ENGİN ARICAN / Sonkurşun
Geçtiğimiz günlerde Balıkesir’de yaşanan 5 ve 4,6 şiddetindeki depremlerle birlikte Balıkesir ve ilçelerinin gündemine ‘deprem gerçeği’ oturdu. Konunun uzmanları açısından yapılan değerlendirmeler ve yorumlar tek bir nokta da birleşiyor: Hazır olun..! Balıkesir’i, ilçelerini ve kırsal mahallelerini 7,2 şiddetinde olası bir deprem bekliyor..!
Derdimiz ve amacımız, riski abartarak, vatandaşı stres, telaş ve panik içerisine sokmak değildir.
Ancak, bilimsel ve akademik çevreler, konunun uzmanları bilimsel verilere dayanarak,, aslında pek de duymak istemediğimiz bir gerçeği kulaklarımıza fısıldıyor: Türkiye ve Marmara 1.derecede deprem kuşağı içerisinde ve bu gerçeği bilerek, yaşamak, önlem almak zorundasınız..! Binaları yıkıp, insanları öldüren, doğal bir afet olarak kabul edilen DEPREM değil, BİLİNÇLE GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALMADAN HAZIRLIKSIZ,KAYITSIZ YAKALANMAK..!
Bilim insanları başka ne yapacak!?
Son yaşadığımız Balıkesir depremi sonrası, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Balıkesir İl Temsilci Yardımcısı Aysun Aykan ve dedi ki,” “Maden ve Tetkik Arama Genel Müdürlüğünün diri fay haritasında Balıkesir il ve ilçelerinden geçen birçok diri fay vardır ve bunlar büyük deprem üretme potansiyeline sahiptir. Kuzey Anadolu Fayı’nın güney koluna ait fay segmentleri, Yenice-Gönen Fayı, Edremit Fay Zonu, Balıkesir il merkezinden geçen Havran-Balıkesir Fay Zonu ve güneydeki Simav fayı önemli sismojenik zonlardır. Bekten, Pazarköy, Evciler Fayı, Gelenbe Fay Zonu bu bölgedeki diri faylardır. Bizim özellikle bu bölgede BalıkesirGökçeyazı fayının tehlikesine de dikkat çekmemiz gerekiyor, bin yılda bir kırılan bu fay 2 bin yıldır kırılmamıştır. O fay her an kırılabilir çünkü kırılma zamanı geçmiş. Tehlikeli bir fay. Balıkesir merkezden geçen bu fay kırıldığında 6.5’ten büyük, 7.2 büyüklüğe kadar deprem üretme potansiyeline sahiptir ve bu deprem Balıkesir ve ilçelerine zarar verecektir. Öncelikle bu fayın ve Balıkesir il ve ilçelerindeki diri fayların imar planlarına işlenmesi çok önemlidir.”
Laf üretmekten fiiliyata geçin..!
Balıkesir Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Uygulamalı Jeoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şener Ceryan da, yaptığı açıklamada, olayın vehametini anlatarak, ““Son depremin de hatırlattığı gibi olası deprem riskinin azaltılması için Balıkesir Bütünleşik Deprem Master Planı hazırlanması artık kent ve kentli için hayati önem taşımaktadır. Bu konuda üniversitemizin jeoloji mühendisliği, inşaat mühendisliği ve mimarlık bölümleri gerekli desteği verebilir, odamız da katkı sunabilir. Bu deprem tehlikesi dikkate alınarak, Balıkesir kentinin bir afet durumunda, kendini koruması, kentteki tüm yaşamsal alanların güvence altına alınması, günlük işleyişin devam edebilmesi, duruma uyum sağlanması ve kolaylıkla hareket edebilme yeteneğinin geliştirilmesi yönünde çalışmaların artırılması gerekmektedir. Vakit kaybetmeden Balıkesir il merkezi ve ilçelerinden geçen diri faylar 1/5000 ölçekli imara esas haritalara geçirilmesinin ve bu zonların yüzey faylanması tehlikesi kuşağı, fay sakınım bandı ve önemli alan hattı oluşturma kriterleri açısından değerlendirilmesi gerekmektedir.” somut ve bilimsel önerilerde bulunmakta..
Balıkesir ve ilçelerin deprem master planı var mı!?
Prof. Dr. Ceryan’ın açıklamaları ve önerileri kapsamında dile getirilen ‘ deprem master planı’ ne demek?
‘Deprem master planı’ özetle; muhtemel bir deprem tehlikesine karşı mevcut yapıların deprem güvenliklerinin incelenmesi ve yeterli güvenliğe sahip olmayan yapılar için teknik, hukuki, sosyal ve mali açılardan uygunluk arz eden gerekli güçlendirme ilkelerinin belirlenmesi yanında diğer teknik, sosyal, idari, hukuki ve mali önlemlerin belirlenmesini içeriyor.
Prof.Dr.Ceyran, bu plan kapsamında yapılması gerekli işlemleri ve çalışmaları bildiği içindir ki, konu ile ilgili başta üniversite olmak üzere ilgili STK’ların bu sürece katılarak, sürecin şeffaf ve katılımcı bir anlayışla demokratize edilmesine dikkat çekiyor.
Peki, Balıkesir’in ‘deprem master planı’ var mı?
Bu konu, başta kent plancıları, mimar ve mühendisler nezdinde tartışmalı bir konu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Balıkesir-Çanakkale bölgesi 1/100 binlik Çevre Düzeni Planı’nın hazırlanması ve ilgili Bakanlıkça onaylanması sürecinin kendi içerisinde sancılı ve sıkıntılı, tartışmalı bir süreç olduğu biliniyor.
Büyükşehir ilçelerinin derdini anlamalı!
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın , 1/100 binlik çevre bölge planlarını hazırlanması ve onaylanması sonrasında 1/ 25 bin ve 1/5000’lik imar planlarının hazırlanması büyükşehir yasasına göre, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin yetkisinde olmasına karşın, her iki plan konusunda da ilçelerle yaşanan sorun ve sıkıntılar biliniyor. Aradan yıllar geçmiş olmasına karşın ortada onaylanmış plan, nihayete erdirilmiş bir çalışma yok..! Bu sorun ve sıkıntı, Balıkesir CHP’li vekiller tarafından TBMM gündemine de bir çok kez taşındı.
Yani, Anayasal bir hak olan her yurttaşın sağlıklı ve güvenli, huzurlu bir ortamda yaşaması için devlet nezdinde yaşanan yasa ve muvzuatların uygulanmasında yaşanan bürokratik sıkıntı ve tıkanıklığın, eksiklik ve yanlışlıkların düzenlenmesinde ne var ise, bürokrasiden mi, yoksa yaşanan siyasi eksiklik, yetersizliklerden mi ya da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sıklıkla dile getirdiği siyasi ve bürokratik oligarşiden mi kaynaklanıyor?
Balıkesir Büyükşehir nezdinde bunlar yaşanırken, bu konuda ilçeler deprem riski konusunda tam bir çaresizlik ve felaket yaşanıyor. Kırsal mahalleler ise bu konuda Allah’a emanet..!
Esen kalın..