ÇIRPILAR TERMİK SANTRALI İÇİN VERİLEN ‘ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR’ KARARI MAHKEMECE İPTAL EDİLDİ
ÇIRPILAR Kömürlü Termik Enerji Santrali “ÇED Gerekli Değildir” kararı Çanakkale İdare Mahkemesi’nce iptal edildi. Konuyu yargıya taşıyan TEMA ve Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nin yargıya taşıdığı konuyla ilgili mahkemenin verdiği iptal kararı çevrecileri sevindirdi.
Bu konuda Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nden bir açıklama yapıldı. Açıklama şöyle:
BEŞ YILLIK MÜCADELE
“TEMA Vakfı ve Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneğimiz tarafından Çanakkale Yenice ilçesi, Çırpılar ve Kovancı Köyü mevkiinde planlanan “Çırpılar Kömürlü Termik Santralı” hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca verilen “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu” kararının iptali için açılan davada Çanakkale İdari Mahkemesi ÇED olumlu kararının iptaline karar verdi. Karar biz doğaseverleri çok mutlu etti.
Çırpılar Termik Santralı’na karşı beş yıldır aralıksız ve soluksuz sürdürdüğümüz mücadeleyi başardık ve tüm yaşam savunucuları olarak sevinci fazlasıyla hak ettik.
Söz konusu proje, kapya biberleri ile ünlü Agonya Ovası’nın havasını, suyunu, toprağını kirletecek ve bölgeyi yaşanmaz hale getirecek bir projedir.
TEMA VE KAZDAĞI KORUMA BİRLİKTE HAREKET ETTİ
Süreç, Çırpılar Proje Tanıtım Dosyasının 2015 yılında Çanakkale Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün web sayfasında duyurulmasıyla başladı ve Çırpılar Köyü’nde 26 Haziran 2015 tarihinde yapılan Halkın Katılımı Toplantısı gerçekleştirildi. Bölgedeki STK’lar olarak katıldık ve köylülerle birlikte itirazlarımızı yapıp projenin zararlarını dile getirdik. Daha sonra 22.03.016 tarihinde 1. İDK toplantısı ve 13 Eylül 2017 tarihinde de 2. İDK toplantısı gerçekleştirildi. Bu süreçte 2 İDK toplantısı çeşitli gerekçelerle iptal edildi. Haziran 2018’de projeye “ÇED Olumlu” kararı verildi. Bu karar TEMA ve Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneğimiz tarafından birlikte dava edildi. Ayrıca Çanakkale Ziraat Mühendisleri Odası da dava açtı. Ocak 2019’da yapılan ilk duruşmanın ardından iki ayrı bilirkişi heyeti alanda yapılan keşifler sonunda raporlar düzenledi Her iki ayrı heyetin lehimize raporundan sonra mahkeme de lehimize karar vererek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “ÇED Olumlu” kararını iptal etti.
“HUKUKİ SÜREÇTEN ÇOK ŞEY ÖĞRENDİK”
Bu süreçte Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği olarak ÇED süreçleri ve hukuki süreçler açısından çok şey yaşadık ve çok şey öğrendik ve deneyimledik. ÇED süreçlerinde halkın kararı yok hükmündeydi, İDK Toplantılarında ilgili kamu birimlerinin bazıları projenin sağlık, sosyal, çevresel etkileri konusunda bilimsel verilere, raporlara dayanmadan görüş vermekte idiler. Hukuki süreç yeni bilirkişi heyetleri görevlendirerek gereğinden fazla uzatılmıştı.
“TERMİK SANTRALLERİN YIKICI ETKİLERİ BİLİMSEL RAPORLARLA KANITLANDI”
Bu deneyimlerden ve diğer projelerle ilgili mücadele deneyimlerinden yola çıkarak diyoruz ki: Bir projenin bir bölgede yapılıp yapılmayacağına yerel halk ve ilgili STK’lar birlikte karar verebilmeli ve Halkın Katılımı Toplantıları yalnızca bilgilendirme değil karar vermeye dönük olmalı ve halkın vereceği kararlar uygulanmalıdır. Halkın kabul edeceği projelerin takip eden ÇED sürecinde İDK toplantılarında yeterince önem verilmeli ve ilgili kamu birimleri politik değil kendi alanlarında bilimsel incelemelere ve raporlara dayanarak görüş vermelidir. Hukuki süreçler uzatılmamalı ve adalet bir an önce sağlanmalıdır. Termik santralların çevre ve insan sağlığı üzerinde yaptığı yıkıcı etkiler bilimsel raporlarla kanıtlanmıştır. İklim krizinin daha da derinleşmesine yol açtığı bilinmektedir. Buna rağmen sermayenin kar hırsı için ekolojik yıkım getiren bu kömürlü termik santralların yapımında ısrar edilmesi kabul edilemez bir durumdur.
“ENERJİ AÇIĞI OLDUĞU İDDİASI YALAN”
Ülkemizde enerji açığı olduğu iddiası kocaman bir yalandır. Türkiye’deki kurulu güç 91 bin megavat, görülen en yüksek talep ise 47 bin megavatdır. TEİAŞ 2028 için tahmini talep miktarı ise 71 bindir. Halkın enerji ihtiyacı gözden geçirilmeli, enerji verimliliği ve enerji tasarrufu uygulanmalı ve gerekli enerji doğaya zarar vermeyecek şekilde planlanacak tamamen yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmalıdır. Ülkede enerji ihtiyacı olduğu gerekçesi ile ortaya atılan termik ve nükleer gibi bu yıkım projelerinden bir an önce vazgeçilmelidir. Hukuki sürecimizi de kazandık. Bakanlığın temyiz yoluna gitmesi durumunda biz de mücadeleye devam edeceğiz.
