Anayasa Mahkemesi, memurların ek göstergesini yeniden düzenleyen kanunla ilgili dikkat çeken bir karara imza attı. AYM, emekli aylıklarında etkili olan tazminat yansıtma oranlarını üç katına kadar artırma konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki veren maddeyi iptal etti.
2023 başında hayata geçen memurların ek göstergelerini yeniden düzenleyen kanunla Cumhurbaşkanı’na bir dizi yetki verilmişti. Bu yetkiler arasında memurların tazminat yansıtma oranını 3 katına kadar artırma, ek gösterge gruplarını değiştirme ve personel kanunlarında yer alan ek göstergelerin artırılması halinde gruplardaki ek göstergeleri yeniden düzenleme gibi maddeler yer alıyordu. Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanı’na yetki veren düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.
15 OCAK’TA UYGULANMAYA BAŞLANDI
Geçen yıl temmuz ayında çıkartılan kanunla öğretmen, polis, hemşire ve din görevlileri başta olmak üzere bazı meslek mensuplarının ek göstergeleri 3600’e çıkartıldı. Diğer kamu görevlilerinin ek göstergelerinde ise 60 puanlık artış yapıldı. Ek gösterge düzenlemesine ilişkin kanun 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren uygulanmaya başlandı.
Ek gösterge, tazminat yansıtma oranlarıyla birlikte memurların emekli aylığında artış sağlıyor. Tazminat yansıtma oranı ek göstergesi 2800 – 3600 (hariç) arasında olanlara en yüksek devlet memuru aylığının yüzde 85’i olarak uygulanıyor. Ek göstergesi 3600 (dahil) ile 5400 arasında olanların tazminat yansıtma oranı ise en yüksek devlet memuru aylığının yüzde 145’I düzeyinde . Ek gösterge sisteminde emekli aylıklarındaki esas artış tazminat yansıtma oranlarındaki bu artışla sağlanıyor.
CUMHURBAŞKANI’NA YETKİ VERİLMİŞTİ
Geçen yıl temmuz ayında çıkartılan kanunla 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun ek 70. maddesine bir fıkra eklendi. Yukarıdaki tabloda yer alan oranları ayrı ayrı veya birlikte üç katına kadar artırma, ek gösterge gruplarını değiştirme ve personel kanunlarında yer alan ek göstergelerin artırılması halinde gruplardaki ek göstergeleri yeniden düzenleme konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki verildi.
AYM ANAYASA’YA AYKIRI BULUP İPTAL ETTİ
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın aktardığına göre; Anayasa Mahkemesi, CHP Grubu’nun başvurusu üzerine yaptığı incelemede, Cumhurbaşkanı’na yetki veren düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.
AYM’nin gerekçeli kararında, Anayasa’da güvenceye bağlanan mülkiyet hakkının ekonomik değer ifade eden ve parayla değerlendirilebilen her türlü mal varlığı hakkını kapsadığı belirtildi. 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu’ndaki tazminat yansıtma oranlarının mülkiyet hakkı kapsamında olduğu kaydedilen kararda, bu oranları ayrı ayrı veya birlikte üç katına kadar artırma, ek gösterge gruplarını değiştirme ve ek göstergeleri yeniden düzenleme yetkisinin Cumhurbaşkanı’na verilmesinin mülkiyet hakkına yönelik bir sınırlama anlamına geldiği vurgulandı. AYM bu gerekçelerle söz konusu düzenlemeyi oy birliği ile reddetti.
TRT VE MİT PERSONELİ KAPSAM DIŞI KALDI
Ocak ayında yürürlüğe giren kanunla yüz binlerce emekli memurun aylığı artarken TRT ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) mensubu emekliler kapsam dışında kaldılar.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) konuyla ilgili 3 Ocak 2023 tarihinde yayımladığı genelgede MİT ve TRT personelinin ek göstergelerine ilişkin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen ek gösterge cetvellerine göre işlem yapılacağı belirtildi. Ancak, kanun 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesine rağmen TRT personelinin ek göstergelerine ilişkin henüz bir düzenleme yapılmadı.
EMEKLİ AYLIKLARI DÜŞTÜ
Emekli TRT personelinin aylıkları önce artırıldı ancak sonradan “yanlışlık oldu” denilerek yapılan maaş artışı iptal edildiği gibi zamlı ödemeler aylıklarından kesildi. Emekli aylıklarında sonradan 3.500 liraya varan düşüşler oldu. TRT’de emekli olmayı planlayanlar ek gösterge düzenlemesi çıkıncaya kadar emeklilik dilekçesini erteleme kararı aldılar.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 43. maddesinde, kadroları milli istihbarat hizmetleri sınıfına dahil olanlara, emsallerini geçmemek üzere Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilecek ek gösterge rakamlarının uygulanacağı öngörülüyor.
2954 Sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu’nun 50’nci maddesinde ise genel idare hizmetleri sınıfına dahil kadrolara uygulanacak ek göstergelerin bu memuriyetlerin niteliği ve yönetim sorumluluğu gözönünde bulundurularak ve diğer kamu kuruluşlarındaki emsallerini geçmemek şartıyla TRT Yönetim Kurulu’nun teklifi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından tespit olunacağı belirtiliyor. On ay geçmesine rağmen düzenleme yapılmadığı için emekli TRT personelinin bir kısmı ek gösterge artışından yararlanamadığı gibi emekli aylıkları da düştü.