Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti’nde geçmişte Roma yerleşimini su baskınlarına karşı koruyan ve sulama amaçlı kullanılan 2 bin yıllık barajın kalıntılarının turizme kazandırılması için çalışma başlatıldı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi’ne 2012 yılında dahil edilen, Anadolu’daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı’na ev sahipliği yapan antik kentteki çalışmalar sürüyor.
Kazı başkanlığını yürüten Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gökhan Coşkun, Aizanoi Antik Kenti’nin yaklaşık 4 kilometre güneyinde yer alan barajın 2 bin yıl önce inşa edildiğini söyledi.
“Antik baraj”ın günümüze kadar korunduğunu belirten Coşkun, “İnsanoğlunun günümüzden yaklaşık 5 bin yıl öncesinde barajlar inşa etmeye başladığını biliyoruz. Anadolu’ya bakacak olursak Hitit ve Urartu uygarlıklarında da barajlar var. Roma İmparatorluğu döneminden günümüze ulaşabilmiş Anadolu’da 5 baraj yapısı söz konusu. Bunlardan en iyi korunmuş örneklerden biri de Aizanoi’de yer alıyor.” diye konuştu.
Coşkun, bu barajın, yakınındaki kireç taşı ocaklarından getirilen büyük taş bloklarla inşa edildiğini tespit ettiklerini dile getirdi.
“Antik baraj”ın turizme kazandırılması için çalışmalara başlandığını anlatan Coşkun, şöyle devam etti:
“Bu sezon yaptığımız çalışmalar kapsamında Aizanoi’nin baraj yapısının rölövesini (Bir yapının bütün boyutlarını ölçerek plan, kesit ve görünüşünü yeniden çıkarma) tamamladık. Artık restitüsyon (yeniden tasarımlama) ve restorasyon projelerine yönelik çalışmalara geçeceğiz. Bunları da tamamlamamızın ardından bu baraj yapısının, baraj setinin acil bir şekilde restorasyon görmesi gerekiyor. Barajın ilk inşasından sonra zaman zaman onarım gördüğünü de söyleyebilirim. Baraj seti üstünde yaptığımız incelemeler geçmişte bu barajın en az 4-5 kez tamirat gördüğünü gösteriyor.”
Baraj su baskınlarını engellemek ve sulama amaçlı kullanılıyordu
Prof. Dr. Coşkun, Aizanoi’deki “antik baraj”ın günümüzdekine benzer amaçlı kullanıldığı bilgisini verdi.
Bu baraj setinin hem antik kenti sel baskınlarından koruduğunu hem de sulama sistemine hizmet ettiğini bildiren Coşkun, şunları kaydetti:
“Su çok fazla geldiğinde baraj setinin arkasında bir göl oluşuyordu. Baraj setinin yaklaşık orta kısmında kemerli bir savağı var ve bu savaktan sürekli bir su akışı da söz konusu ayrıca büyük ihtimalle baraj setinin her iki yanından kente giden kanalların olduğunu da düşünüyoruz. Nitekim tam bu noktalardan birinde mermer bir su kanalı bloku tespit ettik.”
Coşkun, restorasyon tamamlandığında antik kente gelen turistlerin barajı da ziyaret etmelerinin sağlanması için çalışmalar yapılacağını sözlerine ekledi.
