Balıkesir Şehit Prof. İlhan Varank Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin yaptığı protez el projesi TÜBİTAK Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışmasında Teknolojik Tasarım dalında birincilik elde ederken, aynı yarışmada Prof. Dr. Saadet Büyükalaca Özel Ödülü’ne layık görüldü. BİLSEM Öğrencileri Serenay Akgün ve Sude Aksaray kurumun Fizik Öğretmeni Nihal Arı Korkusuz Danışmanlığında yaptığı “Kablosuz Veri Aktarımı ve Flex Sensör Kullanarak Öğrenebilen Protez El Tasarımının Geliştirilmesi” Projesi ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’la da bir araya geldi. Projenin geliştirilerek savunma sanayiinde de kullanılabileceği bildirildi.
Projeyi engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak için geliştirdiklerini belirten Öğrenciler Serenay Akgün ve Sude Aksaray, yaptıkları prototipi geliştirerek 2,5 kilometre uzaktan eldiven ile kontrol edilebilen başka bir prototip ürettiklerini açıkladı. Yeni geliştirdikleri protez elin engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştırmanın yanında sağlık ve savunma sanayisinde de kullanılabileceğini belirten öğrenciler, projenin daha da geliştirilebileceğini ifade ettiler.
“2,5 kilometreden kontrol edilebiliyor”
“Kablosuz Veri Aktarımı ve Flex Sensör Kullanarak Öğrenebilen Protez El Tasarımının Geliştirilmesi” projesinin amaçları hakkında bilgiler veren BİLSEM Öğrencisi Sude Aksaray, “Bu projeye iki yıl önce takım arkadaşımla birlikte başladık. Öncelikle parmak protezlerinden başladık ve engelli bireylerin hayatını kolaylaştırabilmemiz için bir proje geliştirmeyi düşündük. Bu projemizin temel amaçları; öğrenebilir olması, kullanım kolaylığı, ayrıca düşük maliyet. Biz de bu konu hakkında beyin fırtınası yapıp ortaya bir prototip çıkardık. Ayrıca temel amaç olarak engelli bireylerin hayatlarının kolaylaştırılmasını düşünmüştük. Ancak kimyasal malzeme alanlarında, laboratuvarlarda da kullanılabileceğini düşünüyoruz. Çünkü bu malzeme geliştirilip, tekrardan prototip çıkarılıp malzemeleri kimyasallara uygun olarak tekrardan yapılabilir. Ayrıca savunma sanayisinde de kullanılabilecek bir proje. Mesela bomba imha uzmanlarının hayatları her zaman tehlikeye girmeyebilir bu projemizle. Çünkü bu el, 2,5 kilometre uzaklıktan eldivenle kontrol edilebiliyor. Yani savunma alanında veya sağlık alanında da kullanılabilecek bir proje” diye konuştu.
“Engelli bireylerin kullanımı için tasarladık”
Projenin tasarlanması aşamasını anlatan BİLSEM Öğrencisi Serenay Akgün ise, “Protez elimizi tasarlarken deneysel bir süreç izledik. İki yıllık bir süreçti bu ve o yüzden iki farklı prototipimiz ortaya çıktı. Bunlardan birisi iki motorla çalışan, daha basit bir düzenekti. Ardından bunun engelli bireylerin kullanımı için yeterli olmayacağını düşündük ve ikinci prototipi geliştirmeye başladık. Bu diğerinin aksine beş farklı motorla, beş farklı parmağı kontrol edebiliyor. Ve ilerleyen zamanlarda geliştirilmek üzere dirsek kısmı da kontrol edilebilir özelliğe sahip. Bunun kontrolü için uzaktan kontrol edebilmek amacıyla bir eldiven geliştirdik. Bu eldiven radyo frekansıyla, bu devreyle haberleşiyor ve 2,5 kilometre mesafeden bile elin kontrol edilebilmesini sağlıyor. Ayrıca yaptığımız ölçümlerle biz, yazılımı olsun, mekanizması olsun kurduğumuz için insan elinin hareketlerine gerçekten yakın ölçüde hareketleri gerçekleştirebiliyor. İlerleyen aşamalarda bu daha da detaylandırılarak insan elinin daha ince işlerini bile taklit edebilir konuma gelebilecek pozisyonda şu an. Sistemi geliştirebilmek için xbee’nin kablosuz haberleşme ürünlerinden ve Arduino’nun mikro işlemcilerinden yararlandık. Yazılım için ise Arduino’nun kendi yazılım programından ve Xbee’lerin birbiriyle olan konfigürasyonunu eşleşmesini ve iletişimini sağlayabilmek için de xctu adlı kendi programından yararlandık” ifadelerini kullandı.
“Birçok başarı elde ettik”
Projenin danışman öğretmeni olan Nihal Arı Korkusuz ise projenin elde ettiği başarılar ile ilgili yaptığı açıklamada, “Proje basamağındaki öğrencilerim Serenay Akgün ve Sude Aksaray ile geliştirdiğimiz bir projeyle TÜBİTAK 50’nci Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri yarışmasına katıldık. Yarışma çerçevesinde projemiz ön elemeyi geçerek Bursa Bölge Finaline katıldı ve Bölge Finalinde Teknolojik Tasarım alanında birinci olduk. Ardından Ankara’daki Türkiye finaline katıldık. Tüm Türkiye’den 16 bin 674 projenin yer aldığı proje sergisinde teknolojik tasarım alanının Türkiye birincisi olarak güzel bir ödülle döndük. Bizi mutlu eden başka bir şey de Ankara finaline katılan 220 projenin arasından Prof. Dr. Saadet Büyükalaca Özel Ödülünü almış olmamız. Elbette bu öğrencilerim için de benim için de, kurumumuz içinde büyük bir onur ve gurur kaynağı oldu. Projede elde ettiğimiz başarının ardından öğrencilerimiz Sanayi Bakanımız Mustafa Varank’ın daveti üzerine Ankara’ya gittiler. TÜBİTAK Başkanımız, Sanayi Bakan Yardımcımız ve Sanayi Bakanımızın karşısında projemizi sunarak, bu projeyle ilgili neler yapılabileceğini ve bundan sonraki süreçte neler geliştirilebileceği üzerine fikir alışverişinde bulunuldu. Bunların yanında ilk kez paylaşacağımız güzel bir haberimiz daha var. Öğrencilerimiz yurt dışı projelerine gönderilmek üzere gerçekleştirilecek olan Ankara’daki mülakata davet edildiler. Umuyoruz ki buradan da güzel sonuçlarla döner ve ülkemizi en iyi şekilde temsil ederiz” diye konuştu.
