İSMAİL ORHAN SÖNMEZ
NİTELİKLİ İNSAN KAYNAĞININ ŞEHİRDEN BEKLENTİLERİ – II
Anket katılımcıların % 85 ‘i 25- 50 yaş arasındaki aktif olarak çalışan ve kariyer sahibi olan kişilerden oluşmaktadır. Bu anketin hedef kitlesinden elde edilecek verileri oluşturulabilecek politikalar ve aksiyon planları için güçlendirmektedir.
Anket katılımcılarının % 72,55 ’i Balıkesir’de yaşamakta ve çalışmaktadır. % 24 lik kitle Türkiye’nin endüstri merkezlerine dağınık şekilde yaşarken katılımcıların % 3,43 ü yurt dışında yaşamaktadır. Bu durum hem Balıkesir’deki nitelikli insan kaynağının hem de bir şekilde burada yaşamayan ama şehirle ilgisi bulunan insan kaynağının şehir algısını tespit etmek için sağlıklı bir zemin oluşturmuştur.
Katılımcıları % 86’sı üniversite mezunudur. Bunlar içinde % 36 lık bir kesim yüksek lisans ve doktora mezunudur. Bu durum anketin hedeflediği kitle ile ilintisini pekiştirmektedir. Önlisans ve lise mezunu olanlar aktif olarak iş hayatı içinde olan kalifiye profillerdir. Bu yönüyle anketin sonuçları Türkiye’nin en kalifiye insan kaynağı özelliklerini gösteren kitlenin şehir algısını içermesi açısından öne çıkmaktadır.
Anket katılımcılarının % 61’i bir yabancı dil biliyorken % 18 i iki ve üzerinde yabancı dile hakim olduğunu belirtmiştir. Türkiye’de iyi düzeyde İngilizce bilme oranının % 4 olduğu düşünüldüğünde anket katılımcılarının niteliksel ağırlığı için bir gösterge oluşturur.
Anket katılımcılarının % 47 si kendisi ve partnerinin iş durumu nedeniyle Balıkesir dışında yaşadığını belirtirken % 29’u yaşam standartları nedeniyle Balıkesir’de yaşamadığını ifade etmiştir. Bu durum Balıkesir’deki sınırlı iş olanaklarının ve şehrin sınırlı sosyal olanaklarının nitelikli insan kaynağı gözünde şehrin tercih edilmeme nedeni olduğunu göstermektedir. Diğer yandan Balıkesir’de yaşamama nedeni olarak diğer şıkkını seçen bir katılımcı görüşlerini şu cümleyle ifade etmiştir : “Balıkesir’de iş olanakları yok. İşsizlik hakim. Zenginler yatırım yapmadığı gibi yeni yatırımların önünü kesmekte. Yerel yönetimler ise kendi yakınlarına destek olarak yatırımlara ve istihdama engel olmakta. Torpil özel sektörde bile yani Balıkesir’de her yerde hakim.”
Balıkesir’de uygun koşullarda ve objektif ölçütlere göre iş bulunamayacağı diğer çalışmalarda da karşılaşılan bir algı olarak mücadele edilmesi gereken bir ağırlığa sahiptir
Anket katılımcıları Balıkesir’i öne çıkartan özellikler olarak %79,41 oranında sakin bir şehir olmasını, % 69,12 oranında ulaşım kolaylığını, % 45,10 oranında doğal bir şehir olmasını, % 43,14 oranında güvenli bir şehir olmasını vurgulamışlardır. Bu özellikler büyükşehirlerde yaşamaktan bunalmış, yaşamdan beklentileri kazandıkları parayla orantılı bir yaşam konforu sağlamak üzerine kurulu olan “beyaz yakalı” kitlenin günümüzde beklentileriyle uyuşmaktadır. Bu özellikler aynı zamanda Balıkesir’i metropoller karşısında açık ara tercih sebebi yapabilecek en önemli özelliklerdir ve bu özelliklerin yerel yönetimler tarafından her ne pahasına olursa olsun korunması, plansız büyüme ve sanayileşmeye kurban edilmemesi gerektiği ortadadır.
Balıkesir’de eksik olduğunu düşündükleri özelliklere katılımcıların % 69’u Balıkesir2de sosyal hayatın renksiz olduğunu vurgulamışlar, % 53’ü çalışabileceği kurumsal firmaların olmadığını belirtmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğu Balıkesir’de yaşadığı ve çalıştığı için bu öbeklenme kişilerin çalıştıkları firmaları kurumsal bulmadıkları sonucunu da doğurmaktadır. Yine katılımcıların % 52,45’i gençler için yeterince kaliteli eğitim imkanları olmadığını belirtmiştir. Ortalama ücretlerin düşüklüğü, kaliteli konut imkanlarının kıtlığı, alışveriş imkanlarının kısıtlılığı diğer öne çıkan özelliklerdir.
Katılımcıların % 53’ü Balıkesir’de yaşama istekliliğine sahiptir. Bu nitelikli istihdamı çekebilecek politikaları cesaretlendirmek için olumlu bir özelliktir. Ancak % 47’ ye yakın bir grup Balıkesir’de yaşamak istemediğini ifade etmiştir.
Tabloda % 40 ile kurumsal firma eksikliği, % 33,33 ile kültürel düzey düşüklüğü gerekçe olarak gösterilmiştir. Balıkesir’in merkezinde deniz olmaması ve iç bölgede bulunması da bir diğer gerekçe olarak öne sürülmüştür. Kurumsal firma eksikliğine dair “Ortalama ücretler düşük ve sınırlı sayıda kaliteli firma var, Çalışma şartları ve kurumsal firma sayısının azlığı, Alternatif kariyer imkanları bulunmuyor.” Şeklinde açıklamalar bulunmaktadır. Sosyo-kültürel düzeyle ilgili : “Şu anki haliyle istemem çünkü İstanbul’daki yaşam tarzıma benzer bir yaşam sürdürebileceğim ekosistem yok. Olsaydı isteyebilirdim. Balıkesir coğrafi olarak çok avantajlı bir noktada. Doğru adımlar atılırsa çok güzel bir şehir olabilir. O zaman nitelikli iş gücünü çekmek mümkün olabilir ancak şu anki haliyle çok zor.” Şeklinde karakteristik yanıtlar mevcuttur.