İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı İzmir Milletvekili Aytun Çıray, Dalaman’da başlayıp Göcek’e kadar yayılan orman yangını faciasını Meclise taşıdı. Beş yüz futbol sahası büyüklüğünde alanda canlı hayatı tamamen ortadan kaldıran yangının, söndürülme işlemlerinin aynı zamanda bir kamu yönetimi faciası olduğunu belirten Çıray, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin mal ve can kaybı olmadığı yolundaki beyanını, “ormanın kendisi, bağrındaki sayısız canlıyla başlı başına bir can, bir habitat değil mi? Canlı hayata karşı bu nasıl sorumsuzluk, bu nasıl utanç verici kayıtsızlıktır?” sözleriyle kınadı.
Çıray, bu sorumsuzluk ve kayıtsızlığın tam olarak anlaşılması için Tarım ve Orman Bakanına Meclis Başkanlığı vasıtasıyla sorup yazılı olarak yanıtlamasını istediğim soruları adına denetim görevini yürüttüğüm Türk Milletiyle aynen paylaşacağı açıklamasında bulundu. İşte Aytun Çıray’ın konuyla ilgili verdiği Yazılı Soru Önergesinin tam metni:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Muğla ilimizin Dalaman’da 9.07.2019 tarihinde başlayıp on beş saat sonra Göcek’e ulaşan ve toplamda 500 futbol sahası büyüklüğünde bir bölgedeki Orman varlığımızı içindeki paha biçilemez canlı hayatla birlikte yok eden büyük yangın konusunda medyaya yansıyan haberler çok endişe ve verici ve yakıcı bir mahiyet taşımaktadır. İlgili haberlere göre yangına yangın söndürme helikopterleri ve 500’den fazla yangın söndürme personeli ile müdahale edilmiştir. Ancak söz konusu haberlerde özellikle havadan müdahalenin THK vasıtasıyla yapılmadığı, bu konuda son derece donanımlı olan Türk Hava Kurumunun devreden çıkarıldığı ve orman yangınlarına müdahalenin özel şirkete ihale edildiği belirtilmektedir. Bu konuda medyada yer alan haber yorumlarında orman yangınlarını söndürme işinin ihale edildiği şirketin işi ağırdan aldığına ilişkin imalı iddialar söz konusudur.
Bu çerçevede aşağıda sorduğum soruların Anayasa’nın 98. Meclis İçtüzüğünün 96. Maddesi uyarınca Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ve talep ederim. 12.07.2019
ORMAN YANGINLARINA MÜDAHALEDE TÜRK HAVA KURUMU’NDAN FAYDALANMAKTAN NEDEN VAZGEÇTİNİZ?
- Orman yangınları gibi sadece insan hayatı ve mülkü açısından değil, başta ağaçlar ve ormanda yaşayan diğer sayısız canlı için tam ölümcül bir felaket olan bir hadiseye müdahalede uzmanlaşmış Türk Hava Kurumu’ndan yararlanmaktan hangi gerekçeyle ve ne zamandan itibaren vaz geçilmiştir?
- Türk Hava Kurumunun orman yangınlarına doğrudan müdahalede devreden çıkarılmasından sonra orman yangınlarını gerek sayısında, gerekse yanan ve hasar gören orman alanlarının miktarında artış görülmüş müdür? Görülmüşse bu artışın yıllara göre miktarı nedir?
YANGIN SÖNDÜRME İHALESİNİ ALAN ŞİRKET NEDEN ZAMANINDA TÜRK HAVA KRUUMUNDAN YARDIM VE DESTEK İSTEMEDİ?
3.Dalaman ve Göcek yangınında kendisine yangın söndürme ihalesi verilen şirketin, yangın başladıktan 20 saat sonra bile başarılı olamadığı ve buna rağmen Türk hava Kurumundan destek ve yardım istenmediği doğru mudur? İstenmişse her saniyenin orman ve bağrındaki canlılar için ölüm kalım meselesi olduğu bir felakette ne kadar sürelik bir gecikme söz konusu olmuştur? İstenmemişse ilgili şirket ve onlara bu işi devreden Tarım ve Orman Bakanlığının ilgili kuruluşu ve sorumluları hakkında neler yapılacak ve sorumlular için ne tür yaptırımlar uygulanacaktır?
4. THK’nın yangın söndürülmesinde devreye girmesi durumunda ihaleyi alan şirketin daha az yangın söndürme sortisi yapacağı ve bu nedenle daha az gelir elde edeceği ileri sürülmektedir. Bu doğru mudur? Doğruysa ilgili şirketin benzer bütün durumlarda yangın azami kar elde etmek için yangının yayılmasına göz yummayacağının garantisi nedir? İlgili şirketin bugüne kadar yangınlara müdahale zamanı ve şeklinin konunun uzmanlarınca objektif bir şekilde değerlendirilmesi için herhangi bir işlem başlatılmış mıdır?
5. İlgili şirkete yangın olsa olmasa da bir garanti süresi ve miktarı verilmiş midir? Verildi ise bu süre ve miktarın koşulları nelerdir? Hangi ölçütlere göre belirlenmiştir?
YANGINA NEDEN UÇAKLARLA DEĞİL PERVANELERİYLE YANGINI DAHA DA ALEVLENDİREN HELİKOPTERLERLE MÜDAHALE EDİLDİ?
6. İlgili haberlerde bu kadar büyük çapta bir yangına helikopterle değil, uçaklarla müdahale edilmesi gerektiği belirtilmektedir. Helikopterlerin hem taşıdıkları su miktarının azlığı, hem de pervanelerinin rüzgar yapması nedeniyle yangın söndürmeye elverişli olmadıkları söylenmektedir. Eğer böyleyse yangına neden helikopterlerle müdahale edilmiştir? Bölgede daha önce yangınlarda THK uçakları kullanıldığına göre, helikopterdeki ısrarın sebepleri nelerdir?
ŞİRKET HAKKINDA GEREKLİ GÜVENLİK ARAŞTIRMALARI YAPILDI MI?
7. İlgili yangın söndürme şirketinin bölgeyi turizme açmak isteyen ve bunun için kontrollü yangını dahi göze alabilecek kişi ve şirketlerle ilişkisi var mıdır? Bu konuda gerekli güvenlik araştırmaları yapılmış mıdır?
ŞİRKETLE YAPILAN SÖZLEŞME İPTAL EDECEK, ZARARLARI TAZMİN ETTİRECEK MİSİNİZ?
8. Şirketin başarısızlığı göz önüne alındığında, yapılan sözleşmenin iptal edilmesi ve gecikmeden ve yanlış müdahale teknik ve yöntemlerinden kaynaklanan zararın tazmin ettirilmesi için harekete geçilecek midir?
9. Ormanlar, içindeki her türlü canlı hayatla birlikte en değerli milli servetimizdir. Türk Milletinin tamamına ait olan bu serveti kamunun gücüyle korunması için gerekli adımlar atılacak, örneğin THK yeniden birinci derecede yetkili kılınacak mıdır? Bunun orman yangınlarının daha az maliyetle söndürülmesi ve suiistimallerin önlenmesi bakımından hayati bir değer taşıdığı kabul ve teslim edilecek midir?