TÜRK-İŞ’e bağlı Belediye-İş Sendikası Balıkesir Şube Başkanı Yüksel Özden hükümetin gündeminde yer alan kıdem tazminatının fona devredilmesiyle ilgili olarak POLİTİKA’ya açıklamalarda bulundu.
Kıdem tazminatlarının fona devredilmesine asla müsaade etmeyeceklerini söyleyen Belediye-İş Sendikası Balıkesir Şube Başkanı Yüksel Özden, kıdem tazminatının kırmızı çizgileri olduğunu vurguladı. Kıdem tazminatlarının kaldırılması veya fona devredilmesi durumunda yer yerinden oynayacağını savunan Yüksel Özden, işçi temsilcilerinin buna göz yummayacağını ifade etti.
KIDEM TAZMİNATINI KANUN DÜZENLİYOR
Belediye-İş Sendikası Şube Başkanı Yüksel Özden yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi kıdem tazminatı hakkını düzenliyor. Buna göre belirli süreli iş akdiyle çalışanlar (yani özel olarak bir işin tamamlanması için belirli süreli hizmet akdi yapanlar) haricinde işçiler, çalıştıkları işlerde en az 1 yıllık kıdemi olması halinde belirli şartları yerine getirmek kaydıyla kıdem tazminatına hak kazanırlar. Kıdem tazminatı bir hizmet yılı için asgari 30 günlük ücret tutarındadır. Kıdem tazminatına esas alınan ücretin hesabında, asıl ücrete ilaveten para ve parayla ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de değerlendirmeye alınır. Yani ikramiye, sürekli ödenen prim, süreklilik niteliği taşıyan yakacak, yemek, bayram, izin harçlığı gibi ödemeler de kıdem tazminatına esas olan ücret hesabına dahil edilir. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi halinde, işveren ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizi ödemekle yükümlüdür.
KIDEM TAZMINATINA HANGI HALLERDE HAK KAZANILIR?
İşyerinde 1 yıllık kıdemi olanlar; erkek işçiler için askere giderken, kadın işçiler evlendikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde işten ayrıldıkları takdirde, geçerli sağlık nedeni olanlar istekleri halinde, işverenin taciz, kötü muamele, haksız uygulamaları nedeniyle işçinin işten ayrılması halinde hak edilir. Ayrıca emekliliğe hak kazanma nedeniyle işten ayrılma halinde, yaş olarak emekliliğe hak kazanmasa bile yeterli prim ödeme gün sayısı olduğu için işçi işten ayrılmak isterse, işçi, işverenin iş şartlarını değiştirmesini, ağırlaştırmasını kabul etmediği için, işverence işten çıkarılması halinde, işçinin, işveren tarafından geçerli ya da geçersiz nedenlerle işten çıkarılması halinde de kıdem tazminatı hak edilir. Bunun yanında işçinin, işveren tarafından haksız olarak işten çıkarılması halinde, işverenin ücret ve ücret benzeri haklarını zamanında ödememesi nedeniyle işçinin hizmet akdini feshetmesi halinde,
İşyerinin zorunlu olarak 1 haftadan fazla süre ile durması halinde, işçinin işverenle ikale sözleşmesi (karşılıklı anlaşarak kıdem tazminatı ödeme kaydıyla iş akdinin sona erdirilmesi) yapması halinde, malul duruma düşülmesi ve malul aylığı bağlanması halinde kıdem tazminatı hakkı doğar.
Kıdem tazminatı Fon’a devredilirse ne olacak?
İşverenler tıpkı İşsizlik Sigortası, SGK primi gibi, oluşturulan Fon’a kıdem tazminatı için belli bir oranda prim ödeyecek. İşçinin kıdem tazminatı hakkını bundan böyle işveren değil, Fon ödeyecek. Fon’un yönetiminde görev alan 4 kişiden sadece biri çalışanın temsilcisi olacak.
Kıdem tazminatı için artık 1 yıllık hizmet yetmeyecek, en az 10 yıl çalışmak gerekecek. 10′uncu yılda da tazminatın tamamı değil, bir kısmı alınabilecek. İşçi tazminatının tamamını almak için emekliliğe hak kazanıncaya kadar beklemek zorunda kalacak. Halen bir yıl için 30 gün üzerinden kıdem tazminatı tutarı aşağıya çekilecek. Yani tazminat miktarı düşürülecek
KIDEM TAZMINATI FONA DEVREDILDIKTEN SONRA NE OLACAK
Askere gidenler kıdem tazminatı alamayacak. Evlenip işten ayrılmak isteyen kadın işçiler kıdem tazminatı alamayacak. İşverenin tacizine, kötü muamelesine maruz kalanlar işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alamayacak. Haklı ya da haksız yere, geçerli bir neden olsun ya da olmasın, işveren işçi çıkardığında artık kıdem tazminatı ödemeyecek. Yani işveren tazminat ödeme korkusu olmadan istediği gibi işçi çıkarabilecek. İşveren, ücret ya da ücret benzeri, ikramiye vs. ödemeleri zamanında yapmazsa, işçi ya duruma katlanacak, ya da katlanmak istemeyip işten çıkarsa, kıdem tazminatı alamayacak. Yani işverenin ücret ödememesi bir anlamda cezasız kalacak. İşverenler istediği zaman, istediği şekilde iş şartlarını değiştirebilecek, işçiye ya kabul et ya da işten çık diyebilecek. Karşılığında da kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü olmayacak.”