerini hep ben yaptım. Şu anda sadece bir il kütüphanesinin cilt işini yapıyorum, onu da yılsonunda bırakacağım. Balıkesir, Çanakkale illerinin tapu kütüklerini ve resmi senetlerinin tamamını ben ciltledim. Bu arada şunu belirtmek isterim ki; bende bulunan cilt yapım makinelerinin çoğu kimse de yoktur.
Bilgisayarın Ortaya Çıkması Cilt İşini Etkiledi mi?
Bilgisayarın ortaya çıkması cilt işini etkilemedi. Cilt işi uzun yıllar sürdü. Halen de güncelliğini korumaktadır.
Cilt Ustası Kaldı mı?
Kalmadı desem yeridir. Balıkesir de resmi olarak bu işi yapan tek kişiyim. Kimse cilt sanatı ile uğraşmak istemiyor, kolay işe bakıyor. Çok çırak yetiştirdim ancak hiç geri dönüş olmadı. Yetiştirdiğim elemanlar mesleğe devam etmedi.
Cilt İşi Ne Durum da?
Ben şu anda cilt işini tamamen bıraktım diyebilirim. Piyasayı takip eden biriyim, piyasanın ihtiyaçları farklılaşınca ben de bu ihtiyaçlara göre hareket ettim ve ajanda, klasör, cüzdan işine girdim. Hakiki deri cüzdan imal ediyorum. Bu cüzdanları meslek odaları, çeşitli firmalar, dernekler, belediyeler özel baskılı ve promosyon olarak yaptırıp dağıtıyorlar.
Öğretmelik yapmadınız, işçilikten memurluğa geçince memuriyeti bıraktınız ve cilt işine başladınız. Bu işe girmeseydim diye hiç pişmanlık duydunuz mu?
-Hayır, duymadım. Bilhassa ticarete yöneldiğim için ve özellikle cilt sanatını tercih ettiğim için çok mutluğuyum.
Değerli arkadaşım Cilt Ustası, Mücellit; Galip Metin zaman ayırıp sorularımı cevapladığın ve verdiğin bilgiler için çok teşekkür ediyorum.