Enerji zengini İran, yaptırımlar ve eskiyen altyapı nedeniyle ciddi bir enerji kriziyle karşı karşıya.
Özellikle kış aylarında artan enerji talebiyle birleşen altyapı yetersizlikleri, ülke genelinde elektrik ve doğal gaz kesintilerini kaçınılmaz hale getiriyor.
Fabrikalar ve Devlet Daireleri Tatil Edildi
Aralık ayından itibaren Tahran, Erdebil, Batı Azerbaycan, Kürdistan, Mazenderan ve Kirmanşah gibi eyaletlerde bazı fabrikalar ve devlet daireleri faaliyetlerini durdurdu. Eğitim kurumları ise tamamen uzaktan eğitime geçti. İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Cafer Kaimpenah, doğal gaz arzının ihtiyacı karşılamadığını belirterek, “Ülkenin günlük doğal gaz ihtiyacı 945 milyon metreküp, ancak yalnızca 840 milyon metreküp üretebiliyoruz” dedi.
Kombileri Kısın Çağrısı
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, vatandaşlardan kombilerini 2 derece daha düşük seviyede çalıştırmalarını istedi. Enerji Bakanı Abbas Aliabadi ise elektrik santrallerine daha fazla gaz sağlanabilmesi için yakıt tüketiminin azaltılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, bazı enerji santrallerinin arızalı olduğunu belirten Aliabadi, enerji tasarrufu çağrısında bulundu.
Sanayi ve Ekonomiye Büyük Darbe
Elektrik kesintilerinin sanayi üretimine verdiği zarar dikkat çekici boyutlara ulaştı. Eskiyen enerji altyapısı ve doğal gaza aşırı bağımlılık nedeniyle İran’da sanayi üretiminin yıllık 5 ila 8 milyar dolar zarar gördüğü tahmin ediliyor. Ülkenin elektrik ihtiyacının büyük bir kısmı doğal gazla çalışan termik santrallerden sağlanırken, yoğun talep dönemlerinde yaklaşık 15 bin megavatlık açık ortaya çıkıyor.
Fosil Yakıta Bağımlılık ve Yenilenebilir Enerji Eksikliği
İran, elektriğinin %94’ünü fosil yakıtlardan üretirken, rüzgar ve güneş enerjisinin payı yalnızca %0.6 seviyesinde. Küresel ortalamanın oldukça gerisinde olan bu oran, enerji kaybını ve maliyetleri artırıyor. İran, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini 2.500 megavata çıkarmayı hedefliyor. Ancak ekonomik yaptırımlar, teknolojik gelişmelerin ve yabancı yatırımların önündeki en büyük engel olarak görülüyor.
Enerji Rezervlerine Rağmen Kriz
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre, İran, 34 trilyon metreküplük rezervle dünyanın en büyük ikinci doğal gaz rezervine sahip. Ancak yaptırımlar ve altyapı yetersizliği, bu zenginliği etkin bir şekilde kullanmasını engelliyor.
Bu durum, İran’da kış aylarında hem ekonomik hem de sosyal sorunlara yol açarken, enerji krizine karşı alınacak önlemler ve yenilenebilir enerjiye yönelim konusundaki çalışmaların hızlandırılması gerektiği vurgulanıyor.