“ULUSAL ÖLÇ EKTE DAYANIŞMA ÖNEMLİ”
Beş yıldır sürdürdüğümüz bu mücadelede başarı için yerel ve ulusal ölçekte iş birliği ve dayanışmanın ve bilimsel yaklaşımın önemini bir kez daha gördük. Bu mücadelemizde emeği geçen Agonya köylülerine ve muhtarlarına, Yenice, Kalkım, Akçakoyun, Edremit Körfezi halkına, Türkiye’nin her yanından destek olan herkese, Agonya Dayanışması’naYeşil Yenice Dayanışması’na, Çanakkale ZMO’ ya, İda Dayanışma’ya, Çan Çevre Derneği’ne, Temiz Hava Hakkı Platformu’na, Yuva Derneği’ne, 350 Ankara’ya, EDÇEP’e, Ege ve Marmara Çevre Belediyeler Birliği’ne, Çanakkale Belediyemize, Edremit Belediyemize, Küçükkuyu Belediyemize, Balıkesir ve Çanakkale CHP milletvekillerimize, dava ortağımız TEMA’ya ve alanda görev alan tüm dernek üyelerimiz ve bilimsel destek veren tüm bilim danışma kurulumuza, adını sayamadığımız emek veren herkese ve özel olarak da avukatımız Ömer Aykul’a çok teşekkür ederiz.”
İPTAL KARARINA KADARKİ 5 YILLIK SÜREÇ
“Çırpılar Köyü’nde 26 Haziran 2015 tarihinde yapılan Halkın Katılımı Toplantısı’na Bölgedeki STK’lar olarak katıldık ve Köyden kadınlarla birlikte itirazlarımızı yapıp projenin zararlarını dile getirdik. Daha sonra projenin bölgeye vereceği zararları anlatmak üzere Bölgedeki köylerde bilgilendirme toplantıları yaptık. Kayatepe Eski Muhtarımız Hüseyin Soylu’nun girişimleri ile bölgedeki 70 muhtarın 67’sinden projeye itiraz dilekçeleri toplandı ve dosyalar Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Meclis Başkanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve yöre milletvekillerine sunuldu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ilk İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı duyurusunu yapması ile birlikte de Edremit, Yenice, Kalkım, Akçakoyun ve köylerde bilgilendirme standları açıp imza kampanyaları düzenledik. İlk İDK toplantısına katılma talebimiz ve yazılı itirazlarımızdan sonra toplantının iptal edildiği duyuruldu. Daha sonra 22.03.016 tarihinde 1. İDK toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıya Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nden Süheyla Doğan Figen Can ve Hüseyin Soylu katıldı. Dönemin Balıkesir ve Çanakkale Milletvekilleri de toplantıya katılarak mücadelemize destek verdi. Firma temsilcisinin hakaretleri ve toplantıyı sabote etmesi sonucu oldukça gergin geçen toplantıda itirazlarımızı sıraladık ve bölgeden getirdiğimiz vatandaş imzalarını komisyona teslim ettik. 1. İDK toplantısı sonucunda ÇED süreci durduruldu. Çırpılar Projesi alanda yapılan çalışmalarla ile sürekli gündemde tutuldu. 11 Ocak 2017 tarihinde 2.İDK’nın yapılacağı duyuruldu. Bunun üzerine “kazdağıhepimizin” sosyal medya kampanyası yürütüldü. Türk Tabipler Birliği, Türk Toraks, Edremit Belediyesi, Ege ve Marmara Çevre Belediyeler Birliği, Tüketiciyi ve İklimi Koruma Derneği, TEMA, Yeşil Barış (Greenpeace) Hukuk Derneği’nin İDK’ya katılım talebi reddedildi. Yazıda Derneğimizin adının yer almaması nedeniyle toplantıya katılmak üzere ulaşım organizasyonu yapıldı. Ancak güçlü kampanyanın ardından İDK toplantısı hava muhalefeti gerekçe gösterilerek iptal edildi.
Daha sonra 2. İDK toplantısı 13 Eylül 2017 tarihinde gerçekleştirildi. Toplantıya TEMA, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Hüseyin Soylu katıldı. Bir süre sessiz kalınan süreçten sonra Haziran 2018’de projeye “ÇED Olumlu” kararı verildi. Bu karar TEMA ve Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneğimiz tarafından birlikte dava edildi. Ayrıca Çanakkale Ziraat Mühendisleri Odası da dava açtı. Ocak 2019’da yapılan ilk duruşmanın ardından Nisan 2019’da bilirkişi keşfi yapıldı. Bilirkişi raporu lehimize düzenlendi. Mahkeme bu raporla tatmin olmayarak ikinci bir heyet ile bilirkişi keşfi istedi. İkinci keşif de 19 Ekim’de gerçekleştirildi. Her iki ayrı heyetin lehimize raporundan sonra mahkeme de lehimize karar vererek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “ÇED Olumlu” kararını iptal etti.”