Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Maden Yönetmeliği’nde değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğinin Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesinin ardından; kararın iptali için Danıştay’a dava açtı. Söz konusu yönetmeliğin açıkça usule ve kanuna aykırı olduğunu vurgulayan Başkan Ergin, söz konusu kararın uygulanması halinde yani ağaçların kesilmesi, zeytinliklerin yok edilmesi halinde telafisi yüz yılları bulacak sonuçları doğuracağını belirtti.
Ergin, “Davaya konu işlem hem açıkça hukuka aykırıdır, hem de uygulanması halinde geri dönülmesi imkansız sonuçlara mahal verecektir. Bu sebeple öncelikle yürütmesinin durdurulmasını devamında iptalini talep etme gereği hasıl olmuştur. Eklenen yönetmelik fıkrasıyla madencilik faaliyetlerinin zeytin sahalarına denk gelmesi halinde buralarda da yapılabileceği düzenlenmiştir. Oysa; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 45. maddesinde; “Devlet, tarım arazileri ile çayır ve mer’aların amaç dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek, tarımsal üretim planlaması ilkelerine uygun olarak bitkisel ve hayvansal üretimi artırmak maksadıyla, tarım ve hayvancılıkla uğraşanların işletme araç ve gereçlerinin ve diğer girdilerinin sağlanmasını kolaylaştırır” hükmü yer almaktadır” dedi.
3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunun 20. Maddesini de hatırlatan Belediye Başkanı Mesut Ergin şöyle devam etti:
Toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez
“Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az üç kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin ve gatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın iznine bağlıdır. Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Ancak, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içine alınması hâlinde altyapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10’unu geçemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı araştırma enstitülerinin ve mahallinde varsa ziraat odasının uygun görüşü alınır. Bu hâlde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez. İzinsiz kesenler veya sökenlere ağaç başına altmış Türk Lirası idarî para cezası verilir.” hükümleri yer almaktadır.”
Kanuna aykırı olarak hazırlanan davaya konu yönetmeliğin bu haliyle usule aykırı olup iptalini talep etme zorunluluğunun doğduğunu dile getiren Başkan Ergin itiraz konuları hakkında şu bilgileri verdi:
Nereye taşınacağı belli değil
“Yönetmeliğe eklenen fıkra ile özetle yapılacak işlemler;Zeytinlik sahalarının altında bulunduğu iddia olunan madeni çıkarmak isteyen kişi, şirket bakanlıktan izin alarak zeytinliğe girerek madeni çıkarabilecek, bunun için zeytin ağaçlarını sökecek ve başka bir yere taşıyacak. Nereye taşınacağı belli değil. Taşınacak yer yoksa ağaçlar kesilecek. Madencilik faaliyeti bittikten sonra yani kömür rezervi çıkarıldıktan sonra madeni çıkaran şirket, kişi o alana zeytin dikecek, rehabilite edecek. Bu ne kadar sürecek o da belli değil. Yani kanuna aykırı ucu son derece açık bir hüküm getirilerek asırlık zeytin ağaçları ve zeytinlikler yok edilme tehtidiyle karşı karşıyadır. Ağaçların taşınması ekolojik ortamların taşınması anlamına gelmez. Ekosistemi taşıyamazsınız. Zeytinlik, olduğu ortamda zeytinliktir. Zeytinliği taşıyacağınız yer yoktur. Varsa zaten orası da zeytinlik yapılmıştır. Madencilik faaliyetinin bitiminde, o alanın tekrar zeytinciliğe uygun hale gelemeyeceği çok açıktır. Asırlık zeytin kesildikten sonra rehabilite edileceği taahhüdünün gerçekle bağdaşır bir yönü bulunmamaktadır ağacının. ”Zeytin bulunduğu yerdeki köylünün, çiftçinin, çevre halkının geçim kaynağıdır. Köylüler zeytin geliri ile çocuklarını okutur, evlendirir. Ülkemizdeki yüz binlerce çiftçinin yaşamı yalnızca zeytine bağlıdır. Bir zeytin ağacının büyümesi yıllar almaktadır. Yok edilen zeytinliklerin kısa sürede yerine getirilmesi mümkün değildir.”
Ülke zeytinciliği önemli ölçüde yok edilecek
Dava konusu yönetmelik ile zeytinlikleri yok etme pahasına madenlerin çıkarılarak elektrik üretiminde kullanılacağını ifade eden Başkan Ergin, “Bu “kamu yararı” olarak sunuluyor. İklim krizine neden olan fosil yakıtların terk edildiği bir dönemde üstelik binlerce yıldır yetiştirilen zeytin ağaçları yok edilerek madencilik faaliyetleri yürütülmek isteniyor. Bugün kömür madenleri yarın başka madenler, tesisler sonucunda ülke zeytinciliği önemli ölçüde yok edilecektir. Zeytinler ve zeytinlikler; halk için geçim kaynağıdır, sağlıktır bizlere miras olduğu gibi gelecek kuşaklara da mirastır. Yok edilmesinin küresel iklimin etkilerini her anlamda hissettiğimiz son yıllarda halkımız için gelecek kuşaklar için ne kadar büyük bir kötülük olduğu, olacağı açıktır. Tüm bu sebepler ile açıkça hukuka aykırı olarak yapılan yönetmeliğin iptaline karar verilmesini arz ve talep ederiz” dedi.
