Türkiye’nin ilk tematik peynir müzesi olan Kars Peynir Müzesi, açıldığı günden bu yana büyük ilgi görüyor ve sadece 2024 yılında yaklaşık 75 bin ziyaretçiyi ağırladı.
Peki, 50’den fazla peynir çeşidine sahip olan ve dünya çapında “peynir rotası” olarak kabul edilen Balıkesir, neden böyle bir girişime sahip değil?
Kars Örneği: Peynir Kültürünü Yaşatan Müze
Kars’taki tarihi Süvari Tabyası’nda kurulan Peynir Müzesi, gravyer peyniri başta olmak üzere bölgenin zengin peynir çeşitlerini tanıtıyor. Müzede, peynir yapım sürecinden yayla yaşamına kadar her detay sergileniyor. Endemik bitkiler, süt dolu güğümler ve tarihi dokularla ziyaretçilere hem kültürel hem de gastronomik bir deneyim sunuluyor.
Bu proje, Kars’ı yalnızca bir peynir üretim merkezi olmaktan çıkarıp turistik bir cazibe noktası haline getirdi. Peki, peynir çeşitliliği açısından daha zengin olan Balıkesir neden benzer bir projeye sahip değil?
Balıkesir: 50 Peynirli Şehir Ama Müzesi Yok
Balıkesir, gravyer, çeçil, kelle, Mihaliç ve sepet peyniri gibi birbirinden özel 50’den fazla peynir çeşidiyle Türkiye’nin en zengin peynir şehirlerinden biri. 2020 yılında “dünyanın 18’inci peynir rotası” olarak kabul edilmesi, Balıkesir’in bu alandaki potansiyelini bir kez daha ortaya koydu. Ancak bu unvana rağmen, kente özgü bu zenginliği tanıtacak bir peynir müzesi hâlâ hayata geçirilmedi.
Peynir Müzesi, Balıkesir İçin Bir Gereklilik mi?
Bir peynir müzesi, Balıkesir’in peynir üretim mirasını korumak, tanıtmak ve ekonomik olarak değerlendirmek için önemli bir fırsat sunabilir. Bu tür bir müze;
- Yerel üreticilerin ürünlerini sergileyeceği bir alan olabilir.
- Endemik bitkiler ve peynir yapım süreçleri gibi kültürel unsurlar tanıtılabilir.
- Turistlerin ilgisini çekecek bir cazibe merkezi olarak kentin ekonomisine katkı sağlayabilir.
Kültürel Değerler Tanıtılmalı
Kars’taki peynir müzesi, endemik bitkilerden gravyer peyniri yapımına kadar detaylı bir deneyim sunarken, Balıkesir’in benzersiz peynir çeşitliliği ve zengin tarihi neden benzer bir şekilde değerlendirilmiyor? Yerel yönetimlerin ve ilgili kurumların, Balıkesir’in peynir kültürünü dünya sahnesine taşıyacak projelere öncelik vermesi gerekiyor.
Balıkesir, sadece üretimle değil, kültür ve turizmle de peynirdeki iddiasını sürdürmek istiyorsa, 50 peynirli şehir için bir müze artık bir tercih değil, bir zorunluluk gibi görünüyor.