Batı Balkanlar’ın en küçük ülkesi Karadağ’da halk, yarın erken genel seçim için sandık başına gidecek.
Karadağ’da Başbakan Dritan Abazovic liderliğindeki hükümetin güvenoyu alamaması sonucu yaşanan krizin ortadan kaldırılması amacıyla eski Cumhurbaşkanı Milo Djukanovic tarafından açıklanan erken genel seçim için yarın kayıtlı 542 bin 468 seçmen oy kullanabilecek.
Bağımsız Karadağ’da 6’ncı kez yapılacak genel seçimde ülkedeki 81 sandalyeli meclise girebilmek için 15 koalisyon ve siyasi parti yarışacak.
Karadağ’ın en güçlü partilerinden Batı yanlısı Sosyalistlerin Demokratik Partisi (DPS), yarınki seçime ilk kez uzun yıllar partinin liderliğini yapan ve 6 Nisan’da parti genel başkanlığından istifa eden Djukonavic olmadan katılırken DPS bu seçimde de geleneksel partnerleri Karadağ Liberal Partisi (LP), Arnavut ittifakı ve Sosyal Demokratlar (SD) ile “Karadağ’ın Geleceği İçin” ittifakında yer alıyor.
PES genel seçimlere ilk kez katılıyor
Ülkede 2 Nisan’da yapılan cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunu kazanan Jakov Milatovic’in liderlerinden olduğu Avrupa Şimdi Hareketi (PES) ise genel seçimlere ilk kez katılıyor.
Milatovic’in cumhurbaşkanı seçiminde gösterdiği başarının ardından yapılan anketler, PES’in önde olduğunu ancak tek başına iktidar olabilecek yüzdeyi alamayacağını gösteriyor.
Seçimde yarışacak diğer listeler ise şöyle:
Boşnak Partisi (BS), Hırvat Halk İnisiyatifi (HGI), Herkes için Adalet, Sosyalist Halk Partisi ve DEMOS Koalisyonu, Halk Koalisyonu, Arnavutlar Birliği, Güvenli Karadağ için Geri Dönüş Koalisyonu, Değişim Koalisyonu, Karadağ İçin Yapabiliriz Birliği, Birlikte Koalisyonu, Sosyal Demokrat Parti, Demokrat Parti ve URA Halk Hareketi Koalisyonu ve Arnavut Forumu.
Ülkedeki Boşnaklar, Arnavutlar ve Hırvatların, 2020’den bu yana durma noktasına gelen Karadağ’ın Avrupa Birliği (AB) yolunda bir kez daha belirleyici rol oynayacağına inanılıyor.
Karadağ’da hükümetin düşmesiyle siyasi kriz başladı
Ülkede 30 Ağustos 2020’de yapılan son genel seçimin ardından 30 yıldır iktidarda bulunan DPS ve Djukanovic’in gücünün giderek azaldığı gözlemleniyor.
Eski Karadağ Başbakanı Zdravko Krivokapic liderliğindeki koalisyon hükümetinin güvenoyu alamayarak düşmesinin ardından Arnavut asıllı Abazovic yeni hükümetin başına geçti.
Abazovic başbakanlığındaki hükümetin de 20 Ağustos 2022’de güvenoyu alamaması üzerine başlayan yeni hükümet kurma süreci ise ülkede siyasi krize dönüştü.
Sırp Ortodoks Kilisesi Patriği Porfiriye ile ülkedeki Sırp Kilisesi’ne “resmi statü” kazandırmak adına imzaladığı “temel anlaşma” ile tartışmalara neden olan Abazovic liderliğindeki hükümet, Karadağ meclisinde yapılan oylama sonucu düştü.
Bu süreçte ülkedeki Sırp yanlısı partiler, dönemin Cumhurbaşkanı Djukanovic’e yeni hükümeti kurmak için Miodrag Lekic’in ismini iletirken Djukanovic, gerekli şartları yerine getirmediği için hükümeti kurma görevini Lekic’e vermeyi reddetti.
Karadağ’da hükümetin düşmesiyle ortaya çıkan siyasi kriz nedeniyle yeni hükümet bir türlü kurulamaması sonucu Djukanovic, cumhurbaşkanı seçiminden hemen önce erken seçim kararı aldığını açıkladı.
Djukanovic, cumhurbaşkanı seçimini kaybetmesinin hemen ardından ise uzun yıllar genel başkanlığını yaptığı DPS’den istifa etti.
Seçmen, krizlerin yaşanmadığı bir hükümet istiyor
Anketlerin hiçbir parti ya da koalisyonun tek başına hükümet kuramayacağını gösterdiği Karadağ’da, yeni bir istikrarsız hükümetin oluşması ihtimalinin, ülkenin giderek uzaklaştığı AB yoluna bir engel daha koyabileceği ifade ediliyor.
Seçmen ise, üst üste güvenoyu alamayan hükümetlerin düşmesinin ardından düzenlenen erken genel seçimlerden sonra “krizlerin yaşanmadığı” bir hükümet ve AB yolunda istikrarlı şekilde ilerleyen bir ülke istiyor.
Genel seçimin 4 yılda düzenlendiği Karadağ’daki seçim kanununa göre, ulusal meclise girmek için yüzde 3 seçim barajını geçmek gerekiyor.
Öte yandan, Karadağ’da son olarak 2011’de yapılan nüfus sayımına göre, ülke nüfusunun yüzde 72,07’sini Ortodokslar, yüzde 19,11’ini Müslümanlar ve yüzde 3,44’ünü, Katolikler oluşturuyor.
Ülkede etnik olarak en fazla Karadağlı ve Sırp bulunurken bunları Boşnak, Arnavut, Rumen ve Hırvatlar ile diğer küçük etnik gruplar izliyor.
